Esther Apituley’s Locomotive strijkt neer in Orpheus

De vermaarde altvioliste Esther Apituley vulde gisteravond de Hanos-zaal in theater Orpheus met een optreden van haar strijkkwartet Locomotive met medewerking van de acteur Alfred van den Heuvel onder de intrigerende titel ‘Carte Blanche’.

Een vorm om klassieke muziek op een eigenzinnige manier in het theater te brengen, naast de muzikanten is er een gast aanwezig die de stukken inleidt en becommentarieert vanuit zijn eigen belevingswereld. De acteur Alfred van den Heuvel vervulde deze rol bij de voorstelling van vanavond. Het kwartet bestond uit de pianiste Anne Veinberg, de cellist Artur Trajko, violist Peter Bogaert en uiteraard de altvioliste Esther Apituley.

Als eerste werd Schubert’s klein strijktrio ten gehore gebracht; een romantisch, melancholisch en ingetogen muziekstuk waar een mens warm van wordt. Alfred reflecteerde hierop door te wijzen op de paralellen tussen acteurs en muzikanten als uitvoerend kunstenaar waarbij in zijn beleving de klank van een muziekstuk directer binnenkomt en de emotie aanspreekt, bij toneel waarbij de tekst het werk moet doen is dat niet zo vanzelfsprekend.

Ter inleiding op het volgende stuk vroeg hij de zaal naar het oudst bekende geluid. Dit blijkt het geluid van de branding te zijn. Een motief dat door de componist Henry Cowell ten grondslag ligt aan zijn werk ‘Tides of Manaunaun’, na het beluisteren van dit stuk, uitgevoerd door de pianiste Anne Veinberg, kan ik me dit wel voorstellen.

Het volgende stuk is ‘Hotel’ van Francis Poulenc (over de uitspraak bestaat enige verwarring), het werk is oorspronkelijk geschreven voor piano en zangstem, nu getoonzet voor piano en altviool. De luisteraars wordt gevraagd zich een beeld te vormen van het lied, na uitvoering komen er verschillende suggesties met een meest romantische inslag, het lied blijkt banaler; het gaat om iemand die op zijn hotelkamer even rustig wil roken, een lichte teleurstelling voor het publiek.

Alfred mijmert nog even voort op het thema muzikant versus auteur en laat Peter het volgende stuk introduceren: het piano-kwartet van Mahler, op 19-jarige leeftijd geschreven, in de vergetelheid geraakt en veel later weer herontdekt; een juweel om te beluisteren.

Alfred deelt met het publiek een tekst van Maarten ’t Hart waarin deze vanuit evolutionaire principes de door hem verfoeide popmuziek met de werken van o.a Bach probeert te verbinden. Twee muziekstukken van de Hongaarse componist Ernö Dohnányi vormden het slot van het concert, tussen de stukken in vertelde Alfred hoe zijn liefde voor klassieke muziek is ontstaan. Dat gebeurde toen in 1969 de rockband ‘Ekseption’ met ‘The fifth’ hem diep in het hart raakte, toen hij daarna kennis maakte met de ‘echte’ was hij voorgoed verkocht.

Het publiek bedankte Alfred en het kwartet met een ruimhartig applaus.