In Beeld: Ambitieuze voetbalcoach Peter Bosz vindt voetbal zonder emotie niks waard

In de verte komt hij aangelopen met zijn dochter Bo. Voetbalcoach Peter Bosz, woonachtig in Dortmund is even neergestreken in Apeldoorn om te genieten van zijn kinderen, kleinkind, familie en vrienden: ,,Eigenlijk ben ik al zoveel jaren ‘on the move’, nu wilde ik hier tijd voor vrijmaken.” Dochter Bo geniet ervan dat haar vader nu tijdelijk op loopafstand woont: ,,Echt fijn, ik belde hem vanmiddag op om te vragen of we voorafgaand aan het interview samen iets zouden gaan drinken. Daarom zit ik er nu bij.” zegt ze lachend. Peter benadrukt dat hij er ook van geniet dat zijn kinderen en andere familie gewoon even binnenlopen voor een bak koffie. Apeldoorner Peter Bosz is zijn internationale voetbalcarrière begonnen bij OBV en Apeldoornse Boys en is als coach geëindigd bij Borussia Dortmund. Inmiddels even zonder voetbalbaan, maar zijn ambities leiden hem zeker weer naar een nieuwe job.

Je hebt een indrukwekkende voetbalcarrière waar veel mensen van dromen. Is het zijn van een talentvolle voetballer aangeleerd, of heb je dat in je?

,,Ik voetbal al vanaf mijn 6^e en begon bij OBV terwijl je eigenlijk pas met 8 jaar op voetballen mocht. Zo was dat toen. Ik heb daar 2 jaar gevoetbald, daarna ging ik naar Apeldoornse Boys, gewoon omdat het in de wijk was waar ik woonde. Mijn vader bracht me eerst met de brommer, daarna ging ik zelf op de fiets. Je krijgt van nature een talent mee, maar je moet echt wel hard werken om dat verder te ontwikkelen. Als je dat namelijk niet doet, verdwijnt het. Je moet blijven oefenen, trainen, leren, met vallen en opstaan. Zo kan je talent groeien en kun je profvoetballer worden. Daarnaast is geluk ook wel een factor, maar dat dwing je ook af hè? Je kunt niet je leven lang pech hebben. Ik wilde gewoon profvoetballer worden zoals iedere voetballer dat op jonge leeftijd wil. Dat is eigenlijk heel mooi.”

Waren er in je spelerscarrière cruciale momenten?

,,Oh, vele. Ik geloof niet dat dat een moment is. Zoals ik zei, ik wilde profvoetballer worden en daar heb ik alles voor gedaan. Bijvoorbeeld ik ging niet uit en ik dronk niet, gewoon omdat ik dat doel voor ogen had.  Ik heb liefdevolle ouders, ze leven nog, die hebben mij altijd gesteund. Mijn opa had een auto en die mochten ze gebruiken voor het vervoer. Ze waren er altijd. Stimulerend en niet schreeuwend langs de lijn. Doordat ik dat doel voor ogen had, heb ik de overstap naar AGOVV gemaakt omdat ik dan meer kans had om hogerop te komen. De trainer daar was Leo van de Kraats, nu nog werkzaam bij de jeugd van Vitesse. Misschien heb je geluk met goeie trainers en dat was Leo. Nadat ik de MAVO en CIOS afrondde, ging ik op mijn 16^e naar Vitesse.”

Dan volgt er nog een aantal clubs met alles wat er rondom het voetballen bijkomt. Dat is een hele ervaring voor een jong iemand. Hoe ging je daarmee om?

,,Eigenlijk was het allemaal geweldig, ondanks dat je wel eens in het diepe wordt gegooid. Maar ik wist wat ik wel en niet wou. Bijvoorbeeld ik ben van Vitesse naar AGOVV gegaan, simpel om het feit dat ik geen slaaf van de voetballerij wilde zijn. En bij het opstellen van een contract, wilde ik zelf inbreng hebben. Dat kon betekenen dat er een extra clausule in werd opgenomen die mij op een bepaald moment vrijheid, maar ook financiële zekerheid zou bieden. En Bo is bijvoorbeeld geboren in Waalwijk toen ik bij RKC voetbalde en ze was acht maanden toen we naar Frankrijk, Toulon gingen. Drie jaar heb ik daar gespeeld een geweldige tijd. Ik was 24 jaar, eigenlijk nog een kind. Daar werd ons al snel duidelijk dat de ‘baas voor het meisje ging’. We hadden een huis gehuurd dat op het laatst niet doorging. Daar stonden we, maar ik moest meteen door in het vliegtuig naar een wedstrijd. Dan laat je je vrouw en kind van 8 maanden achter. Nou ja, het is allemaal goed gekomen. En wat dacht je van het verblijf in het luxueuze Tokio en daarna in Rostock (voormalig DDR). Dat waren uitersten. Maar, mijn hart klopte eigenlijk altijd bij alle clubs. Toch, ondanks dat alles zijn charme had, ben ik op mijn 36^e gestopt. Ik had geen zin meer in de onregelmatigheid en het vele reizen. Ik wilde een paar jaar heel andere dingen doen. Lekker skiën en motorrijden met mijn vrienden.”

En is het je gelukt om een tijd lang andere dingen te doen?

Peter lacht en zegt: ,,Nee. Een week voordat ik de laatste wedstrijd speelde, in 2000, belde AGOVV of ik trainer wilde worden. Toen begon het toch te kriebelen. Ik ben toen wel bewust bij een amateurclub begonnen. Gewoon om het coachen te leren. Zij hadden de ambitie om weer betaald voetbal te spelen en ik kreeg de kans daaraan mee te bouwen. Dat is gelukt, we behaalden een plek in de toenmalige eerste divisie. Daarna kwamen De Graafschap en Heracles. Tussentijds nog technisch manager bij Feyenoord geweest. Dat was vooral interessant en leuk omdat ik daar ook beleid kon maken. Dat deed ik bijvoorbeeld voor de jeugdopleiding en scouting van talent. Als manager zorgde ik er verder voor dat iedereen kon doen waarvoor die opgesteld stond. Weet je trouwens dat mijn afstudeeropdracht bij het CIOS ook gericht was op de jeugd?”

Peter gaat verder: ,,Engel Valkhof sr. die bij AVV Columbia betrokken was bij de jeugd hoorde dat mijn idee voor het afstuderen de organisatie van een voetbalkamp was. Aangezien veel clubs geen velden in eigendom hebben, zijn die in de zomervakantie niet vrij. Engel gaf aan dat het wel bij Columbia kon. Zij hebben de voetbalvelden wel in eigen beheer. Zodoende konden we daar in de zomer terecht. Hij bleef ook betrokken en zo hebben we toen voor de eerste keer de Apeldoornse Jeugdvoetbalweek georganiseerd. Dat was een succes. Daarna hebben we dat nog 10 jaar gedaan. Meer dan 100 geselecteerde voetballers namen per keer deel. Wat we probeerden te doen, was de liefde voor het voetbal over te brengen, ze in aanraking te laten komen met betaald voetbal en het enthousiasme meegeven om door te ontwikkelen.”

Als voetbalcoach krijg je te maken met vedetten. Wat betekent dat voor het leiding geven?

,,Oh, echte vedetten vertonen geen vedettengedrag hè! De beste voetballers zijn gericht op verbeteren en willen presteren. Daar heb je geen problemen mee. Wel met diegenen die denken dat ze beter zijn dan ze in werkelijkheid zijn. Het hoort er ook wel een beetje bij. Maar, wat ik zei, het leidinggeven was voor mij een logische stap door mijn opleiding. Daarnaast wil ik altijd graag bouwen. Dus het houdt in veel praten en kaders aangeven. Daarnaast hebben ze veel vrijheden. Als ze zich er niet aan houden, ga je weer praten, of je neemt andere maatregelen. Tegenwoordig moet je echt heel snel resultaat boeken. En als het team niet presteert, is de coach meestal de klos. En dat kan heel snel gaan. Je kunt namelijk niet een heel team wegsturen. Dat is een risico, maar dat hoort erbij.”

Je zegt dat heel gemakkelijk, maar is het dat ook?  

,,Hm, ja en ook een beetje nee hoor. Bijvoorbeeld bij Dortmund. De eerste 11 wedstrijden stonden we boven aan in de competitie. Dat was bijzonder. Daarna gingen we wedstrijden gelijk spelen en verliezen. En dan gaat het heel snel omlaag. Dat gebeurde al in de eerste 4 maanden. Dortmund is een van de grootste clubs in Duitsland. Er zitten soms 81.000 toeschouwers in het stadion. Dan voel je wel druk hoor, want voetbal is emotie. Ook de bazen zitten in het publiek en als er een van hen die emoties de vrije loop laat, is de sfeer snel om. De kunst is om zelf niet mee te gaan in de emotioneel neerwaartse spiraal.”

Peter vult aan: ,,Je probeert steeds logische keuzes te maken en het team mee te krijgen. Na een verloren wedstrijd was ik thuis niet de gezelligste kan ik je zeggen. Mijn partner wist dat. Ze had altijd een glas wijn klaarstaan voor ons en ik rookte een sigaar. Dan had ik het nodig om na te denken en de emoties te verwerken. Dan sliep ik ook niet en bleef dan vaak op tot de volgende ochtend. Het voordeel van zo’n grote club is wel dat je meerdere wedstrijden per week speelt. Bijvoorbeeld op maandag vlogen we ergens heen voor de Champions League op woensdag. En op donderdag weer terug omdat de competitiewedstrijd op zondag weer voor de deur stond. Dat is toch een goeie afleiding. Wel intensief. Aan mijn periode bij Ajax houd ik een goed gevoel over. We speelden 19 wedstrijden in de Europa League.”

Dan zijn er 16 miljoen voetbalcoaches, de media met hun feiten, meningen en opinies. Hoe blijf je dan staan?

Peter knikt en zegt vastbesloten: ,,Toch je eigen kop volgen. En voor mij is het thuisfront heel belangrijk. Ik heb geen social media en kijk weinig TV. Dus veel krijg ik niet mee. Eerst vond ik het belangrijk te om weten wat mensen van mij vonden en hoe ze over me dachten. Dat heb ik nu niet meer. Nu luister ik vooral naar mijn partner, de kinderen en vrienden. Ik kan verdrietig worden als het daar niet goed is, maar het raakt me niet meer wat anderen van mij vinden. Dus, ik heb moeten én willen leren om me daarvoor af te sluiten. Dat is ook bescherming voor jezelf. Maar, hoe dan ook, voetbal is emotie. Zonder dát is het niks. Naast het feit dat het negatief kan zijn, is het vaker gewoon positief. Weet je hoe mooi het is als een voetbalstadion kolkt? Of je dan bij AJAX, Feyenoord, of Dortmund zit dat maakt niet uit. Al die mensen, die fans, het geeft je vleugels.”

Hoe kijk je naar het voetbal in Apeldoorn?

,,Sinds 2010 ben ik weg uit Apeldoorn. Dan volg je het niet meer. Daar moet ik eerlijk over zijn. Over het voetbal in het algemeen, we hebben in Nederland een unieke structuur. Dit komt doordat we verenigingen hebben gecombineerd met de goede structuur van de KNVB waarbij de scouting goed georganiseerd is. Je pikt talent snel op. Het is een prima piramidesysteem. Dat heeft ons heel lang een voorsprong gegeven. Dit in tegenstelling tot landen waar kinderen pas veel later gaan voetballen. Engeland had voetbal op scholen, net als in Amerika. Trouwens in Amerika zijn ze nu ook voetbalclubs aan het oprichten, omdat de voetbal als sport enorm in opkomst is. Maar in Japan bijvoorbeeld, daar doe je alles met het bedrijf waar je werkt. Dus ook het voetbal. Daar begint het ontwikkelen van talent dus veel later.”

En wat zijn je toekomstplannen, kun je zo maar een telefoontje krijgen dat je ergens aan de bak moet?

Peter denkt even na: ,,Dat kan. Maar dat laat ik wel over aan mijn zaakwaarnemer. Wat ik zeker wil, is hier in Apeldoorn een vaste thuisbasis creëren. Een plek waar we als familie bij elkaar kunnen zijn. Maar ik heb zeker ook nog ambities in het voetbalvak. Dat zou ik nog wel een jaar of 6 willen doen.” En op de vraag wat daarbij zijn droom is, geeft Peter aan dat het geweldig zou zijn als dat het winnen van een Champions League, of een WK is.

CV

• Als speler kwam Peter uit voor onder meer Apeldoornse Boys, AGOVV, Vitesse, Feyenoord, SC Toulon, en JEF United (Japan) en Rostock
• Hij fungeerde als hoofdcoach van De Graafschap, Heracles Almelo, Vitesse, Maccabi Tel Aviv, AFC Ajax en Borussia Dortmund
• Technisch manager was hij bij Feyenoord.