Cabaretier Pieter Derks: solist met scherpe blik

De commercie heeft ons stevig in z’n greep. Of je nu een pak hagelslag koopt of je door een specialist uitgebreid laat onderzoeken, je wordt niet zozeer als mens dan wel als klant behandeld. En om je zoet te houden zijn er allerlei zogenaamde klantvriendelijke enquêtes die je de indruk geven dat je toch nog wat invloed hebt op hetgeen aan jou wordt verkocht. Feedback heet dat. Maar schijn bedriegt.

Pieter Derks weet daar alles van. Een spoedoperatie kort na de geboorte van zijn dochtertje leidde uiteindelijk tot contact met de chirurg. De geneesheer vroeg Derks of ‘ie tevreden was over de zorg. En met die vraag als metafoor is de cabaretier aan de slag gegaan hetgeen heeft geleid tot een show die de titel ’Voor wat het waard is’ heeft meegekregen. Gisteravond, donderdag 13 juni, wist hij er in Orpheus een uitverkochte Hanoszaal mee te boeien. Want Derks heeft vrijwel altijd een verhaal te vertellen dat er daadwerkelijk toe doet.

Een van zijn trucs is het kantelen van op het oog zo gewoon lijkende zaken. De uitvloeiselen van het doorgeschoten neoliberalisme zijn voor hem een onuitputtelijke bron. We zijn met z’n allen de weg kwijt. En niet een beetje ook. Verdwaald in het landschap van reclameboodschappen, logo’s en aanverwante zaken. Derks maakt er grappen over en belicht hetgeen hem opvalt van een vaak onverwachte kant. En dat stemt tot nadenken.

Kont

Het knappe van Derks is dat hij dat op een zeer humoristische wijze doet. Terwijl hij de lach bepaald niet aan zijn kont heeft hangen. Hij is modaal gekleed en gekapt, oogt daardoor wat saai, beweegt wat stijfjes over het podium en aan entertainen heeft hij een broertje dood. Hij begeleidt zichzelf achter de vleugel die met een paar stoelen het decor vormt. Voor zover je van een decor mag spreken.

Hij vult al pratend, vragend, mijmerend, grappenmakend en af en toe zingend (twee mooie liedjes) zo’n dikke anderhalf uur. Zijn gereedschap is het fileermes, de botte bijl en ruwe taal heeft hij niet nodig. Want de zalen zitten vol en zijn publiek is wat leeftijd betreft zeer breed. En dat krijgt deze tamelijk onopvallende jongeman in z’n eentje voor elkaar. In ’Voor wat het waard is’ passeren de zorg, de politiek (Rutte, Baudet), de wereld van de reclame, de banken, slim-sluwe zakenmannen (prins Bernhard jr), het klimaat (Siberië biedt als de boel hier onderloopt straks volop kansen), de jacht en het oprukken van exotische dieren (van tijgermug tot wolf) de revue. Meestal geestig belicht, een enkele keer wat uitgekauwd (cliniclowns). Zijn verhaal heeft een duidelijke kop en staart. Hij eindigt met waarmee hij is begonnen. Zijn dochtertje. We zijn dan weer terug bij de menselijke maat waarlangs Derks zijn onderwerpen legt.

Derks heeft het niveau om een oudejaarsshow te presenteren. Maar een theaterzaal is wat anders dan een huiskamer. Ook al heb je nog zulke goede teksten. Televisie vervlakt. En daar moet je op inspelen. Ik ben heel benieuwd of een jonge cabaretier (34) van zijn kaliber dat ook kan. De meesten van zijn generatie kunnen dit namelijk niet.

Pieter Derks in ‘ Voor wat het waard is.’ Orpheus 13 juni. Hanoszaal (vol)