Kunstroof…Kunst in een andere dimensie.

Als een spannend jongensboek zo wist Arthur Brand zijn werkzaamheden te vertellen. Arthur Brand was door de Museumvrienden van CODA, afgelopen vrijdag uitgenodigd om over zijn werk te vertellen. Kunstonderzoeker noemt hij zichzelf, maar dat lijkt mij een te “nette” omschrijving van zijn werkzaamheden. Gelet op zijn verhalen is Kunstdetective een meer passende omschrijving. Want samengevat; hij is altijd op zoek naar de waarheid achter de kunstvoorwerpen. Vervalsingen, diefstal, oplichting Arthur beschrijft een wereld die loopt van mensen die in een impuls een kunstwerk meenemen via criminelen die aan art-napping doen tot aan hoog kwalificeerde vervalsers. Hiervan gaf hij in zijn lezing een aantal voorbeelden. Ook gaf hij aan dat deze wereld alleen in stand gehouden kan worden doordat er mensen zijn die bereid zijn grof geld te betalen “voor de heb” van het kunstwerk via tussenpersonen/handel die niet te beroerd zijn om ook daar aan te willen verdienen.

Een uitgebreid voorbeeld gaf Arthur over de Paarden van Hitler. Via een tip werd hij op het (nog) bestaan van deze paarden gewezen. Deze paarden hadden tijdens de 2^e wereldoorlog voor de Kanselarij in Berlijn gestaan, men dacht echter dat deze tijdens de slag om Berlijn vernietigd waren. Kan niet deze tip, bestaan niet meer, dus vals!

Echter door het bekijken van de laatste opnames over Hitler kwam Arthur er achter dat de paarden voor de finale slag om Berlijn, weggehaald waren en elders opgeslagen. Uit het onderzoek dat er volgde bleek ook dat ze jaren bij de Russen in opslag hadden gestaan en uiteindelijk via de DDR aan Nazi-vereerders verkocht waren.

Uiteindelijk zijn ze door de Duitse Staat in beslag genomen en worden ze volgend jaar tentoongesteld.

Overigens niet ter verering van “Nazi-kunst” maar als onderdeel van een tentoonstelling die laat zien hoe kunst gebruikt werd om ideologieën te versterken en macht te onderstrepen. Als voorbeeld gaf hij de megalomane beelden en gebouwen van allerlei dictaturen.

Het was een boeiende, leerzame maar ook gezellige avond mede dankzij de muzikale omlijsting van Ingrid Wierts en Ruud van Eldik.

Ook in Apeldoorn (Paleis Het Loo) is roofkunst aangetroffen. In 2012 werd duidelijk dat een schilderij van koning Willem II te paard voor de oorlog in Joods bezit is geweest. Twee jaar later werd een Meissen-servies tegen het licht gehouden. Ooit bestond het servies dat voor Stadhouder Willem V was gemaakt uit zo’n 400 borden en schalen.  Deze stukken keramiek waren ooit in het bezit van de Joodse familie Gutmann en zouden onder dwang van de nazi’s zijn geveild.  Een klein aantal van de 170 borden die zich in Apeldoorn bevinden zou onder de noemer van roofkunst kunnen worden geschaard. Alhoewel het geen onderwerp van de lezing bleek, hebben wij bij Paleis het Loo nagevraagd wat op dit moment de status is.

,,Er is een onderzoek gestart naar de omstandigheden waaronder het servies in Berlijn is geveild’’, laat Paleis Het Loo desgevraagd  weten. ,,Dit onderzoek gaat nog wel even duren. Het is zo dat er momenteel nog gewerkt wordt aan het herkomstonderzoek van onze collectie. Dit is zeer tijdrovend en wordt verricht in eigen beheer door de afdeling Collectiemanagement. Wanneer er bij bepaalde voorwerpen aanleiding toe lijkt te bestaan wordt de Restitutiecommissie hierover ingelicht en verrichten zij verder onderzoek en zetten eventuele volgende stappen.’’

Wie meer wil weten over deze gang van zaken en het servies kan terecht op de site https://www.paleishetloo.nl/reactie-paleis-het-loo-op-berichtgeving-meissen-servies/