In Beeld: Brouwerij Puik: bier met ballen

Nu nog werkt specialist Richard Pool bij Defensie, maar binnen afzienbare tijd zal hij zich aan zijn passie wijden: het brouwen van bier. Stevig bier, relatief hoog in de alcohol. Nu al zijn de Puik Bieren die hij brouwt dusdanig geliefd dat hij ‘nee’ moet verkopen. De vraag is groter dan het aanbod. Om dat het hoofd te bieden gaat hij een veel grotere ketel aanschaffen. En daar blijft het niet bij. De ambachtelijk micro-brouwer uit Apeldoorn Zuid heeft de ambitie om één van de grootste brouwers van speciaal-bieren van het land te worden. Als het even kan in Apeldoorn.

Momenteel leidt Richard Pool twee levens, gelijkelijk over zes tot zeven werkdagen verdeeld. Met andere woorden: Pool heeft twee banen. In loondienst als onderofficier bij Defensie en als ondernemer die iedere cent die hij verdient investeert in zijn brouwerijtje. Een week van pakweg 80 uur is voor hem normaal. Hij geniet van zijn baan die hem binnen NATO-verband de hele wereld overbrengt. Van Canada en de VS tot Tsjechië, van Duitsland tot Afghanistan. Chemische strijdmiddelen (denk bijvoorbeeld aan gas) is zijn specialiteit. Hij herkent het dodelijke spul en weet hoe hij vervolgens moet handelen. Momenteel volgt hij de burgeroorlog in Syrië op de voet. De dood van een Russische spion in Londen had zijn grootst mogelijk aandacht. ,,Alles wat militair gezien met chemische strijdmiddelen te maken heeft volg ik.”

En met meer dan beroepsmatige belangstelling. Als Pool iets aanpakt, dan is het meteen grondig. Tot op de bodem zogezegd. Hij zou er in het bedrijfsleven waarschijnlijk veel meer geld mee kunnen verdienen. Defensie werkt echter met schaalmodellen en dat houdt in dat een jonge man die zojuist van de Militaire Academie is afgezwaaid al meteen in een hogere schaal terecht komt dan een doorgewinterde sergeant-majoor, ook al staan kennis en vakmanschap van de onderofficier buitengewoon hoog aangeschreven. Pool maakt zich daar niet druk om. Hij houdt van zijn werk, hij zegt militair in hart en nieren te zijn. ,,Als jochie van twaalf wist ik al dat ik militair wilde worden.”

Toch begon zijn carrière aan de Fotovakschool. Daar leerde hij in de donkere kamer met chemicaliën omgaan. Vervolgens ging hij in dienst en daarna zette hij zijn handtekening onder een contract bij Defensie. Leergierig als hij is kreeg hij de kans zich te ontwikkelen en zich te specialiseren. Maar ergens lang blijven hangen, of het nu logistiek of communicatie is, ligt niet in zijn lijn. Pool kent zichzelf. ,,Ik ben onrustig. Te onrustig soms. Ik het voel meteen als ik weer aan iets nieuws toe ben.”

En da’s best lastig als je topbieren wilt maken. En helemaal als distilleren ook je aandacht heeft en speciale jenevers of whisky’s er alleen maar beter op worden als ze tijd krijgen om te rijpen. Maar dat neemt niet weg dat Pool nu al weet dat hij zijn arbeidzaam leven niet bij Defensie zal beëindigen. Alhoewel zijn passie bij Defensie helemaal tot bloei kwam. Als jongeman dronk hij best wel zijn pilsjes. Hij zat in de Kierewiet op het Caterplein aan dezelfde bar die hij een paar jaar geleden heeft laten neerzetten in zijn brouwerijtje aan de uiterste stadsgrens van Apeldoorn Zuid. Op 400 meter van zijn woning die hij deelt met vriendin en twee kinderen.

Speciaal-bieren van het ongefilterde soort kunnen hem veel meer bekoren dan de heldere doordrinker die als pils bekend staat en meer dan 90 procent van de bierplas bepaald. La Chouffe was zijn eerste liefde. Maar die 8 procent is een interessante markt. Niet voor niets telt ons land inmiddels 250 kleine brouwerijen. Er zijn echter maar weinige die het hart van Richard Pool kunnen raken. Hij kiest voor een uitsproken smaak, karakter. En deinst er wat zijn eigen bieren betreft niet voor terug om de portemonnee te trekken als het om de beste grondstoffen gaat. Extra mout om maar wat te noemen. Hij mag dan chemisch onderlegd zijn, het toevoegen van niet-natuurlijke smaakmakers doet hem gruwelen. Hij zweert bij mooie mouten, hopbloemen en dito gisten. Hop schaars? Te duur? Pool haalt zijn schouders op. ,,Als je maar wilt betalen. Kwaliteit kost nu eenmaal geld.”

Hij komt met een mooi verhaal over de Canadese brouwer Mike die hij nog niet zo lang geleden op een van zijn reizen voor Defensie ontmoette. In de schaarse vrije tijd die hij daar had leidde dat tot mooie gesprekken. De bieren van de Canadees konden Richard wel bekoren. En de twee besloten te gaan samenwerken. Met een gemeenschappelijk recept waarmee ze onafhankelijk van elkaar aan de slag gingen. Mike in Canada, Richard in Apeldoorn. Het resultaat was van deze extra moutige IPA onder de naam The Temptress (verleidster) is verbluffend. Richard zond Mike zijn flesjes naar Mike , Mike stuurde Richard blikken. De smaak kwam vrijwel geheel overeen.

Bij Defensie wisten ze van zijn passie voor bier. Richard organiseert wel eens een proeverijtje. Om een lang verhaal kort te maken bij een herdenkingsdag bij het monument ”De man met de Hoeden” nabij de Naald ontmoette Richard een Canadese kolonel die hem op zijn beurt aan de Canadese ambassade introduceerde. ,,Een liefdadigheidsbijeenkomst met de ambassadeur waar ook Nike en Philips aanwezig waren. Daar stond ik dan met mijn flesjes Puik. Ik vond het geweldig.”

En dan te bedenken dat hij eigenlijk een nieuwkomer is op de biermarkt. In Apeldoorn kennen we hem al wat langer. Zo gaf hij in 2015 al acte de presence op het lokale Bierfestival. Met mooie bieren, destijds gebrouwen in zijn kleine schuur die hij al snel verruilde voor een zelf opgebouwde brouwerij, een paar honderd meter zuidwaarts.

Om zich te onderscheiden voorziet hij zijn flesjes met etiketten waarop pin-ups uit de tijd van de jaren vijftig van de vorige eeuw prijken. Een tikkie ondeugend, maar niet aanstootgevend zoals dat in de bierwereld te doen gebruikelijk is. Denk aan namen van Duvel, Schavuyt Serafijn of Delirium Tremens. Zijn Puikjes hebben namen als Mooie Rooie, Wintermuts (om te onthouden!!!!), Dartele Deerne en Vurige Bliksem. ,,Onze dames” noemt Richard hen. Tien in getal. Voor de liefhebbers: van Tripel tot Witbier van Porter tot het zware Quadruppel van 10.2 procent alcohol. Zijn laatste Winterbier ging daar zelfs nog overheen. ,,Een beetje rock ’n roll in je bier kan geen kwaad”, lacht hij.

Voor de rest blijft hij op deze zaterdagochtend bloedserieus. Hij is al om half zes aanwezig om te brouwen. Hij roert in zijn ketel van 250 liter. Nog even en dan staat er eentje van 1000 liter. ,,Een kruispunt van wegen”, geeft hij met gevoel voor understatement aan. Voor een microbouwer betekent een dergelijke investering een geweldige stap. Het is gaan kriebelen bij Richard. En betekent in zijn geval: een onrustige tijd breekt aan. Eigenlijk heeft hij nooit rustige tijden gekend. Zijn vriendin Astrid die de administratie doet van de brouwerij weet daarmee om te gaan. Ze kent de ambities van haar partner, die de loftrompet steekt over een brouwerij als het Haarlemse Jopen. Een voorbeeld van hoe het in zijn ogen moet. Die kant wil hij ook op. En misschien nog wel groter…..

Hij weet dat er een moment komt dat die twee banen dan niet meer vol te houden zijn. Niets voor niets spreekt Richard Pool van een kruispunt op zijn weg. Hij zal moeten kiezen en die keus heeft hij nu al gemaakt. Alleen het tijdstip is nog wat ongewis. Dat moment wil hij zelf bepalen, ook al rekt Defensie de pensioengerechtigde leeftijd nog eens een keer op. Nu al hebben Apeldoornse slijters en kroegen zijn bier op voorraad. En zijn vriend Van Essen waarmee hij ooit samen brouwde kent de weg van de professionele distributie. Hij bottelt zelf. In licentie laten brouwen? Hij schudt het hoofd. Alleen al de gedachte. ,,Suikers toevoegen? ,,Ik haal de smaak uit mijn mouten en prachtige hop. Ik maak bier met ballen!