In Beeld: Huisarts De Wilde: auteur met verrassend plot

Tegen het etiket schrijvende huisarts maakt Peter Jan de Wilde (62) geen bezwaar. De Apeldoorner is in april een van de spelers in het door hem geschreven toneelstuk  ‘’Scholten Schoenen’’. Hij wijkt daarvoor uit naar een van de mooiste en fraaist gelegen vestzaktheaters in de verre omtrek: De Noordijk in Wilp. Vier voorstellingen staan er gepland. Wie er bij wil zijn moet snel wezen.

De Wilde heeft twee uur uit kunnen trekken voor een interview en wordt in dat tijdsbestek slechts één keer kort onderbroken vanwege een huisbezoek dat hij overigens niet zelf voor zijn rekening hoeft te nemen. In de loop der jaren – hij begon in 1986 met zijn praktijk in Zevenhuizen – heeft hij met tijd en tijdsdruk leren omgaan. Sociale visites zijn in zijn ogen zo langzamerhand een zeldzaamheid geworden. Op het spreekuur is tien minuten per patiënt de norm.

Dat laatste brengt ons op een advies van pakweg dertig jaar geleden van 2350 patiënten per praktijk. Het overgrote deel van zijn collega’s vindt een praktijk van 2000 patiënten aanzienlijk redelijker gezien het takenpakket dat alsmaar uitgebreider wordt. Van administratie tot vergrijzing, van steeds mondiger patiënten die om uitleg (dus tijd) vragen tot  nascholing, zo’n veertig uur per jaar, die ook nog eens knagen aan de toch al beperkte vrije tijd van een huisarts.

Grote praktijken

Grote, te grote praktijken. In Leeuwarden bijvoorbeeld nemen dokters al geen nieuwe patiënten meer aan, hetgeen Peter Jan de Wilde met afschuw vervult. Ooit legde hij de eed van Hippocrates af en daaraan zal hij als medicus trouw blijven. Zijn Apeldoornse collega’s zijn wat dat betreft net zo plichtgetrouw. Wie als nieuwkomer in zijn postcodegebied een huisarts zoekt staat net als asielzoekers nimmer voor een gesloten deur. Hij vindt dat een praktijk net als ieder ander bedrijf winstgevend moet blijven en wie weet maakt hij nu de overheid tot in de hoogste regionen doordrongen is van het feit dat er in huisartsenland wat moet gebeuren nog mee dat zijn huidige praktijk van 2385 patiënten (boven de norm dus) nog eens slinkt.

Voor hem is de huisarts de spil en de poortwachter van de gezondheidszorg waarop naar zijn mening bezuinigd kán worden. In geval van noodzaak dient een huisarts niet te twijfelen en onmiddellijk door te verwijzen naar de specialist. Maar in geval van aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid in combinatie met ervaring en de wetenschap dat de patiënt het nog wel kan uitzingen is een tweede bezoek aan zijn praktijk voor de hand liggender remedie dan een peperduur onderzoek in een ziekenhuis. Zo probeer ik de tijd als bondgenoot te gebruiken.’’

De opmerking ’maladie imaginaire’ doet hem glimlachen. ,,Je weet het nooit zeker. Daarom zeg ik ook: ingrijpen waar het naar mijn mening nodig is. Maar in grote lijnen heb je twee soorten patiënten. Zij die ziek zijn en zij die denken dat ze dat worden. Je moet daarin de juiste balans proberen te vinden.’’

Voorrecht

Dat De Wilde huisarts wilde worden werd de Arnhemmer aan de universiteit van het nabije Nijmegen al snel duidelijk. ,,Ik vind communiceren met mensen een boeiend onderdeel van mijn vak. Ik ben ook geïnteresseerd in het zieke lijf en wat de natuur daarmee doet. In een ziekenhuis werken vond ik niet echt aantrekkelijk. Vandaar ook huisarts. De laatste vijftien jaar mag ik mij gelukkig prijzen met het begeleiden en opleiden van jonge dokters die huisarts willen worden. Daar ben ik blij mee. Ik zie het als een voorrecht. Het houdt mij fris. Door hun ogen bekijk ik mijn toch al zo mooie vak steeds weer met andere ogen.’’

Voordat we naar zijn toneelstukken overstappen wil hij nog wel even kwijt dat de huisarts mede door die poortwachtersfunctie een goedkope speler is op het grote podium van de dure zorg. Maar wel een hele belangrijke. Hij kan zich helemaal vinden in de wijze woorden van die oude Griek, wiens naam hij voor het eerst vernam op een Arnhems Gymnasium en die aan de basis stond van de westerse geneeskunde: Hippocrates. ,,Het grootse belang is om mensen te troosten.’’

In hoeverre zijn toneelstukken goed zijn voor de mensch laat hij in het midden. Wel doet het hém goed dat er inmiddels in de regio Apeldoorn een kleine kring van fans is ontstaan. Het toneelstuk is een nieuw hoofdstuk in zijn bestaan. Op de middelbare school deed hij wat aan cabaret. Hij deed in die jaren wel eens een poging om het als acteur te kunnen proberen, maar zijn verstandhouding met zijn leraar Nederlands was van dien aard dat hij niet door de audities kwam. Hoe jammer ook, want het was hem vooral om een meisje te doen dat uiteindelijk wel een rol kreeg toegewezen. In zijn studententijd maakt hij kennis met het theater, voor andere zaken had de serieuze student geneeskunde geen tijd over aangezien het biljart in de kroeg zijn voorkeur genoot. Zijn andere ‘’carrière’’ begon pas toen zijn kinderen ‘’op Ada’’ gingen. Een vaste uitdrukking die verwijst naar het door Aad van der Waal in het leven geroepen Theater Merlijn. De huidige stadsdichter had in Orden lange tijd een theaterschool waar naast toneelspelen ook poëzie werd bedreven. Met Van der Waal en wat anderen speelde hij in een cabaretgroep, maar kort voor hun tweede programma ging de stekker er alsnog uit. ,,Er was onderling geen chemie meer.’’

Vereerd

Een reisje naar het van literatuur doordrenkte Dublin waaraan ook artsen een bijdrage leverden en lezen van Ulysses van James Joyce gaven hem een zetje in de rug om het als schrijver ook eens te proberen. Hij liet zijn ‘’Post van J’’ aan Aad van der Waal lezen en zo geschiedde het dat voor het eerst van zijn leven een door hem geschreven toneelstuk op de planken werd gebracht. Op het lijf van de acteurs geschreven wel te verstaan, een stuk op maat. Een van zijn patiënten, Bertus de Vries, zag het desgevraagd ook wel zitten. ,,Het was heel bijzonder dat mensen iets wilden spelen dat ik geschreven had. Ik voelde me ook zeer vereerd.’’

Inmiddels is zijn vierde geesteskind aan de beurt dat de titel ‘’Scholten Schoenen’’ heeft meegekregen en net als zijn andere stukken eindigt met een verrassend plot. Dat er publiek op af komt lijdt geen enkele twijfel. Zijn opmerking: mensen die ik uitnodig, wagen het niet om niet te komen’’ getuigt van de nodige zelfspot. ,,Ik haal me niets in mijn hoofd. Ik zie het als een beoefening in bescheidenheid.’’

In ‘’Scholten Schoenen’’ introduceert Peter Jan de Wilde ook een andere hobby: luisteren naar muziek en naar hij zegt in mindere mate zelf muziek maken. Hij deed inspiratie op in het nieuwe Musis Sacrum, de vermaarde muziektempel van Arnhem. Zo kan het gebeuren dat een aantal requiems in Wilp voorbijkomt. Hij verkiest de ambiance van het intieme vestzak-theater boven het Apeldoornse Gigant. ,,Ook dat vind ik een mooie zaaltheater, maar Gigant is een stuk groter. Ik speel liever vier keer in de Kleine Noordijk.’’

Wie weet stapt hij na zijn pensioen nog eens naar een uitgever. Zijn goede vriend Aad van der Waal kent de weg.  Mogelijk neemt hij dan de tijd om alles nog eens goed door te lezen en bepaalde scènes nog eens door te nemen. Fijn-slijpen. Over een paar jaar wil hij zich wat meer wijden aan het lezen van literatuur, theaterbezoek (aanstormend cabaret-talent) en schrijven. Maar hij voegt er onmiddellijk aan toe dat hij ondanks een werkweek van meer pakweg 50 uur ook nu aan zijn trekken komt. ,,Mijn leven begint echt niet na mijn pensioen. Ik geniet er nu al van. Volop.’’

Wie een voorstelling van Scholten Schoenen bij wil wonen moet snel zijn. Die van zondag 8 april is inmiddels uitverkocht. Er zijn voorstellingen op de zaterdagavonden 7 en 14 april (20u) en zondag 15 april 15u. Een kaartje kost 15 euro. Meer over Kleine Noordijk en de inhoud van het toneelstuk is te vinden op de site www.sckn.nl