Apeldoorner loopt halve marathon in Noord-Korea

Hardlopen in Noord-Korea, voor de één een goede grap, voor de ander een droom die realiteit wordt. Apeldoorner Marco Betman heeft ruim twee jaar naar de halve marathon van hoofdstad Pyongyang geleefd. Betman hoort nu bij de zeer beperkte groep Nederlanders – en Apeldoorners – die kan zeggen dat hij in Noord-Korea is geweest.

In een vol stadion – zo’n 50.000 mensen – mag Marco Betman voorop lopen als de deuren open zwaaien. Zijn vriendin Clara Lehmann die meegereisd is, zit naast een gids van de Noord-Koreaanse overheid op de tribune om hem aan te moedigen. De tocht gaat door Pyongyang, een stad die volgens Betman ,,enigszins verouderd, maar wel modern” is. Negen dagen lang verbleven Marco Betman en zijn vriendin in Noord-Korea.

Reizen 

Meer dan twee jaar geleden stonden Marco Betman en Clara Lehman te kijken naar de brug tussen China en Noord-Korea, in de Chinese stad Dangdong. Oversteken was onmogelijk. Het land zat en zit nog steeds potdicht. Het kriebelde bij Marco en Clara, ze moesten het land in. Het heeft  even geduurd voordat Marco’s oog viel op de halve marathon van Pyongyang. ,,Ja, dan moet je het gaan regelen. Je paspoort naar Noord-Korea sturen zodat ze alles kunnen checken. Dan naar China. Op de trein, want wij wilden met de trein die brug bij Dangdong over. Daar twee uur wachten tot de hele trein aan de Noord-Koreaanse grens doorgelicht is. Telefoons, koffers, boeken, alles. Daarna nog een hele treinreis naar Pyongyang,” vertelt hij.

,,Bij aankomst in Pyongyang ontmoetten we gelijk onze twee gidsen en chauffeur. We moesten onze paspoorten inleveren en kregen die pas bij vertrek weer terug.” De gidsen hebben Marco en Clara in de watten gelegd, vertelt hij. ,,Het beste bier, het beste eten, mooie hotels. Hoewel één van die hotels, met zo’n driehonderd kamers en twintig man personeel, volledig leeg was op ons tweeën na. Het had zelfs een – overigens leeg – zwembad. Bizar. Apart ook om te zien dat Pyongyang eigenlijk best een moderne stad is. We hebben in een ronddraaiend restaurant op de 44ste verdieping heerlijk gegeten, bijvoorbeeld. Pyongyang is duidelijk goed bevolkt en een redelijke stad, maar daarbuiten kom je gauw bedrogen uit.”

Spanningen

De timing had wellicht beter gekund, geeft hij toe. De spanningen namen internationaal flink toe rond de Dag van de Zon, waarop stichter Kim Il-Sung geëerd wordt.De Noord-Koreanen tartten zowel de Chinezen, de Russen, de Amerikanen, de Japanners en de Zuid-Koreanen door een raketproef uit te voeren die uiteindelijk mislukte. ,,We hoorden van andere westerse gasten dat die test mislukt was. Zij maakten zich grote zorgen over de internationale gevolgen van deze ‘hogere diplomatie’, maar wij hebben ons eerlijk gezegd geen zorgen gemaakt. Zoiets weet je als je naar zo’n land gaat.

Ik heb mij nooit onveilig gevoeld, eerlijk gezegd. Er kan je zo weinig gebeuren zolang je je aan de regels houdt. Je moet meedoen met de gebruiken en je aan hun regels houden. Dat is soms vervelend, zoals wanneer de gidsen zelfs meegaan als je naar het toilet gaat, en dat je voor elke foto toestemming moet vragen, maar het is best te doen.”

Juist daarom stoorde Marco zich aan sommige van zijn westerse reisgenoten. De torenhoge beelden van de Kim-dynastie (Kim Il-Sung, Kim Jong-Il en Kim Jong-Un) worden met veel respect behandeld. Enkele reisgenoten deden niet mee met de ceremonies, wat wél tot spanningen leidde. ,,We hebben zelf wel bloemetjes neergelegd bij de beelden. En we liepen zoals het hoort achteruit en deden een buiging. Het hoort er gewoon bij. De spanningen tussen de Noord-Koreaanse gidsen en de groep stegen merkbaar toen zo’n twintig reisgenoten de beelden respectloos behandelden.”

Marathon

De marathon zelf was bizar en bijzonder, vertelt hij. Een vol stadion met 50.000 klappende Noord-Koreanen. Clara op de banken. Allemaal in rijen opstellen op een grasveld in het midden van het stadion. En op het allerlaatst ineens een hele groep Noord-Koreanen die erbij komen staan. ,,En het aparte is, in New York roepen ze bijvoorbeeld ‘Je kan het!’ of ‘Je ziet er geweldig uit, kom op!’ maar de Noord-Koreanen zijn een stuk ingetogener. Er werd onderweg wel geklapt, en ik heb kindertjes high-fives gegeven. En dan de finish in hetzelfde volgepakte stadion, met enthousiast klappende Noord-Koreanen.” Wanneer Marco terugkomt bij zijn hotel krijgt hij zijn certificaat uitgereikt. Hij is 63ste met 1:47:37 als tijd. ,,Niet slecht!” zegt hij er zelf over. Hij weet niet hoeveel mensen meededen. ,,En het zal mij ook ernstig verbazen als ze die lijst ooit nog laten zien,” grapt hij.