‘Zeer zwakke’ Mheenschool kijkt weer vooruit

Het kwam de Mheenschool rauw op het dak. ‘Zeer zwakke school’. Waar de school eerder nog ten minste voldoende en zelfs goed scoorde, stond de Mheenschool ineens onderaan de lijst met scholen in Apeldoorn. De Mheenschool heeft sinds september de tijd gehad om na te denken over de problemen én de oplossingen. Een daarvan: Schaf de CITO-toets af.

De school zette alle zeilen bij. De landelijke PO-raad sprong gelijk bij om te helpen, het contact met Leerplein055 werd een stuk intensiever en in de organisatie moesten de neuzen dezelfde kant op. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen, denkt directeur Ben Hilderink, maar zeker weet hij dat niet. ,,We zullen moeten zien of het een effect heeft op de toestroom van leerlingen straks. We weten weinig zeker, maar wat we wel zeker weten: Het heeft geen invloed gehad op het vertrouwen van de ouders.”

De school staat dieprood op de site van de onderwijsinspectie. De rapporten die bijgevoegd zijn liegen er niet om. Het meest concrete pijnpunt: Groep 8 heeft al drie jaar op rij een slechte uitstroom gehad. In 2017 is de beheersing van de Nederlandse taal en rekenen zijn ondermaats bij kinderen die naar het voortgezet onderwijs gaan. Zoals dat formeel heet: De opbrengsten waren te laag. De CITO-toetsen werden slecht gemaakt.

En dat steekt. ,,Dat is de basis, en die moet op orde zijn,” vertelt Hilderink. De directeur van de school vindt het daarom terecht dat de school aangesproken wordt. Hij nuanceert wel gelijk. ,,We moeten van de CITO af.”

Terug naar september

Maar hoe is de situatie ontstaan? Het lijkt, nu Hilderink terugkijkt, een perfecte storm te zijn geweest. Door de lage opbrengsten op de CITO-toets valt de Mheenschool op bij zowel Leerplein055 als de onderwijsinspectie.

Geen probleem dat de inspectie langs kwam natuurlijk, maar het was wel onverwachts grondig en streng. In 2014 kreeg de school nog een voldoende, met een aantal punten om aan te werken. ,,We hadden toen één inspecteur die een dag meeliep. Er werd gekeken naar het schoolklimaat, het pedagogische klimaat, de veiligheid van de school. Punten waar wij (nog steeds, red.) goed op scoren,” vertelt Hilderink. En hij heeft gelijk: Volgens de onderwijsinspectie zijn die zaken op orde. De Mheen krijgt zelfs complimenten in hetzelfde onderzoek dat later concludeert: ‘Zeer zwak’. Frappant dat zoiets niet minstens even zwaar weegt, verwondert Hilderink zich hardop.

De Mheenschool blijkt één van de eerste scholen te zijn die met deze nieuwe, grondige methode doorgelicht worden. De didactische vaardigheden, de feedback in de klas, de toepassing van de lesstof, het telt ineens allemaal loodzwaar. De controle werd daarmee compleet omgegooid. De leeromgeving werd naar de achtergrond gedrukt, waardoor de Mheen ineens niet meer goed scoorde.

Is er in drie jaar dan niks gebeurd met de opmerking uit 2014 over de didactische vaardigheden? ,,Daar zijn wij in 2015 gelijk mee bezig gegaan. In 2017 waren we daar intensief mee bezig. Dat staat ook in het inspectierapport overigens, maar dat was volgens de inspectie niet genoeg.”

Cito

Drie jaar lang wordt de CITO-toets niet goed gemaakt. Geen wonder dat Hilderink zich tegen de verplichte, onafhankelijke toetsing van groep 8 keert, kun je dan denken. Zelf erkent hij dat het heeft meegespeeld in zijn afkeer tegen de CITO-toets. Maar de drie magere jaren zijn voor hem niet het enige reden.

Het is een momentopname, en doet volgens Hilderink geen recht aan de leerling. ,,Een slecht gemaakte CITO-toets betekent niet dat het kind slecht presteert, terwijl er wel heel veel vanaf hangt. Het wordt belangrijk gemaakt.” Scholen houden immers zelf intensief bij wat het niveau van de leerlingen is. ,,We hebben een veel breder beeld van wat een kind kan en hoe een kind is omdat we ze vaak al jarenlang volgen. Die informatie is veel nuttiger dan één momentopname.”

Daarnaast moet de CITO-toets een beeld geven van het niveau van een kind. Welke opleiding het beste past. En daarin mag je best hard zijn. ,,We moeten een goed advies geven en we willen dat kinderen doorstromen naar een plek waar ze goed terecht kunnen. Dat kan de praktijkschool zijn, of het atheneum.”

Dat hangt nu wel teveel af van de CITO-toets, en te weinig nog van de jarenlange kennis en ervaring die de Mheenschool heeft, vindt Hilderink. ,,Wij volgen die kinderen vaak al hun hele schoolleven. Dan weten we precies wat een kind wel en niet kan. Beter dan met een eenmalige toets aan te tonen is. Wat mij betreft is dat belangrijker en weegt dat zwaarder dan die toets.” Het volgsysteem van scholen is volgens hem voldoende. ,,Ook daarom wil ik de CITO afschaffen.”

Goede moed

Hilderink heeft goede moed en vertrouwen in de toekomst. Dat de Mheenschool als ‘zeer zwak’ op de site van de onderwijsinspectie stond, heeft minder schade gedaan dan hij aanvankelijk had verwacht. ,,Onze kleuterklassen zijn groter dan ooit, en de open dagen worden goed bezocht.” Het speelt wel mee. ,,Ik krijg er wel veel vragen over, maar ik zie vooral veel vertrouwen van ouders, ook nieuwe die hun kinderen komen aanmelden, Ze vertrouwen erop dat wij de problemen aanpakken, en dat doen we ook.”

De mond-op-mondreclame is volgens hem belangrijker dan de onderwijsinspectie. ,,Daar moeten we het echt van hebben. Het pedagogische klimaat is goed, dit is een veilige school en we hebben een goed beeld van de kinderen die hier zitten. Die zaken zijn voor ouders belangrijk, en als we dat vasthouden, dan heb ik er ook vertrouwen in.”