Deel 3: Welke mogelijke positieve en negatieve effecten van online hulpverlening zijn er?

Volgens Schalken (2010) zijn verschillende positieve effecten te noemen. Het eerste en misschien ook wel het grootste positieve effect is dat het internet makkelijk toegankelijk is voor de hulpvrager. De hulp kan ten alle tijden gevraagd en geboden worden. Het aanbod is zeer groot en de keus dus erg divers. Een ander positief effect lijkt te zijn dat veel hulpsites een vorm van lotgenoten contact aanbiedt, waardoor mensen elkaar kunnen ondersteunen. Het valt op dat, en dan vooral binnen de interactieve hulpverlening, er een grotere openheid ontstaat bij de hulpvrager.

Het lijkt er op dat de drempel lager wordt, doordat mensen elkaar niet zien of horen. Door het gebruik van een chat, email of forum ontstaat er bij de hulpvrager een gevoel van anonimiteit. De online hulpverlening op het internet onderscheidt zich hier natuurlijk wel in, van de online hulpverlening die zorginstellingen gaan bieden. Binnen de online hulpverlening van zorginstellingen is het vaak wel mogelijk om elkaar face-to-face te spreken, terwijl er op het internet vaak gebruik gemaakt wordt van chats, forums, email etc. De anonimiteit zorgt ervoor dat mensen opener worden en minder geremd. De afstand die internet creëert, lijkt juist voor nabijheid te zorgen. Zo leek Janneke het ook te ervaren. In eerste instantie vond ze het contact via de computer maar vreemd, maar naar mate zij deze begeleiding langer kreeg, raakte ze er meer vertrouwd mee.

Janneke: “Wat ik heel fijn vind aan de begeleiding via de computer is dat ik op mijn eigen kamer kan blijven zitten. Ik vind het ook prettig dat ik altijd nog even kan terug lezen welke afspraken we hebben gemaakt”

Behalve positieve effecten kunnen de kenmerken van online hulpverlening ook negatieve effecten met zich mee brengen, Schalken (2010) brengt verschillende effecten in kaart. Een nadeel is de complexe financiering van de hulpverlening. Veel zorgaanbieders ervaren daarbij het probleem dat bestaande financieringsstructuren zijn ontwikkeld zonder dat er rekening is gehouden met de potentie van de anonimiteit die online hulpverlening biedt. Nu zie je dat de anonimiteit die door de hulpvragers als positief effect lijkt te worden gezien, hier een negatief effect is.

Ook een uitdagend aspect van online hulpverlening zijn de veiligheidsrisico’s. Dit kan een negatief effect hebben op de hulpvrager. Zij moeten het vertrouwen krijgen dat het systeem naar behoren werkt en dat deze goed beveiligd is. Zonder deze goede beveiliging is de kans aanwezig dat gegevens van de hulpvrager op straat komen te liggen. Zorgorganisaties staan voor de grote uitdaging, om deze vorm van hulpverlening te laten voldoen aan alle veiligheidsaspecten.

Het missen van relevante informatie door betrokkenen kan als nadelig effect worden beschouwd. De hulpverlener kan signalen missen, omdat de hulpvrager wel kan zeggen dat het goed gaat, terwijl dat misschien niet zo is. Door het missen van non verbale communicatie, moet de hulpverlener af gaan op wat de hulpvrager vertelt. Ook moet er in begrijpelijke taal worden gecommuniceerd.