Keuzes maken op Monumentendag

Met 29 monumenten is het haast onmogelijk hieruit een keuze te maken welke je wilt bezoeken. Maar allicht is er voor iedereen iets interessants en boeiends te vinden en beleven. Naast de tienmonumenten in de stad zijn nog velen te zien in de dorpen rondom Apeldoorn. Onderstaand een impressie van de twee bezoeken van onze verslaggever.

GGNet, Deventerstraat 459

Op het terrein van GGNET aan de Deventerstraat heerst vooral rust. De rondleiders van het Apeldoorns Gidsen Collectief geven een boeiende inkijk in de historie van het terrein. In 1847 aangekocht door de Deventenaar Mr. J.P.G. Moorrees. Hij ontwikkelde het tot een modern boerenbedrijf. Rond 1900 ging het minder en werden de elf boerderijen overgedaan aan de pachters. De resterende 30 hectare werd gekocht door de Broeders Penitenten van de Heilige Franciscus.

Zij stichtten hier een sanatorium voor Rooms Katholieke zenuwzieke mannen, onder oud Apeldoorners bekend als de Sint Joseph Stichting. De laatste monnik, broeder Dominicus, woont nog steeds in de villa op het terrein. De gebouwen konden alleen aan de buitenkant worden bewonderd. Architect J.G.A. van Dongen is hiervan de geestelijk vader. Hij was een bekend architect in Rooms Katholiek kring en behoorde tot de tradionalisten in de architectuur van die dagen. Met uitzondering van het gebouw voor de arbeidstherapie, waarin duidelijk sporen van de Amsterdams school te zien zijn. Een schuilkelder voor personeel en patiënten onder het kantine- en ontspanningsgebouw is een goed bewaard geheim waarvan weinigen op de hoogte zijn.

De kapel gebouwd in de stijl van de Delftse school ligt er van buitenaf nog redelijk goed bij. Het interieur daarentegen maakt een treurige indruk. De kapel  wordt het informatiecentrum van het te realiseren AZC en is om die reden al grotendeels ontdaan van alle christelijke symbolen. Dit in lijn met de filosofie van neutraliteit die het COA hanteert.

Bij het realiseren van het AZC wordt wel zoveel mogelijk rekening gehouden met de oorspronkelijke architectonische waarden. Iets om nauwlettend in de gaten te houden.

De Apotheek, Kerklaan 16

Nu een modern bedrijfspand waarin Cityside Apartments kantoor houdt. In 1897 is het oorspronkelijk voor de Vereniging ‘De Hulp- en Spaarbank’ gebouwd, die kleine kredieten verleende aan de eenvoudige burgers van Apeldoorn en waakte over hun spaarcenten. In 1930 werd het verkocht aan de apotheker Louis C.G. Douwes Dekker. Tot aan het begin van de eeuwwisseling heeft  het gebouw als apotheek gefunctioneerd.

Op de zolder van het pand doet een vertegenwoordiger van het Vertelgenootschap de historie herleven met een verhaal uit de rijke geschiedenis van de Vereniging. Het gaat over een kredietaanvraag van Jaantje Zoerink voor een lening van 42 gulden voor de aanschaf van een Singer naaimachine. Een boeiende en onderhoudende story.

Wie vanwege gisteren vermeende hoosbuien thuis is gebleven kan vandaag (zondag 10 september) alsnog monumenten bezoeken.