Kijk op de Wijk: Sophiaplein

Ik mopper wel eens op die Apeldoornse pleinen: ,,Het is meer een parkeerplaats dan een plein”. Maar dan het Sophiaplein…. Op die plek is geen plein meer te bekennen. Weinig gras, geen bloemen of parkeerplaatsen. Momenteel worden er appartementen gebouwd.

Menig Apeldoorner herinnert zich een heel ander Sophiaplein: vanaf de jaren 50 was dit het busstation van Apeldoorn. De bekende gele VAD-bussen hadden hier hun halteplaats. Bij het Sophiaplein stond ook een VAD-kantoor. De onderste verdieping was ingericht als wachtkamer. Gelukkig niet zo’n ongezellige ruimte als bij een dokter of tandarts waar je in een rijtje zit te wachten tot je aan de beurt bent. Nee: het was meer een kruising tussen snackbar en café. Je kon er koffie drinken maar ook een patatje met of frikandel scoren. Later werd een nieuw busstation in gebruik genomen en stond het Sophiaplein leeg.

Maar wie was die Sophia naar wie het plein genoemd is? Eigenlijk heette ze voluit Sophia Frederika Mathilda, Prinses van Wurtemberg. Dat zal ook weinig mensen wat zeggen. Sophie (Koninginnenaam Sophia) was getrouwd met koning Willem III. Dat was ‘niet zo’n gelukkig huwelijk’. Sophie was een bijzonder intelligente dame die hield van boeken en diepzinnige gesprekken met intellectuelen. Ze sprak meerdere talen vloeiend: in ieder geval Russisch, Duits en Frans. Haar beheersing van Nederlands was slecht. Ze vond: ,,Hollands is geen mooie taal. Goed om wat in te praten maar verheven gedachten kun je er niet mee uitdrukken”. Het gedrag van haar man was zeer onvoorspelbaar.

Zijn bijnaam ‘Koning Gorilla’ kwam niet uit de lucht vallen. Sophia’s mening over haar man spreekt voor zich: ,,Het is mij volkomen duidelijk, dat hij niet de volledige beschikking over zijn verstandelijke vermogens heeft. Zijn verstand is slechts in bepaald opzicht ontwikkeld en laat hem zonder een duidelijk aanwijsbare reden in de steek. Hij heeft een scherp waarnemingsvermogen, maar het is hem onmogelijk een logische redenering te volgen”. Een scheiding kon niet uitblijven: 1855 werd deze uitgesproken.

Sophie overleed in 1877 en Willem III zocht meteen naar een nieuwe bruid. Het werd Emma: later regentes voor haar dochter Wilhelmina. Hard om te zeggen maar Willem III heeft volgens mij geen traan gelaten om Sophie. Sophie’s leven ging niet over rozen: een moeilijke echtgenote en leven tussen Nederlanders die haar vijandig waren. En dan nu een plein met haar naam dat geen plein meer is. Sommige mensen zit het niet mee in het leven blijkt maar weer.