Zorgruzie

De laatste tijd wil de rijksoverheid (zeg maar Den Haag, de regering) taken overdragen aan de gemeenten. We noemen dat: decentralisatie. Omdat het Rijk erg veel vertrouwen heeft in de gemeenten, moeten de gemeenten dezelfde taken uitvoeren voor (veel) minder geld. De gemeenten willen de extra taken graag hebben en denken ook wel dat ze het goedkoper kunnen dan het Rijk.

Ze hebben wel een belangrijke voorwaarde. Ze willen dat het Rijk zich dan ook niet meer met de taken bemoeit. Als het bijvoorbeeld gaat over de jeugdzorg, moeten regering en Tweede Kamer zich er niet elke keer mee bemoeien. Deze bemoeizucht leidt altijd tot extra regels en dus tot meer kosten. Dan kunnen de gemeenten deze taken ook niet goedkoper doen.

Bij de zorgtaken speelt nog iets anders: de gemeenten mogen slechts een deel doen, een ander deel gaat naar de verzekeraars. De verzekeraars wilden niet dat alles naar de gemeenten zou gaan, maar de gemeenten wilden die taken wel graag hebben. Ze zeiden dat het goedkoper werd door alles (in plaats van een deel) bij hen te leggen. Dat is ook wel logisch: je kunt beter één verzorger bij een adres langs sturen dan twee. Nu staatssecretaris Van Rijn een deel van de taken bij de verzekeraars laat liggen, zeggen de gemeenten ‘Nee’ tegen de overdracht van taken. Dat is consequent, maar wel lastig. De gemeenten zeggen dat ze het nu niet kunnen doen met het geld dat ze krijgen, omdat ze niet zo goedkoop kunnen werken als de bedoeling is. De staatssecretaris kan moeilijk extra geld bieden, want de rijksoverheid moet bezuinigen.

Een ander punt speelt op de achtergrond mee. Als de gemeenten deze taken krijgen, maakt elke gemeente eigen regels. Er ontstaan verschillen tussen gemeenten. Als we dat niet willen, moeten de taken niet naar de gemeenten. Als die taken naar de gemeenten moeten, moeten we ook de verschillen aanvaarden. Als de gemeenten geen eigen regels mogen maken, kunnen ze niet verantwoordelijk zijn. Je kunt alleen verantwoordelijk zijn, als je beslissingen mag nemen. Dat is de belangrijkste vraag op de achtergrond. En aan die vraag komen we nog niet eens toe. We leven in een interessante tijd.

Roelof Veen, fractievoorzitter ChristenUnie