Jan van Maanen cabaretbelofte van 2012

Cabaretier Jan van Maanen, winnaar van het Amsterdams Kleinkunst Festival 2010, komt donderdag 22 maart naar Orpheus met het programma ‘One Jan Show’. Hij wordt gezien als een kruising tussen Wim Kan en Godfried Bomans en geldt als de grote cabaretbelofte van dit moment.  Jan vertelt over zijn eerste ‘One Jan Show’:

Hoe komt u aan de titel ‘One Jan Show’?
Ja, daar zit niet zoveel achter, hoor, ik vond het leuk om mijn naam te gebruiken en bij de term ‘One Man Show’ krijg ik altijd een gezellig en theatraal gevoel. Vergeet ook niet dat er een 1 achter staat, het is mijn eerste One Jan Show, wie weet hoeveel er nog zullen volgen.

U gebruikt veel klassieke muziek in uw voorstelling. Heeft u daar een bedoeling mee?
Niet zozeer een bedoeling, hoor, het is meer zo dat ik erg van klassieke muziek houd en de sfeer die het weet op te roepen. Sommige van mijn liedjes zijn heel duidelijk geïnspireerd op bepaalde componisten of stijlen, en soms gebruik ik binnen een liedje letterlijke citaten uit klassieke composities. Bijvoorbeeld mijn liedje ‘Koffie’ was ik op zoek naar een bepaalde nostalgische sfeer die ik vond bij de Hongaarse componist Franz Lehár, vooral bekend van zijn operettes. Dus heb ik een aantal maten van hem geleend als startpunt voor mijn liedje.

Mag ik daaruit afleiden dat u op die manier de klassieke muziek voor een groter publiek toegankelijk probeert te maken?
Welnee, dat wil ik helemaal niet en is zeker niet de insteek van dat ik dit zo doe. Dat het de toegankelijkheid wellicht bevorderd is een bijkomend, zij het positief, effect. Maar hoe tegenwoordig klassiek muziek wordt mishandeld om een maar zo groot mogelijk publiek te bereiken, vind ik dikwijls stuitend. Het lijkt wel op Beethoven, Strauss of Prokofiev niet zonder met roséslurpers gevulde sloepen, grappig bedoelde mimevertoningen en spectaculaire acts als zwemmers met fakkels kunnen. Terwijl die muziek dat niet nodig heeft en heel goed op zichzelf kan staan, ook voor jonge mensen en leken. Ik houd ook erg van de populaire klassieke stukken, de zogenaamde ‘muziek voor miljoenen’, maar alleen als die in de originele versie en zo goed mogelijk wordt uitgevoerd, dus zonder toeters en bellen, tenzij die voorgeschreven zijn door de componist.

Is dit een oproep tot protest?
Nou, ja, eigenlijk wel. Als de mensen zouden weten hoe sterk en overtuigend het origineel is, dan laten ze de rest links liggen. Maar zullen we het over mijn programma hebben?

Volgens sommigen is uw stijl ‘ouderwets’ en ‘degelijk’ te noemen. In hoeverre probeert u bewust het oude cabaret weer nieuw leven in te blazen?
Dat probeer ik helemaal niet.

Maar de jury van het Concours om de Wim Sonneveldprijs, dat u heeft gewonnen, zei…
Ze zeggen zoveel. Kijk, wat ik doe, doe ik omdat ik datgene wil doen waarvan ik zelf denk dat het goed en leuk is, niet omdat ik een bepaalde ouderwetse stijl wil imiteren, of zo. Het feit dat ik bij dat concours ook de publieksprijs heb gewonnen, zegt me minstens evenveel, misschien zelfs wel meer.

Waarom?
Eigenlijk het enige wat ik wil is de mensen aan het lachen maken, of liever nog aan het huilen, dat is het hoogste doel. En of dat nu van het lachen is, of van de ontroering, dat maakt me niet zoveel uit. Maar ik ben geen intellectueel die denkt: ‘nu ga ik eens een zus of zo soort cabaret maken’, ik doe wat ik doe, en dat zo goed mogelijk.

En hoe we dat noemen is onbelangrijk.
Precies, als jullie maar komen kijken.

Maar het klopt toch, als ik zo vrij mag zijn, dat uw voorbeelden niet tot de huidige generatie cabaretiers behoren?
Dat klopt, wat ze vroeger deden vind ik over het algemeen leuker dan wat ze tegenwoordig doen, uitzonderingen natuurlijk daargelaten. Dus, vooruit, als mensen mij ouderwets vinden, wil ik dat best als  compliment beschouwen.

Wat heeft u gedaan voordat u aan het cabaret ging?
Ik heb aan het conservatorium gestudeerd, heb jarenlang in de muziek gewerkt, als dirigent en pianist, totdat ik de behoefte om cabaret te maken niet meer kon onderdrukken en ik besloot om mijn komische kant serieus te gaan nemen. Het eerste festival waaraan ik meedeed was Cameretten, waar ik na de eerste ronde eruit lach. Waarom dat zo was weet ik niet, het rapport dat ze mij hadden toegestuurd, was heel positief. Misschien kwam het door een administratieve fout. Daarna ging ik in een moeite door naar het Amsterdams Kleinkunst Festival en daar waren ze gelukkig zeer over mij te spreken. Naast talent en hard werken, moet je gewoon geluk hebben, denk ik. Het geluk na het winnen van de Wim Sonneveldprijs was dat ik door verschillende impresariaten ben benaderd die mij wilden vertegenwoordigen en daaruit heb ik Mojo Theater gekozen, en die samenwerking verloopt tot nu toe uitstekend. Naast die prijs heb ik ook een baan gewonnen, een baan als cabaretier, en daar ben ik heel blij mee.

Wat kan het publiek verwachten als het naar uw One Jan Show komt kijken?
Ik hoop dat ze vermaakt worden en, het is een cliché, dat ze een paar uur even alles vergeten en in mijn wereld van humor en muziek willen vertoeven. En dat ze blij worden. Er is niets zo heerlijk als een zaal die zich volledig overgeeft aan de lach. En als ze dan mij daarna op Facebook, Twitter of via mijn website (www.onejanshow.nl) laten weten dat ze een leuke avond hebben gehad, is mijn dag helemaal goed.

Kijk voor de speellijst op  www.onejanshow.nl