Kijk op de wijk – het centrum (de hoofdstraat)

De vorige keer ging de blog over 4 straten en ’t plein. Deze keer is het onderwerp een enkele straat…Dat moet dan wel een bijzondere straat zijn toch? Een bijzondere straat is het zeker. De Apeldoornse Hoofdstraat is langste winkelstraat van Nederland. Andere plaatsen claimen ook de langste winkelstraat van Nederland te hebben. Maar zij tellen ook stukken mee waar geen winkels zijn…Ja: zo kunnen wij het ook!!

Hoe lang bestaat de Hoofdstraat al? Eigenlijk nog niet zo heel lang hoor. Nog geen 100 jaar…. 13 juli 1917 werd de Dorpsstraat omgedoopt tot Hoofdstraat. En waarom die andere naam? De gemeente kocht het gebied Berg en Bos om daar een villapark te laten verrijzen. En een huis laten bouwen in een plaats met een Dorpsstraat? De gemeente vreesde dat potientiele kopers ook zo zouden denken en bedacht daarom deze nieuwe naam.

De Hoofdstraat heeft al heel veel gedaanteverwisselingen ondergaan. Kijk maar eens op een kaart van 1880. Wel een heel ander gezicht dan vandaag de dag. Onderaan bij de Kostersbrug lag de toen nog heel brede Grift. Dan loop je de Dorpsstraat in en komt bij het Markplein. Ja: het Marktplein en niet het Raadhuisplein!. Apeldoorn was zo klein dat een klein marktpleintje genoeg was. Toen Apeldoorn groeide was er toch een groter marktplein nodig: daarom kwam er een nieuwe Markt en het “oude Marktplein” werd toen Raadhuisplein genoemd.

En het aantal huizen?  tel je even mee? Van Kostersbrug tot Marktplein staan rechts van de weg maar 8 huizen. De bebouwing van de Hoofdstraat is dus heel anders geworden. Dit is heel goed te verklaren: na de opening van het station kwam de Parkenbuurt tot ontwikkeling. Een heel ander publiek kwam in Apeldoorn wonen. Meer en andere winkels waren nodig om aan de groeiende en veranderende vraag te voldoen. Bestaande huizen werden vervangen door winkelpanden. Nieuwe panden werden tussen bestaande huizen gebouwd. En waren Apeldoorners daar blij mee? Nee, helemaal niet. Protesten klonken: het karakter van Apeldoorn verdwijnt. Prachtige panden worden afgebroken voor moderniteiten die niet in Apeldoorn passen. Komt dit misschien bekend voor?

Als je op de kaart van 1880 kijkt zie je nog meer dingen die verdwenen zijn. Er was toen veel meer water in de stad. Vlak achter het gemeentehuis stroomde een beekje. Speciaal aangelegd zodat bij brand bluswater bij de hand zou zijn. Een deel van het watertje buigt af naar rechts en verdwijnt daar uit beeld. De Beekstraat heet niet voor niets Beekstraat: die beek stroomde daar!.  Een andere verdwenen beek liep achter de huizen van de Noordelijke Hoofdstraat langs. Deze beek voerde water af naar de vijvers in de Parkenbuurt.

Na 1880 zijn nog veel dingen veranderd – tot soms wel 2 keer toe… Wil je daar meer van weten? Je verbazen over hoe en waarom dit allemaal in Apeldoorn gebeurde?  Loop dan eens met een stadsgids mee met de wandeling: DNA van Apeldoorn