Hebben wij energie?

Op dit moment ligt de onderwerpkeuze nogal voor de hand. Terwijl ik dit schrijf is het nieuws uit Japan nog steeds hetzelfde. De toestand is onverminderd ernstig, maar het grote ongeluk heeft nog niet plaatsgevonden. Een belangrijk verschil met Tsjernobyl in 1986 is de grotere openheid van de Japanse regering in vergelijking met die van de toenmalige Sovjet-Unie. Er wordt niet geprobeerd de ramp voor de eigen bevolking te verbergen. De hele wereld kan meekijken en meepraten. De eigen bevolking vindt de informatie overigens nog steeds te weinig.

Natuurlijk roept deze zaak vragen op over onze energievoorziening. De Duitse reactie om eerst maar eens goed te kijken naar de technische kwaliteit van de verschillende kerncentrales, is uiteraard terecht. Opnieuw komt de vraag op naar de veiligheid of het gevaar van kernenergie. Er is nog altijd een sterk sentiment tegen kernenergie. Met elkaar willen we het liefst (bijna) gratis energie die 100% veilig is en waarvan de levering tenminste 100% zeker is.

Laten we de verschillende mogelijkheden eens langsgaan. Allereerst de fossiele brandstoffen: kolen, aardolie en aardgas. Olie en gas zijn vooral te vinden in politiek instabiele en soms antiwesterse staten. Denk aan de Russisch-Oekraïense verhouding over gasleveringen. Denk voor milieuaspecten van olie aan de ramp in de Golf van Mexico. De voorraden gas en olie zijn duidelijk eindig. Kolen zijn er nog voor heel lange tijd, maar de nieuw te bouwen kolencentrales leiden tot forse protesten. In hoeverre de CO²-uitstoot tot een klimaatprobleem leidt, is niet zeker, maar voorzichtigheid is het minste dat van ons mag worden gevraagd. Kolenmijnen vragen elk jaar een aantal doden, maar in Nederland zijn de mijnen dicht. Het zou interessant zijn het aantal doden voor de winning van kolen en olie eens te leggen naast het aantal doden als gevolg van kernrampen.

 Aan de andere kant de zogenoemde alternatieve energiebronnen: wind, zon, getijden, aardwarmte, biomassa. Hierbij is het probleem dat er onvoldoende energie kan worden geleverd,  dat het maken van de energiebronnen (bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen) ook energie kost en dat de kosten vaak erg hoog zijn. Zowel technisch als financieel moet er nog heel veel gebeuren. Aan de techniek kunnen de meeste van ons weinig doen, maar iedereen mag voor zichzelf de vraag beantwoorden of de bereidheid bestaat de hogere kosten te betalen. De veiligheid van de alternatieve energiebronnen is goed, maar de protesten tegen de windmolens bij Apeldoorn tonen aan dat ook daarvoor het draagvlak vaak ontbreekt.

Japan maakt ons vandaag duidelijk dat kernenergie gevaarlijk is. Hoe gevaarlijk, weten we niet precies. De gevaren bij de winning van de fossiele brandstoffen, vergeten we vaak gemakshalve. Misschien zijn ze te ver weg. Het overschatten van het aantal slachtoffers van kernenergie en het vergeten van de slachtoffers van fossiele brandstofproductie, kan echter nooit tot een eerlijke vergelijking leiden. Bij elke vorm van energie behoort een bepaalde rekening (geld, comfort, gevaar) die moet worden betaald. Zonder die bereidheid, verwordt elke discussie tot borrelpraat.

Roelof Veen, fractievoorzitter ChristenUnie