Kijk op de wijk: Anna Paulownalaan

Waarom nu Anna Paulowna in deze serie? Als ik alleen de ‘echte’ Oranjes zou bespreken wordt de serie weer zo kort. Daarom doe ik de echtgenotes en echtgenoten van de Oranje-vorsten er ook bij. Sommigen van die partners hebben een bijzondere geschiedenis en Anna Paulowna hoort hier zeker bij. Anna leefde van 1795 tot 1865.

De Anna Paulownalaan kreeg in 1900 haar naam. Als uitleg stond in de raadsnotulen: ‘weg van de weide vóór Marialust tot aan het Rodondendrumperk.’ Marialust snap ik wel maar “Rodondendrumperk”? Ik dacht zelf dat hier Rododendronperk zou moeten staan: de laan eindigt namelijk op het Emmaplein – misschien dat daar een perkje met Rododendrons stond? Ik ben naar het archief van CODA geweest en daar blijkt toch echt ‘Rododendrumperk’  geschreven te zijn. Informeren her en der leverde op: ‘dat is een term die in de bosbouw gebruikt wordt’ – maar het is dan wel een bijzondere term: in geen van de 5 woordenboeken die de archivaris van CODA samen met mij raadpleegde kwam het woord voor…

Ik informeerde vorig jaar al bij een Russische cursusgenote: Hoe moet ik Paulowna uitspreken op zijn Russisch? Volgens haar spreek je het uit als Paflovna. In het Russisch schrijf je dan ook Pavlovna. Dan zeg je het automatisch ook anders denk ik he? Zelf ben ik toch gewoon ‘Paulona’ blijven zeggen hoor…

De naam Paulowna is afgeleid van de vader van Anna. In Rusland is het namelijk de gewoonte om kinderen te noemen naar hun vader. Bij dochters wordt achter de voornaam ovna of evna achter gezet en bij zonen ovitsj of evitsj. Dus Paulowna geeft aan: de vader van Anna was Paul. Deze Paul was lid van de Romanov-familie, en had als officiële naam Paul I.

En dan nu over Anna. Ze was heel anders en gedroeg zich heel anders dan de Oranje-dames uit die tijd. Een anekdote is dat ze haar zakdoekjes altijd maar één keer gebruikte. En dan niet netjes dat doekje in de wasmand deed. Nee: ze liet het ter plekke vallen en zei dan “mouchoir” zodat het bedienend personeel wist: “ah – werk aan de winkel, er moet weer een zakdoekje van Anna opgeruimd worden”.  Mouchoir ja – de elite van die tijd sprak uitsluitend Frans. Nou ja “uitsluitend” – haar man Willem II was opgegroeid in Engeland, dus hij sprak Engels, Frans en een heel klein beetje Nederlands..

Anna was een bijzondere dame dus –