De Veldekster

Bij ons om de hoek staat een oude boerderij. Nou ja, oud… Dat is ook maar betrekkelijk. Ik ken oudere gebouwen, maar boerderij de Veldekster, gebouwd in 1840, maakt wel een uitzonderlijk aftandse indruk. Het dak is hier en daar verzakt, dakpannen zijn verdwenen of liggen aan scherven op de grond, muren vertonen brede scheuren, bramenstruiken zijn hoog opgeschoten, en er zitten dikke lagen mos op iets dat – als je goed kijkt – ooit een terras moet zijn geweest.

Nog niet eens zo lang geleden stond alles hier in het teken van bedrijvigheid; de boerderij, maar ook de wasserij ernaast, die – zoals zoveel wasserijen in onze stad – zijn bestaan begon als papiermolen. Al even levendig was de gelijknamige camping op deze zelfde plaats, waar toeristen uit het hele land hun tentjes opsloegen vanaf de jaren ’50 van de vorige eeuw. Dit stukje grond en de gebouwen die erbij hoorden, waren er niet voor het mooi, maar voor de mensen, die er leefden, werkten, aten, recreëerden, sliepen, lachten, huilden, liefhadden, ruzie maakten. Maar als ik op een wat druilerige dag langs de bouwval loop, staren de dichtgetimmerde ramen me nietsziend aan, en zijn een paar verdwaalde vinken en koolmezen de enige levende wezens die van zich laten horen.

Even verderop liggen de woningen en aangeharkte tuinen van het villapark dat hier verrees nadat de geluiden van de nijvere arbeiders en vrolijke recreanten waren verstomd, en het terrein vroeg om een visie van gemeente en projectontwikkelaars. “Wonen in en aan het landschap” werd de bestemming van dit stukje land op de grens van bos en dorp. Daartoe werd de sprengenbeek die lang geleden zorgde voor de aanvoer van water voor de papiermolen en de wasserij, over het terrein geleid als een lieflijk en idyllisch meanderend stroompje met een ecologisch verantwoord vistrapje, werden beukenhagen geplant, en wandel- en fietspaden aangelegd. Alles om een illusie te creëren, een idylle van wonen in het groen, ook al scheurt het verkeer van en naar de A1 achter de bomenrij voorbij, en ook al staan daar dus die vervallen boerderij en die wasserij, met daaromheen een bijna ondoordringbare wildernis.

Hoewel boerderij en wasserij voorlopig alleen maar monumenten van vergankelijkheid zijn, die stemmen tot filosofische overpeinzingen over heden en verleden, toch zal er volgens de plannen binnenkort nog iets heel moois mee gaan gebeuren. Pareltjes van woongenot zullen uit de as van deze cultuurhistorische monumentjes verrijzen. Ruim een jaar geleden kreeg ik uit betrouwbare bron te horen: “Mevrouw, we gaan tussen nu en een jaar aan dit project beginnen”. Wij wachten rustig af, maar houden onze adem niet in.