In beeld: Marsha Regensburg over genegeerd en gezien worden en inclusiviteit in Apeldoorn

Marsha is een harde werker, zij is HR Coördinator bij Foenix Circulair Ambachtscentrum, eigenaar van Theater Toko, mede-eigenaar van PLEZIER! Theater, workshopleider voor Studio Levenskunst, bestuurslid bij stichting 2vande52 en radiopresentatrice bij RTV Apeldoorn.

Over Marsha

Tijdens een theaterles die ze gaf bij Korak- herstelacademie namens Studio Levenskunst kwam een van de deelnemers aan met een beeld van iemand in de groep. Het beeld bestond uit twee handen die elkaar vasthielden en het was aan de groep om te raden over wie het beeld ging. Toen niemand het leek te weten, vroeg hij verbaasd: “Dat zien jullie toch wel? Het is Marsha”. Marsha vertelt: “Dat raakte mij wel, wat een mooi compliment. En het is ook echt zo, dat is wie ik ben. Ik word er gelukkig van als ik een ander bij de hand kan nemen.” 

Een bron van inspiratie 

Als kind was Marsha al een dromer. Ze vertelt: “In mijn hoofd kon ik als kind al hele verhalen verzinnen, wat nu is uigegroeid tot het schrijven van scripts. Toen ik de eerste voorstelling Wijksafari van Adelheid Roosen en Zina Producties zag, besefte ik dat ik met theater niet alleen kon vermaken, maar ook inspireren.”  Zo gaf Adelheid Roosen haar een nieuwe kijk op theater. 

Vreugde en verdriet 

“Toen onze dochter Jaime met een verstandelijke beperking werd geboren, kwam ik voor het eerst in aanraking met CliniClowns. Hierdoor leerde ik hoe theaterspel ook vreugde kan brengen in moeilijke situaties. Zo begon ik mij inhoudelijk te verdiepen in het vak theater. Clownerie is trouwens één van de moeilijkste vormen van theater. Dat had ik echt onderschat.”  

Een professionele aanpak 

“Op een gegeven moment werd ik door een tennisclub uit Berg & Bos benaderd, zij zochten een soort van vermaak voor hun tenniskamp en hadden gehoord dat ik theater speel. Samen met mijn vriendin Charissa van Andel heb ik de opdracht met beide handen aangepakt en gingen we er ook gelijk voor. We zouden het professioneel aanpakken.”  

Zo ontstond PLEZIER! theater 

“Binnen één week hadden we een naam en ging de website online. In de beginfase waren we erg op zoek naar onze identiteit. Gelukkig zitten we wel altijd op één lijn, ik kan een meeting instappen zonder haar, maar wel beslissingen nemen namens haar. En andersom net zo.  

“In het begin zijn we wel zoekend geweest naar wat voor theater we wilden maken, kindertheater of vermakelijk theater? Toen we de wijksafari van Adelheid Roosen en Zina Producties zagen wisten we direct dat we dit ook naar Apeldoorn wilden brengen. We gingen in gesprek met Zina Producties om te vragen of we een afgeslankte versie in Apeldoorn mochten maken. Het mocht en zo ontstond de wandeltheaterproductie OP DE TOCHT, theater met een maatschappelijk doel, waarbij ook vermaak en vooral verbinding een belangrijke rol speelt. Daar staat PLEZIER! Theater voor.   

De aardbeving in Nepal 

“Mijn man en zijn voormalige werkgever bedachten om, na de aardbeving in Kathmandu, Nepal, geld in te zamelen en het persoonlijk naar de getroffen gebieden te brengen. Dit deden ze in 2016, waarbij ze verschillende projecten bezochten en donaties investeerden.  

Eén van de meest memorabele momenten was toen ze bij een school in Haripur kwamen, vlakbij India. Het was een klein hutje waar de kinderen les kregen en hier besloten ze om blijvend in het onderwijs te investeren. Het jaar daarop werden Charissa en ik gevraagd om naar Nepal te gaan en vermaak te brengen, maar ook om de educatie en hygiëne in kaart te brengen. Ik, met een sociale achtergrond, en mijn vriendin Charissa, met een achtergrond in het onderwijs, zagen dit als een mooie kans om onze vaardigheden te combineren en te helpen in Nepal. Ik ben daarna toegetreden tot het bestuur van stichting 2vande52. We begonnen met één hutje en inmiddels hebben we vier scholen.” 

Rijkdom in armoede 

“De armoede daar is zo intens. Het eerste wat je ziet is de kleding vol gaten, de verrotte tanden, klitten in het haar en de zwervende kinderen op blote voeten, vies en bedekt met zand. Maar dat is slechts het uiterlijk. Ze zijn ontzettend rijk in het delen met elkaar en ook rijk in het zijn, met een bewustzijn van “ik mag vandaag weer wakker worden” en genieten van een nieuwe dag en het vangen van een visje. Als ze honger hebben en maar één vis hebben gevangen, zullen ze die toch met jou delen.”  

Een compleet andere mentaliteit 

“Eigenlijk kom ik daar en denk ik: wat kun jij mij geven? Zij geven mij meer dan ik hen breng, hoewel zij dat anders zullen zien. Mensen vragen vaak of ik niet een enorme cultuurshock ervaar als ik daar aankom, maar ik voel het eerder andersom. Zodra ik weer in Nederland land, word ik overspoeld met appjes, mailtjes en telefoontjes waar ik van alles mee moet doen. De cultuurshock terug in Nederland is veel groter.”  

De oneindige haast en druk 

“Toch is ook die bewustwording na drie weken weer weg en ben je zo terug in je oude patronen, waarin je klaagt over zinloze, onbelangrijke dingen. Maar wat voor mij het meest opvalt qua cultuurverschil is de druk van deadlines, de verwachting dat je binnen 10 minuten reageert op een appje of een mailtje die je binnen een uur moet beantwoorden. Er zijn zoveel onuitgesproken verwachtingen hier in Nederland die daar niet zijn. Het komt daar zoals het komt.”   

Laat ze gehoord worden 

“Wat mij echt raakt, is het kastenstelsel in Nepal. De inwoners van waar onze scholen staan behoren tot de Dalits. De Dalits, ook wel de onaanraakbaren genoemd, vormen een groep mensen in Nepal onderaan de maatschappelijke ladder. Ze zijn buiten het kastenstelsel gesloten. Bij de geboorte staat de kaste door middel van een achternaam al vast. Je hele leven word je dus daarop afgerekend. Het is verschrikkelijk dat er zoveel kinderen zonder geboorteakte geboren worden omdat hun ouders geen paspoort hebben. Ze kunnen geen paspoort aanvragen omdat ze niet erkend worden binnen het kastenstelsel. Hierdoor kunnen ze nooit ergens anders naartoe of iets zelfstandig bereiken. Ze zijn niemand. Dit is de drijfveer om iets blijvends te doen, om hen tools te geven waarmee ze toch gezien en gehoord worden. Tools om een beroep aan te leren en bijvoorbeeld met onze hulp een eigen bedrijfje te beginnen.” 

Inclusiviteit en onrecht 

“Doordat ik al deze dingen doe, gingen mensen mij vragen om hen te helpen met inclusiviteit en mee te denken over problemen waar ze tegenaan liepen. Dit bracht me op het idee om Theater Toko op te zetten. Theater Toko staat voor wie ik ben en de verschillende dingen die ik doe. Het is breder dan PLEZIER! theater en richt zich op de dingen die ik belangrijk vind; Zoals mijn Molukse roots, inclusiviteit en onrecht. Met PLEZIER! theater richt ik mij samen met Charissa van Andel voornamelijk op theater, educatie en verbinding voor verschillende doelgroepen.  

Bij Theater Toko geef ik o.a. theaterles, zoals bij Studio Levenskunst dat gevestigd zit in Korak Herstelacademie. Korak herstelacademie voor iedereen. Zij hebben daar een groot aanbod van trainingen, cursussen en workshops. Dit was een logische stap voor mij vanwege mijn maatschappelijke betrokkenheid. Ik twijfelde even of Theater Toko opzetten wel de juiste stap was maar toen ik de week daarna een telefoontje kreeg om les te geven bij Studio Levenskunst, wist ik dat dit een goede beslissing was.” 

Gebrek aan inclusiviteit 

“Het is een belangrijk onderwerp waar veel over gesproken wordt, maar er kan nog veel verbeterd worden. Neem bijvoorbeeld het verhaal van Marieke Woltersom die door haar rollator op sommige plekken niet eens naar het toilet kan. Dat vind ik echt bizar. Spontaan met de trein als je in een rolstoel zit is onmogelijk want dat moet je van tevoren reserveren. Dit zijn slechts maar twee voorbeelden.” 

“Ook heb ik persoonlijk ervaren hoe een meisjesnaam in een sollicitatiebrief ervoor kan zorgen dat je niet wordt uitgenodigd voor een gesprek. Een oude werkgever vroeg zelfs of ik een andere achternaam wilde gebruiken bij het aannemen van de telefoon. Ik was verbaasd en beledigd. Dit soort momenten zet mij aan tot nadenken en laat zien dat er nog veel werk te doen is op het gebied van inclusiviteit.” 

Stop met aannames 

“Het begint bij jezelf, maar ik denk dat als iets niet in je omgeving gebeurt, je het niet zult zien. Mijn dochter heeft een verstandelijke beperking en ik kom veel in aanraking met situaties en plekken waar het voor haar niet prettig of onduidelijk is. Bijvoorbeeld een pauze tijdens een voorstelling of film, daar zit al heel veel onrust in, is het nou klaar of niet? Er worden vaak aannames gedaan, terwijl als je nou gewoon vraagt of iets mogelijk is, ik een eerlijk antwoord kan geven.” 

Benoemen of zwijgen 

“Ik ben niet bang om dingen te benoemen”. Ben zei tijdens OP DE TOCHT  “Als ik zeg; Ik ben een zwarte man, hebben mensen gelijk associaties en denken: Daar gaan we weer. Waarom moet dat worden benoemd? Aan de ene kant willen we dingen benoemen en moeten zaken erkend worden, maar wil je ook gewoon geaccepteerd worden. Angst en ongemak zijn daarin grote ruis veroorzakers.” 

Je wordt gezien 

“Door geen vragen te stellen maak je iemand onzichtbaar. Als je iemand vraagt: Wat doet het met je dat je geen kinderen hebt? of  “Wat doet het met je om geen huis te hebben?, zeg je eigenlijk: Ik zie jou. En ik wil ook graag van jouw horen. Dat is gewoon al heel belangrijk. Na het overlijden van onze dochter Loulou vonden veel mensen het lastig om over haar te praten of ons te vragen hoe het ging. Misschien omdat ze bang waren voor emoties of omdat ze niet wisten hoe ze ermee om moesten gaan. Ieder mens wil gezien worden, dat is een feit. Het is heel eenzaam om niet gezien te worden.” 

Gezien worden 

“Toevallig hoorde ik bij de Bestuurdersacademie Apeldoorn dat we één van de meest sociale steden van Nederland zijn. We hebben heel veel vrijwilligers in Apeldoorn en er zijn stichtingen voor van alles en nog wat. Het jammere is alleen dat we het niet weten, er is zoveel, maar we weten het niet. Als ik al niet weet dat er veertig stichtingen in Apeldoorn actief zijn rondom armoede, hoe weet iemand in armoede dat dan? Dat zijn echt dingen waar ik ‘s avonds wakker van liggen.” 

Typisch Apeldoorn 

“Apeldoorn is heel voorzichtig. Dat merk je ook aan hoe lang het duurt voor dingen hier op gang komen. Daarnaast is Apeldoorn ook nogal van de hokjes en vakjes, ondernemers hokje, kunst & cultuur hokje, muziek hokje enz. en men blijft daarbinnen veilig communiceren.  

Tegelijkertijd is Apeldoorn een cultuurstad. Ik verbaas me altijd hoeveel er in Apeldoorn georganiseerd wordt, maar zolang we in de hokjes blijven hangen wordt het niet levendig.” 

Inclusiviteit bij Foenix 

Marsha is HR-Coordinator bij Foenix en voor haar gaan inclusiviteit en Foenix hand in hand. “We hebben niet voor niets de award ‘Meest inspirerende sociale werkgever’ gewonnen. Er werken jaarlijks 750 vrijwilligers, trajectanten en stagiairs bij ons en het mooiste aan Foenix vind ik dat iedereen een kans krijgt.”  

Apeldoorn inclusief 

Volgens Marsha is sociaal ondernemen niet voor iedereen: “Als het jouw doel is om winst te maken of een bepaalde marge te pakken, dan staat sociaal ondernemen niet hoog op je prioriteitenlijstje. Uiteindelijk is het wel zo dat iemand met een beperking niet hetzelfde werkt als iemand zonder beperking. Dat moet je incalculeren als sociale ondernemer. Bij Foenix zit er geen productiedruk achter. Vandaag kunnen er tien koffiezetapparaten gerepareerd zijn en morgen twee, dat ligt aan de mensen.   

Veel bedrijven en ondernemingen zijn te gericht op deadlines en productie en niet op de mensen zelf. Ik denk dat het juist het mooist is om mensen op de eerste plek te zetten. Dan zijn de mensen ook echt blij om voor jou te werken. Bij Foenix ligt de focus niet specifiek op een eindproduct, maar op het behalen hiervan. Foenix wil bijdragen aan mens en milieu en betrekt daar graag iedereen daarbij.”  

Wat Marsha je meegeeft 

“Als we nou eens allemaal, zo nu en dan, aan onze buurman of buurvrouw vragen hoe het gaat en of je ergens mee kunt helpen, dan maken we een hele grote stap in het sociaal zijn. Laat een ander weten dat je hem of haar ziet.” 

Wat hoop je voor over 5 jaar 

“Ik hoop dat inclusiviteit dan geen onderwerp meer hoeft te zijn met een negatieve lading. Ik geloof best dat we nog werk te verzetten hebben, maar ik hoop dat we echt een grote stap hebben gemaakt tegen die tijd.   

Ook hoop ik dat de Molukse geschiedenis wordt opgenomen in de Nederlandse lesboeken op scholen, omdat het gedeelde geschiedenis is. Er is in Nederland maar weinig bekend over de geschiedenis van de Molukken en Nederland daarom is het belangrijk is dat er in de lesboeken meerdere perspectieven worden verteld, dat kan ook leiden tot meer begrip naar elkaar.”