In Beeld: In Apeldoornse Leo klopt Portugees hart

De toevallige ontmoeting heeft plaats op het vliegveld van Porto. Leo van der Mijn en zijn vrouw Ellis blijken goede kennissen te zijn van mijn reisgenote. Het wederzien is meteen hartelijk. Voor ondergetekende is stadgenoot Leo van der Mijn een grote onbekende. In de trein naar huis vertelt hij zijn bijzondere verhaal. Een goede reden om een interview met deze relatief onbekende Apeldoornse zakenman af te spreken.

Een echte studiebol is de jonge Leo van der Mijn niet. Op de middelbare school kan hij zijn draai niet vinden. Zijn vader die zijn brood in de schoenenbranche verdient stuurt Leo naar Parijs om talen te leren. Een goed advies voor een jongen die zich later zal ontwikkelen tot een talenwonder met commerciële kwaliteiten, eigenschappen die hem uiteindelijk naar het ondernemerschap zullen brengen. In de wereld van de schoen. Anno nu is Leo eigenaar van drie fabrieken in Portugal die zich specialiseren in het maken van orthopedisch en semi-orthopedisch schoeisel. Voor zijn werk vliegt de 64-jarige Apeldoorner zo’n dertig (!) keer per jaar naar Porto, waar hij regelmatig met zijn vrouw in hun huis verblijft.

Zijn anekdotes zijn sprankelend. Leo van der Mijn zit op zijn praatstoel. Hij verhaalt over zijn niet alledaagse leven dat in Voorburg begint en zich zeventien jaar later in Parijs echt gaat ontwikkelen op het ’Institute Catholique’. Met een (vol) mondje Frans doet hij vervolgens Düsseldorf aan waar hij op de toonaangevende winkelstraat, de Kö – alle grote merken zijn daar vertegenwoordigd – in een chique schoenenzaak belandt. De eerste stap richting een branche die hem van huis uit zo vertrouwd is. „Ik ben in een schoenendoos geboren.”

In Italië leert hij op de vakschool in Milaan schoenen ontwerpen, modelleren en alle bijkomende ambachtelijke vaardigheden om schoenen te kunnen maken. In 1977 is Nederland aan de beurt. Leo gaat aan de slag als designer en ontwikkelaar van hoofdzakelijk kinder- en herenschoenencollecties bij het bedrijf Pimlico/Rockport in Waalwijk. De succesvolle ontwerper leert er door zijn werk Spaanse, Italiaanse en Portugese leveranciers kennen. Steeds vaker moet hij naar Portugal om er samen bij meerdere fabrikanten collecties te ontwikkelen en het productieproces te controleren. De leergierige Leo Mijn heeft zijn ogen niet in de zak. Hij leert Portugal kennen; de industrie, de mensen, de cultuur en de taal.

In 1985 trekt hij de stoute schoenen aan en verkiest hij de sprong naar het ondernemerschap boven het salaris van een succesvolle ontwerper. „Daar heb ik nooit spijt van gehad” lacht de man die nooit buiten zijn schoenen is gaan lopen. Alleen als hij heel ver moet vliegen kiest hij voor businessclass. En de tijden van lang in een vliegtuig zitten zijn op een enkele vakantie na al weer acht jaar voorbij. In 2010 besluit Van der Mijn om het Verre Oosten als zakenbestemming voor gezien te houden. „Ik had er meer dan genoeg vlieguren opzitten. Bovendien wilde ik met mijn vrouw wat meer van het leven gaan genieten.”

Ook de economische crisis speelt een rol. Leo ruikt zijn kansen. De lonen in Portugal waar de levensstandaard aanzienlijk lager is dan in Nederland stabiliseren terwijl ze in Azië omhoog vliegen. „Tel je transportkosten erbij op en dan is een rekensommetje snel gemaakt. Portugal ligt veel dichterbij dan het Verre Oosten en is een echt schoenenland met een rijke traditie. De schoenenindustrie bloeit er en er bestaan nog opleidingen die in Nederland verloren zijn gegaan. Met de ervaring die ik in de loop der jaren had opgedaan ben ik mij met mijn zakenpartner gaan richten op het maken van orthopedische schoenen voor dames heren en kinderen. Dat kan alleen als je uitermate vakbekwame mensen in dienst kunt nemen, die daarmee een goede basis vormen en in de fabrieken verder bijgeschoold kunnen worden. Daardoor hebben we een groot aantal jonge mensen aan kunnen nemen. Het produceren van orthopedische maatschoenen is heel specialistisch werk.”

Leo van der Mijn bezit het grootste aandelenpakket van de Portugese ondernemingen waar ruim 120 mensen een boterham verdienen. Hij kent ze stuk voor stuk. Zo’n twee keer per maand begroet hij zijn werknemers, vaak met een persoonlijke handdruk. „Persoonlijke contacten zijn heel belangrijk. Daar draait het om.”

In de fabriek van My Orthopedics worden uitsluitend volledig met de hand gemaakte orthopedische maatschoenen geproduceerd. „De filosofie van het bedrijf is dat we trachten de schoenen voor de patiënten van onze klanten en dan heb ik het over orthopedische schoenmakers zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Door het gebruik van eersteklas materiaal en bijzondere aandacht voor styling en pasvorm. Bij de andere twee fabrieken maken we hoofdzakelijk semi-orthopedische schoenen. Dat zijn meer reguliere schonen met diverse aanpassingsmogelijkheden.”

Nederland en België zijn flinke afnemers. Maar ook buiten de Benelux heeft zijn bedrijf klanten. Tot in Japan toe. Leo zegt van zijn werk te genieten. In een vliegtuig stappen is een soort tweede natuur. Het kleine land op het Iberisch Schiereiland maakt inmiddels deel uit van zijn DNA. „Portugal is een heel fijn land. Daarnaast vind ik het echt fantastisch om orthopedische schoenen te kunnen maken. Je helpt mensen verder. Het is toch heel leuk wat ik doe? Maar zonder Ellis, mijn vrouw, had ik het allemaal nooit kunnen doen. Ik ben blij dat ze regelmatig meegaat naar het mooie Porto. Ik vind het heerlijk daar. Een mooie wijn drinken en lekker eten in een klein restaurantje, daar geniet ik van. Ik spreek de taal, de mentaliteit staat me aan. Het doet me soms aan het Nederland van jaren geleden denken toen er nog tijd was voor elkaar. Ik geloof ook wel dat ik in de loop der jaren langzaam ben verportugeesd. Een Nederlander is meestal direct, vaak wat té. Een Portugees is milder, oprecht vriendelijk en stelt zich heel wat bescheidener op.”

Leo vindt dat hij lang genoeg aan het woord is geweest. Tijd om wat Portugese wijn te drinken. De gastheer laat er drie proeven. Bij het derde glas snijden we zijn opvolging aan. Hij nadert immers de pensioengerechtigde leeftijd. „Dat is vooralsnog niet aan de orde”, luidt het korte commentaar. Hij kijkt voorzichtig naar zijn wederhelft. Ze fronst heel even haar wenkbrauwen. De twee glimlachen naar elkaar. „Ach ik wil het liefst tot mijn zeventigste door”, hervat Leo. „Ik ben geen man die stilzit. Wat ik nu doe vind ik zoals gezegd fantastisch. Binnenkort ga ik weer naar Portugal. Heerlijk toch?”