In Beeld: Sinterklaas André en Zwarte Piet Joyce

Sinterklaas, wie kent hem niet? Het leek ons leuk om hem nóg beter te leren kennen en hem het spreekwoordelijke (witte) hemd van het lijf te vragen. Want wie wil er nu niet weten welke opleiding Piet gedaan heeft. En heeft Sinterklaas zélf eigenlijk een voorkeur voor Zwarte Pieten, Roetveeg Pieten of Gekleurde pieten? Deze en nog veel meer vragen stelden wij aan een Apeldoornse Sinterklaas en zijn knecht. Namens Sinterklaas Verhuur Apeldoorn (SVA) zet hij, samen met zijn Pieten komende weken voet over vele drempels van Apeldoornse huishoudens.

Hoe mogen we jullie eigenlijk noemen? Sint en Piet of liever André en Joyce?

P: ,,Ik heb nu mijn pak niet aan en ben niet geschminckt, dus dan is het gewoon Joyce.”

S: ,,Voor mij net zo. Zonder baard voor voel ik mij geen Sinterklaas.”

Verzorgen jullie dit jaar de intocht ergens in de gemeente Apeldoorn?

S: ,,Dit jaar gaan we voor de intocht naar Duiven. Dat is gekomen na een samenwerking voor de Pepernoten Express waaraan een Sint en Pieten uit Duiven hebben meegewerkt.”

P: ,,Persoonlijk doe ik ook liever mee aan een intocht buiten de plaats. Zelf woon ik in Beekbergen en dus is het risico op herkenning iets groter. Althans, daar ben ik weleens bang voor. En dan niet perse qua uiterlijk, maar meer mijn stem.”

De Pepernoten Express? Wat is dat precies?

S: ,,Dat is één grote georganiseerde chaos, die dit jaar 3 dagen georganiseerd wordt. Op die dagen rijden we als Pieten en Sint mee op de Pepernoten Express (trein). Wanneer je een kaartje koopt voor deze rit kan je tijdens genieten van een pannenkoekendiner. Het is echt één groot feest en alles gaat mis wat er mis kan gaan! Maar het komt ook altijd weer goed.”

Waarom zijn jullie Sinterklaas en Zwarte Piet geworden?

S: ,,Die interesse is op jonge leeftijd begonnen. Uit mijn plezier in dat Sinterklaasfeest is Sinterklaas Verhuur Apeldoorn (SVA), nu 9 jaar geleden eigenlijk ontstaan. Eerst alleen als Piet maar sinds een enkele jaren zet ik ook de mijter op en hijs ik mezelf in de rol van Sinterklaas.

P: ,,Als klein meisje kwam ik door mijn vader al veel over de vloer bij de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM). Hier was ook jaarlijks een Sinterklaasintocht én het vertrekpunt van de Sinterklaas-Pepernoten-Express Door mijn studiekeuze in de richting van recreatie en toerisme, zat dat entertainen er ook al wel in. André deelde net als mijn vader de passie voor treinen. Zo kende ik André al, die mij uitnodigde eens mee te gaan als Piet. Dit is inmiddels jaar 3 dat ik mijn Pietenpak aantrek.”

Hoe is de SVA eigenlijk ontstaan?

P: ,,Door mijn vriendengroep. Die vriendengroep is nu nog deels bij elkaar. Het idee ontstond om als Sinterklaas en Zwarte Piet langs te gaan bij het zusje van een kameraad van mij. En zo trekken we nu al 9 jaar langs de huizen.”

Hoeveel tijd besteden jullie aan jullie ‘hobby’?

P: ,,Veel!”

S: ,,Klopt, ik ben bijvoorbeeld als vanaf september bezig met het verwerken van alle boekingen en beantwoorden van mailtjes en aannemen van telefoontjes. En dat gaat door tot 6 december. De vraag komt van zowel particulieren, bedrijven, stichtingen, verenigingen en ook scholen.”

Zijn jullie weleens herkend? Door wie en hoe ging dat dan?

P: ,,Nog niet, maar die spanning is er altijd wel. Ik heb een Instagrampagina aangemaakt voor Knuffelpiet en krijg weleens reacties van vrienden op foto’s. Ze geven dan aan dat ik alleen herkenbaar ben aan mijn ogen.

S: ,,Nee, ik ben nog nooit herkend buiten mijn familie of vriendenkring om.”

Wat doen jullie in de overige maanden. Of misschien nu zelfs naast alle drukte?

S: ,,Ik werk in de logistiek en hobby daarnaast nog bij de stoomtrein.”

P: ,,Ik studeer nog en werk achter de kassa bij de Jumbo.”

Hebben jullie een voorkeur voor Zwarte Pieten, Roetveeg Pieten of Gekleurde pieten?

S: ,,Hij komt door de schoorsteen, dus de Pieten van SVA blijven zolang het kan zwart. Als dat niet meer kan, dan gaat de stekker er ook uit.”

P: ,,Ik sta achter dat standpunt. Hoe kan je anders nog onherkenbaar je ding doen? Ook dat speelt mee.”

Hoeveel gezinnen worden er door jullie bezocht komende periode?

S: ,,Op dit moment staat onze teller op 138 adressen, waarvan de meeste bezoeken in de laatste week plaatsvinden. Over het algemeen zijn dat bezoekjes van 1 Sinterklaas met 2 Zwarte Pieten.”

P: ,,Bij bedrijfsaanvragen is er weleens een verzoek om een groter aantal Pieten, ook dat valt te regelen.”

S: ,,Vanuit SVA kunnen wij in totaliteit 14 Zwarte Pieten leveren, een kleine intocht dus.”

P: ,,Bij de intocht in Duiven waaraan wij meedoen lopen zo’n 65 Pieten mee.”

S: ,,Dat zijn dus verschillende groepen Pieten die zich samenvoegen bij 1 Sinterklaas.”

En hoe gaat zo’n proces dan?

S: ,,Door de jaren heen leer je elkaar als organisatie kennen en raak je perfect op elkaar ingespeeld. Of pakken matchen maakt geen bal uit eigenlijk, zolang er maar een eenheid is.”

P: ,,Ook bestaat er een website waarop Pieten en Sinterklazen zichzelf kunnen aanmelden bij intochten of optredens.”

En hebben jullie dan indeling jaarlijks een reünie waar jullie elkaar treffen?

S: ,,Dat is eigenlijk de intocht zelf.”

P: ,,Én het Mega Sint Spektakel van de Julianatoren. Een groot feest waar we samen met tientallen andere pieten het pretpark compleet op zijn kop zetten. Het op- en afschminken gebeurt op de Julianatoren zelf waardoor je elkaar ook even zonder toeters en bellen ziet, erg leuk!”

Welk verhaal of welke gebeurtenis is jullie het meest bijgebleven afgelopen jaren?

P: ,,Een goede vriend van mij speelde ook Piet. Dat deed hij ook voor grotere producties en op tv. Op verzoek van de organisatie waarvoor hij Piet speelde is hij overgegaan van Zwarte Piet naar Roetveeg Piet. Bij het laatst huisbezoek wat hij als Zwarte Piet mocht doen hebben de mensen die hem hadden ingehuurd een nat doekje over zijn gezicht gehaald om hem op die manier te ontmaskeren voor de kinderen bij wie hij op bezoek was. Dat vind ik dus echt niet kunnen, wat je achterliggende gedachte ook is.”

S: ,,Ik heb zelf als Zwarte Piet weleens zo enthousiast op het raam gebonkt dat ik er doorheen ging. Sindsdien is mijn naam dan ook ‘Sloop Piet’ als ik Zwarte Piet ben.”

Wat is voor jullie zelf een jaarlijks hoogtepunt?

S: ,,Voor mij zijn dat de school en de ‘Landal GreenParcs’ bezoeken. ‘Het Sinterklaashuis’ in Arnhem is ook erg leuk.”

P: ,,Voor mij zijn juist de intiemere dingen zoals de huisbezoekjes het meest speciaal. Omdat ik het heel fijn vind om echte interesse voor de kinderen te hebben en het gesprek met ze aan te gaan. De blik in hun ogen wanneer je dingen over ze weet of hun namen noemt, dat is magisch!”

Hoe hebben jullie de Sinterklaastijd als kind zelf beleefd?

S: ,,Een fantastische periode waarbij we op 5 december altijd met het hele familie bij ons thuis verzamelden. Mijn vader ging dan altijd even de hond uitlaten waarna er ineens een zak cadeautjes voor de deur stond. Met ieder kraakje of geluidje in de nacht dacht je dat hij op het dak stond met zijn paard.”

P: ,,Spannende weken vond ik het vooral als klein kind. Bij ons kwam ook alleen de Sint op bezoek, de kerstman niet.”

Hoeveel tijd zijn jullie gemiddeld kwijt aan het verkleed- en schminkwerk en waar gebeurt dat?

S: ,,Dat gebeurt bij mij thuis en in de loop der jaren is het een echt pietenhuis geworden. De slaapkamer hangt vol met pieten pakken én het Sinterklaaskostuum. Al onze pakken zijn in eigen bezit.”

P: ,,En dat is fijn, zo worden we niet geremd in ons spel uit angst iets kapot of vies te maken. Al onze Pieten hebben een eigen karakter en dus is geen pak hetzelfde.”

S: ,,Op dat karakter laten we onze pakken ook echt maken. Voordat onze Zwarte Pieten de deur uitgaan is er wel 1,5 uur voorbereiding aan vooraf gegaan. In de oren, neus, ooghoeken, ze gaan de deur niet uit voordat alles zwart is.”

P: ,,Het is een beste klus, zeker wanneer je zoals mij lang haar hebt dat je moet wegmoffelen.”

S: ,,Maar we willen kwaliteit leveren en dat kost gewoon tijd. En ja, soms loop ik op mijn werk en zit er nog zwarte schmink in mijn oren. En des te vaker ik Sinterklaas speel, des te minder wenkbrauwen ik overhoudt door die lijm.”

P: ,,Voor ik weet een beetje vrouw ben ben ik echt wel even zoet.”

En wat voor karakter heeft jouw Piet?

P: ,,Ik ben Knuffel Piet. Ik draag een blauw jurkje, staartjes in mijn haar en heb altijd een knuffelbeest bij me.”

Gaat de knop om wanneer de mijter en de schmink opgaat?

P: ,,Ja 100%! Als de schmink erop zit en het pak aan, dan voel ik me direct zwartepiet. Als je me dan bij mijn naam noemt dan krijg je ook geen reactie. En dat geldt ook voor André wanneer hij in zijn rol zit.”

S: ,,Ik ben daar heel bewust mee bezig om geen enkel steekje te laten vallen, om zo zo geloofwaardig mogelijk te blijven voor de kinderen.”

P: ,,Zelfs onderweg in de auto naar de gezinnen toe zal je ons niet uit onze rol zien vallen. We zijn tot het moment dat we afschminken allemaal entertainers.”

Gaan jullie zelf kijken naar de televisie-intocht?

S: ,,Ik ga de NTR dit jaar boycotten. Ook merk ik aan de boekingsaanvragen die ik binnenkrijg dat Apeldoorn zelf ook niet zo zit te wachten op de NTR. Er is een bewuste vraag of ik wel met Zwarte Pieten kom.

P: ,,We hebben geen tijd om te kijken want we zijn dan zelf aan het werk in Duiven. Daarnaast word ik er bijna misselijk van als ik er naar kijk. Het is zo nep allemaal. En al die ellende met die protesten enzo, terwijl het een kinderfeest is.”

S: ,,Ik vind het wel erg jammer dat de NTR bepalend is voor de richtlijnen hoe het Sinterklaasfeest wordt gevierd. Het is een discussie tussen de mensen op straat en ik vind dat de NTR daarin onpartijdig zou moeten zijn. Ik snap dat ze tegemoet willen komen hoor, maar dat had wat mij betreft ook een mix kunnen zijn van half Zwarte Piet half wit/roetveegpiet.”

Zou het een kind nou écht zoveel uitmaken hoe zo’n Piet eruit ziet?

S: ,,Het maakt wel uit, want Piet komt door de schoorsteen, Piet is de rechterhand van Sinterklaas en komt uit Spanje. Maar stel je voor dat je buurman als witte of Roetveeg Piet meeloopt in de intocht, dan gaat toch het hele sprookje op?”

P: ,,Eens, mijn neefje van 4 vraag ik het ook weleens. Ook hij geeft aan Zwarte Piet boven de overige te verkiezen. Want, zo zegt hij: ‘dan kloppen alle liedjes ook niet meer toch?’.”

Hebben jullie nog dromen?

S: ,,We dromen er nog van eens een intocht te doen waarop Sinterklaas met paard te bewonderen is. Volgend jaar is ons 10 jarig jubileum, dus wie weet. We willen de intocht dat iets grootser aanpakken.”

P: ,,Gelukkig kennen we genoeg mensen om ons heen die ons aan een paard kunnen helpen. Dat is het grote voordeel van Sinterklaas en Zwarte Piet spelen in deze regio.”

Wie is volgens jullie de beste Sinterklaas of Piet die er bestaat?

S: ,,Bram van der Vlugt blijft dé Sinterklaas.”

P: ,,Jazeker, zelfs zonder zijn vermomming. En Meisjes Piet van het Sinterklaasjournaal, voordat ze overgingen naar de blanke versie. Dus die is geschrapt van het lijstje.”