De Fortepiano

Op de foto het ontstaan van de fortepiano naar voorbeeld van Anton Walter uit 1800

Theo Kobald

Tijdens mijn bezoek aan  Hans de Louter ( Hans is luthier ) voor een fotoshoot (  de foto over hem word later besproken ) vertelde hij mij dat het misschien ook wel interessant zou zijn om eens contact op te nemen met pianobouwer Theo Kobald. Eenmaal thuis aangekomen ben ik op de site gaan kijken bij Theo Kobald. Wat ik zag paste helemaal bij mijn soort fotografie en dus heb ik een mail de deur uit gedaan of het mogelijk was om een fotoshoot te doen. Niet veel later kwam het antwoord en ja ik mocht langs komen en gelijk een datum geprikt voor de shoot. De dag was aangebroken om dit bijzondere ambacht te fotograferen. Eenmaal aangekomen op de Asselsestraat werd ik ontvangen door Theo Kobald en tijdens de thee vertelde Theo over zichzelf en  het ontstaan van zijn ambacht. Theo is een geboren en getogen Canadees die een meubelopleiding heeft gedaan. Uiteindelijk is Theo samen met zijn broer Paul piano’s gaan bouwen. Later is Theo alleen verder gegaan toen zijn broer naar Amsterdam verhuisde.

Fortepiano

Toen ik bij Theo kobald binnen kwam zag ik het ontstaan van wat later een fortepiano zou zijn en kwam de geur van hout mij tegemoet. Theo Kobald stemt piano’s, restaureert en bouwt  fortepiano’s. Als deze bijna af is mag je wel terugkomen om hem te fotograferen zei hij. En dus ben ik later terug gegaan voor een 2e shoot. De thee was genuttigd tijd om de camera in orde te brengen en  aan de slag te gaan. We namen de shoot door, Theo kwam met enkele suggestie’s, en zo begon ik met het fotograferen van de fortepiano. Lopend door de werkplaats vielen mij ook de minuscule blokschaafjes op die werden gebruikt. Deze blokschaafjes had ik ook bij Hans de Louter gezien die ze zelf maakt. Op de foto ziet u de blokschaaf die niet groter is dan een centimeter of  3-4.

Anton Walter

Theo Kobald vertelt wat er op deze foto te zien is:
De foto is van een fortepiano die ik bouwde naar voorbeeld van Anton Walter uit 1800. Een bekende bouwer in het 19 eeuwse Wenen. Het geeft een inkijkje onder het stemblok door in de opening, waar de toetsen met hamertjes erop, erin schuiven onder de snaren.   De hamertjes en hamersteeltjes ontbreken nog, de messing kapseltjes zijn al gemonteerd in afwachting daarvoor. Evenals het ovalen lijstje waarin het naam plaatje nog ontbreekt. Opvallend is dat de toetskleur omgekeerd is en dus zwart ebbenhouten toetsen heeft met wit been belegde halftoontoetsen. Vroege piano’s hadden ook minder toetsen dan een moderne piano. (Als je ze telt zijn het er 68, tegenwoordig 88) Componisten hadden daar toen nog genoeg aan. Rondom het lijstje zie je de tekening van dik, gezaagd Walnoot fineer. Dat is op veel piano’s gespiegeld verlijmd, wat het effect geeft als van een kaleidoscoop. De kleine schaafjes achterin gebruik ik om de toetsen uit te balanceren voor een egaal speelgewicht, die schaafjes worden meestal door vioolbouwers  gebruikt om boven-en onder bladen van violen op dikte te schaven maar vinden hun weg ook bij andere houtbewerkers. Kortom, een foto van ‘work in progress’ bij een pianobouwer!