Een ‘psycholance’ is meer dan welkom bij de politie

4 Mei. Twee minuten voor dodenherdenking razen tien politieauto’s de Gentiaanstraat in. Gillende sirenes en blauwe lampen zingen tegen de gevels op, in schril contrast met de stille Dam die nog op de TV’s te zien is. Agenten met kogelvrije vesten en getrokken wapens rennen een flat binnen, terwijl de buurt wat verward het schouwspel waarneemt. Als de agenten een flat binnenstormen, zien zij dat de melding helemaal niet klopt: Er was geen schietpartij te bekennen. Een verwarde vrouw blijkt de melding gedaan te hebben. Officieel wordt de vrouw gearresteerd, maar de agenten weten: Eigenlijk heeft zij zorg nodig.

Het is een voorbeeld van wat agenten steeds vaker tegenkomen – en wat nog veel vaker zal gaan gebeuren. Het aantal incidenten met een ‘verward persoon’ stijgt al sinds 2011 en het ziet er niet naar uit dat die stijging op de korte termijn ophoudt. Het is passen en meten voor zowel de zorg als de politie. Voor die laatste betekent het vooral veel extra werk.

Personen met verward gedrag – of verwarde personen – slurpen politiecapaciteit. Professionele hulp vanuit de zorg is vaak laat, de overdracht van politie naar zorg moet soepeler kunnen en tijdelijke opvang is hard nodig. Een ‘psycholance’, het broertje van de ambulance, kan uitkomst bieden, vindt ook Joris van ’t Hoff, Projectleider ‘Mensen met verward gedrag’ van Politie Oost-Nederland. Voornamelijk omdat de problemen voorlopig nog niet ophouden.

Van mensen opvangen naar boeven vangen kan lang duren 

,,Waar we tegenaan lopen: De overdracht kan lang duren. Je wil eigenlijk vlot kunnen overdragen, maar dat is lastig. Pas sinds kort hebben we een opvang voor verwarde mensen kunnen regelen bij GGNET. Daarvoor moesten we verwarde mensen soms insluiten – alsof het criminelen zijn – in een cel. Geen beste optie, maar we moesten iets. We zijn erg blij met die ruimte. Absoluut”, begint Van ’t Hoff. ,,Maar dan nog kan het lang duren.”

,,Psychiaters hebben het bijvoorbeeld erg druk, en als iemand een gevaar blijft vormen totdat iemand de verwarde persoon kan overnemen, dan moeten wij erbij blijven voor ieders veiligheid. Zoiets kan uren duren. Wat het nog ingewikkelder maakt: Feitelijk is zo iemand geen crimineel. Als diegene niets illegaals heeft gedaan, dan mogen we niet zomaar iemand vasthouden, maar we maken dan wel de afweging dat dat beter is voor de persoon zelf.”

Van ’t Hoff gaat verder. ,,De basisafspraken zijn er. Nu moeten we nog tot werkafspraken komen, zodat we niet meer urenlang wachten tot de zorg overgenomen is. En we hebben best begrip voor de (on)mogelijkheden vanuit de zorg. Psychiaters zitten zelf bomvol met afspraken, dat is ook hard werken. Daarom willen we als politie samen tot afspraken komen.”

Gemeentes moeten eerder signaleren

,,Soms vraag je je af hoe iets zo uit de hand heeft kunnen lopen”, vertelt hij verder. ,,Als het één grote bende in huis is en de mensen zijn slecht verzorgd, dan vraag je je echt af waarom niemand eerder aan de bel trok.” De politie pleit juist daarom voor preventie. ,,Daar wil de politie actiever beleid op. Kijk naar huurachterstanden bijvoorbeeld. Is er sprake van een huurachterstand? Ga dan het gesprek aan! Signaleer problemen en pak die pro-actief aan. Al die crisis-ellende kost de maatschappij enorm veel geld.” Preventie bespaart geld, vindt Van ’t Hoff, en het geeft de politie enige ademruimte. Simpel gezegd: Meer agenten op straat.

Psycholance 

Het politieapparaat staat, kortom, onder druk.  Toch wil de politie er geen huilverhaal van maken. ,,We staan wél voor uitdagingen”, wil Van ’t Hoff daarbij zeggen. Die druk blijft, met de doorzettende beweging om cliënten sneller terug te laten keren in de samenleving, nog wel even bestaan. Een psycholance invoeren dan maar? ,,Elke oplossing die druk wegneemt bij de politie juich ik toe, uiteraard. Ook omdat op psycholances professionals zitten die de stap richting zorg makkelijker kunnen zetten, en gespecialiseerd zijn in psychiatrische problemen.”

Burgemeester Berends wacht in ieder geval nog even met het invoeren van een psycholance.