In beeld: Hoe Michael Boddeke met deA bijdraagt aan een duurzamer Apeldoorn

Michael Boddeke is een gepassioneerde inwoner van Apeldoorn die zich inzet voor een duurzamer Apeldoorn. Hij vertelt over zijn inspanningen en bijdragen om de stad en haar inwoners te helpen verduurzamen. Van het promoten van een lagere energieconsumptie tot het bevorderen van een eigen energievoorziening, Michael zet zich in voor een groenere toekomst voor Apeldoorn.

Wie is Michael Boddeke?

Michael vertelt dat hij sinds zijn vijftiende al bezig is met het milieu en dat het een soort rode draad in zijn leven is: “Het heeft mij altijd al geraakt, en ik heb altijd het idee gehad dat ik er iets mee moet doen. 

“Ik vind het leuk om dingen te creëren. Ik ben geen kunstenaar, maar ik kan wel goed klussen en dingen repareren. Verder heb ik geroeid en doe ik nu aan hardlopen, als ik er zo over nadenk doe ik vooral aan individuele sport. Dat geeft mij de grootste vrijheid.”

Een rode draad

“Duurzaamheid is altijd een rode draad in mijn leven geweest. Ik studeerde natuurkunde omdat ik die kennis dan zou kunnen gebruiken om bijvoorbeeld slimmere windmolens te maken. Zo wilde ik een bijdrage leveren aan een schone wereld. Uiteindelijk heb ik die studie nooit afgemaakt maar wel gezorgd voor een windmolenopstelling op het universiteitsgebouw. Kwam ik in het onderwijs terecht, daar maakte ik met de leerlingen een kleine windmolen. Ik begon mijn bijdrage via de techniek, toen via de jeugd en daarna werd ik politiek actief.” 

Het milieu toen en nu

Michael legt uit dat de zorgen om het milieu in pieken en dalen komt. “Toen ik vijftien was speelde het bij heel veel mensen. De Club van Rome kwam toen met een eerste publicatie over het milieu en de toekomst die echt insloeg als een bom.” De publicatie beschreef onder andere dat als de bevolking in hetzelfde tempo blijft groeien en we fossiele bronnen blijven gebruiken, dit tot het einde van de huidige samenleving zou leiden.  Alle thema’s van nu waren toen actueel, maar dat zakte op een gegeven moment weer in.” 

Geïnspireerd door voormalig vice president 

Hoe dat komt weet Michael niet precies. Hij vertelt: “Ik kijk wel eens terug naar de afgelopen veertig jaar en dan zie ik dat we gewoon amper opgeschoten zijn. Ook als ik terugkijk naar mijn wethouderschap dat begon in 2006. Ik ging eigenlijk alleen de politiek in om daar iets aan te doen. Het milieu in die tijd was toen niet “hip”. Iedereen vond het allemaal wel prima.” Volgens Michael sloeg dit weer om na de komst van de documentaire film “An Inconventient Truth’. Deze Amerikaanse documentairefilm, die werd gepresenteerd Al Gore, ging over de opwarming van de aarde. “Toen werd het weer helemaal hot, dat laat wel echt zien dat het af en toe van die pieken heeft. Nederland liep altijd vooruit op allerlei gebieden. Afval scheiden deden ze bijvoorbeeld in Italië en Frankrijk heel lang niet, nu zijn ze daarin juist verder dan Nederland.” 

Pieken en dalen

Volgens Michael verdwijnt het milieu regelmatig naar de achtergond als er andere wereldrampen onstaan: “Nu zijn het thema’s zoals inflatie en de wooncrisis. De oorlog in Oekraïne eiste natuurlijk ook de aandacht op, maar die oorlog sloeg natuurlijk weer heel erg terug op energie. De oorlog heeft veel gedaan met het energiebewustzijn.”

Het belang

“Als het goed gaat met de energievoorziening, gaat het met heel veel dingen goed. De energievoorziening bepaalt hoe dingen tot stand komen en is gewoon bepalend voor het leven. Als je het afpelt is dat de basis voorziening. Heb je dat op orde, dan heb je een groot deel van de samenleving op orde.” 

Not in my backyard

“Daar zitten we nu heel erg in vind ik. Het ‘not in my backyard’ stuk vind ik interessant. Dat het in je achtertuin kan spreekt mij juist aan. Door olie uit Saoedi-Arabië te halen en gas uit Rusland zijn we heel afhankelijk van anderen. Het mooie aan duurzame energie is dat het lokaal is, je oogst het als het ware zelf.

Nu komt alles van ver en zien we veel niet. Niemand weer waar de energie precies vandaan komt. We willen geen windmolens en zonnevelden, maar als er een dorp in Duitsland moet worden afgebroken voor de winning van bruinkool is het geen probleem. Dat zien we namelijk niet dus daar maken we ons niet druk om.”

Baas over eigen energie

“Fossiele energie is in miljoenen jaren ontstaan. Door het grootschalig winnen van olie, kolen en gas kregen we ineens de beschikking over gigantische hoeveelheden eneergie waar we veel dingen mee hebben gedaan. Deze fossiele bronnen zijn echter eindig en zorgen voor dat CO2 uitstoot en klimaatverandering. WE moeten dus overschakelen naar een duurzame energievoorziening zoals windmolens en zonnepanelen. Met zonnepanelen op je dak ben je de baas over je eigen energie voorziening. Ik heb ze ook en daardoor ben ik minder afhankelijk. Dit kunnen we op een veel grotere schaal realiseren waarbij we van Apeldoorn een eigen energie gemeenschap maken met eigen bronnen. Dat zou veel impact hebben.” 

Eigen verantwoordelijkheid nemen

Volgens Michael ontstaat er een goede discussie door de energie transitie die steeds dichterbij komt. “Ik vind dat we onze eigen problemen ook zelf moeten oplossen. We zijn een welvarend land, maar wel ten koste van andere landen. Het gaat niet vanzelf en je moet het ook niet doen vanuit het moeten, dat werkt niet. Ik ben hier actief mee bezig omdat ik er energie van krijg. Ik vind het een fijn idee dat ik het zelf in de hand heb en zelf kan organiseren allemaal. Je moet het wel dichtbij gaan organiseren. Tuurlijk kun je de Sahara volgooien met zonnepanelen, maar ook daar wonen mensen. Dat koloniale gedrag kan niet meer.”

Hoe haalbaar is het?

“Technisch gezien kan alles, we hebben windmolens en zonnepanelen. Een eeuw geleden waren watermolens nog alles wat we hadden in Apeldoorn, dat waren onze energie centrales. Als je nu zo’n watermolen ziet dan levert dat genoeg op voor de verlichting van één woning, dat is niets meer. We zijn zo afhankelijk van energie en hebben we er zoveel van nodig en ja, dat moeten we dan ook opwekken.”

Het plan 

“Er zijn twee acties die bijdragen aan een oplossing, we kunnen meer opwekken, maar ook teruggaan in energie consumptie. Als we niet willen terugaan, moeten we meer opwekken, maar dat betekent ook dat er meer windmolens en zonnepanelen moeten komen. Laten we overgaan op duurzame energie in Apeldoorn, in eigen voor- en achtertuin.” 

Apeldoorn energieneutraal

“Dat was de ambitie vanuit de gemeente die nog voor het jaar 2000 werd geformuleerd. In één generatie wilden we dat bereiken. Dat zijn ambities die mij heel erg aanspreken. Toen ik wethouder was merkte ik ook dat het een ambitie was die niet van een bepaalde partij kwam, maar die juist heel breed gedragen werd, heel politiek Apeldoorn vond het belangrijk. Terugkijkend kun je zeggen dat het veel te ambitieus was, maar toen geloofde ik er echt in. Ik wilde daar als wethouder een grote bijdrage aan leveren, zo ontstond het idee van een lokaal energie bedrijf met de gemeente, wooncorporaties en andere bedrijven. Ik wilde ook de wijken wijk voor wijk als één groot project verduurzamen, dat kan de gemeente niet alleen. Dan moet je er partijen bij betrekken die mee willen werken en tekenen voor twintig jaar, dat was het idee.

Als wethouder heb ik hier heel hard aangewerkt. Na de verkiezingen kwam ik niet terug als wethouder. Het nieuwe college zette ook een streep door het lokale energiebedrijf, daar wilde men niet mee verder. Vier jaar lang stond iedereen erachter en nu was alles ineens weg. Dat vond ik behoorlijk teleurstellend, maar al snel keek ik verder. Zo ontstond het idee voor deA. Ik wist dat het buiten de gemeente moest gebeuren, want dit heeft continuïteit en constantie nodig. Dat is niet te doen met de politieke wisselingen binnen de gemeente. En er waren ook mensen het een goed idee vonden en mee wilden helpen.” 

Het ontstaan van deA

“We hebben toen, met zes man, het idee uitgewerkt en zijn begonnen. Langzaam kwamen er steeds meer mensen bij. Ik had de mazzel dat ik als wethouder een groot netwerk had opgebouwd. We wilden pas beginnen als we helder hadden wat we wilden doen en bereiken. Schone energie is een gaaf idee, maar ook heel kwetsbaar. Je kunt niet zomaar beginnen met een te hoge ambitie, het vervolgens niet waar maken en het dan na een jaar weer proberen. Het moet in één keer goed gaan. We vroegen de mensen die mee wilden doen om een bijdrage van 25 euro, direct en concrete bijdrage om betrokkenheid aan te geven.” 

Einde van het wethouderschap

“Toen ik afscheid nam als wethouder heb ik bij mijn afscheid het belang van een lokaal energiebedrijf natuurlijk nog één keer uitgelegd benadrukt. Zo’n podium moet je niet onbenut laten.. En als mensen mij een cadeau wilde geven, dan graag een bijdrage aan het aanjaagfonds voor een lokaal energiebedrijf. Uiteindelijk ontving ik toen dik 3000,- euro. Met dit startkapitaal ben ik begonnen. Steeds meer mensen zagen het belang ervan in, vonden het een goed idee en wilden meedenken en meewerken. Dat was een mooi begin.” 

Drie pijlers

Inmiddels zitten we op deze locatie en werken we aan drie aandachtspunten. 

1. deA moet een beweging worden.

“Om impact te maken moet je het met elkaar doen. Dit jaar hopen we het aantal van 1000 leden te halen. We zijn een coörporatie, een vereniging die onderneemt. Ik denk dat het belangrijk is dat steeds meer mensen zich aangesproken gaan voelen. Hoe groter we worden, hoe meer we voor elkaar gaan krijgen. Als we steun van 10% van de Apeldoorners kunnen krijgen, dan zijn we krachtig genoeg om heel veel voor elkaar te krijgen.”

2. Apeldoorn moet een eigen energie gemeenschap worden.
   “Dan zijn we veel minder afhankelijk. Veel eigen opwek in Apeldoorn met zonnepanelen en graag ook windmolens. Bouwen aan onze eigen energievoorziening met ook energieopslag. En omdat het onze eigen energie is, bepalen we ook zelf het tarief dat we betalen. 

We hebben een grote ambitie en we werken er hard aan. Zo hebben we al veel dingen bereikt. We hebben al een aantal grote zonneparken, maar de komende tijd hopen we ook op windmolens. 

3. Energie besparen
   We helpen mensen om hun woning te verduurzamen en zo de energierekening te verlagen. Dat doe we vooral met onze energiecoaches en dat wordt enorm gewaardeerd. 
   
   

Het team van deA

We werken met veel vrijwilligers en daarnaast hebben we mensen bij deA die betaald werken. Het is een goede balans. Zolang mensen zich vrijwillig willen inzetten voor deA doen we het niet verkeerd. Dat is voor mij een graadmeter, dat mensen zich belangeloos hardmaken. Het geeft een gevoel dat we goed bezig zijn. Ik hoop dat we een grote beweging worden, die een enorme impact maakt en veel duurzame energie opwekt. 

10% is haalbaar

Michael legt uit dat iedereen baat heeft bij duurzaamheid. “Mensen die zeggen dat het onzin is en daarom niet mee doen, ja daar richten wij ons niet op. Ik weet dat die 10% haalbaar is, de kunst is om mensen te vinden die zich wél aan je willen verbinden. Er zijn genoeg mensen die willen. Waar mensen vroeger uit moesten leggen waarom ze zonnepanelen hadden, is het nu bijna zo dat zij moeten uitleggen waarom ze géén zonnepanelen hebben. Zo kantelen dingen wel vaker. Toen de energie prijzen ineens omhoog gingen stond ook iedereen hier voor de deur. Dus ik geloof erin dat steeds meer mensen ons weten te vinden.” 

Apeldoorn in 2032

Michael hoopt dat er tegen die tijd veel meer energiebronnen zijn in Apeldoorn: “We hebben nu alleen zonnepanelen, daar gaan we het niet mee redden. We hebben ook windmolens nodig en ook veel meer opslag. Ook het tarief is essentieel. Mensen moeten zelf bepalen hoeveel zij betalen. 

Ik hoop dat mensen over tien jaar het gevoel hebben dat we in Apeldoorn onze eigen energie voorziening hebben. En dat we daarbij het ‘not in my backyard’ gevoel ook hebben doorbroken, dat mensen juist blij worden van energie in hun achtertuin omdat het hen iets oplevert en daarvan zijn ze dan op de hoogte. En die 10% zou ik geweldig vinden, als we dat hebben kunnen we écht een impact maken.” 

Na ons de zondvloed

“Wij leven op dit moment op een hele makkelijke manier. We hebben de lusten en niet de lasten, die wentelen we af. Toch zullen we met z’n allen een manier van leven moeten ontdekken die volhoudbaar is.” Michael legt uit dat we echt niet op deze manier kunnen doorleven: “Ook in Groningen gaat het gas een keer op. Het is een verkeerde basis om op te leven en daar moeten we vanaf, los nog van het feit dat gas veel CO2 uitstoot. Wij leven er op los en iedereen die erna komt moet onze rommel opruimen. We moeten juist de wereld een stukje beter achterlaten dan hoe die was toen we erop terecht kwamen.” 

Aan de slag

“Ik denk dat iedereen weet dat er op dit moment van alles gaande is. Vijftig jaar geleden was er de club van Rome met het eerste alarmerende rapport , maar inmiddels gaat het steeds sneller.” Volgens Michael gaat het ook niet meer om de discussie over de oorzaak, maar meer over de verandering die er moet komen. “Als we zo door gaan zijn er steeds grotere delen van de aarde onbewoonbaar met alle klimaatvluchtelingen tot gevolg. De hoogste tijd om een bijdrage te leveren aan de toekomst van de volgende generaties.” 

Uitdaging 

“We leven op te grote voet, als individu en als samenleving. Daar doe ik ook aan mij. Het is iets wat je niet van de een op andere dag anders kunt doen, maar ik ben wel constant op zoek naar hoe ik een bijdrage kan leveren en hoe ik me niet schuldig maak aan het versterken van het probleem. Mijn impact is beperkt, maar niets doen maakt het ook niet beter.” 

“Verbeter de wereld begin bij jezelf, maar het systeem en de wetgeving moet ook veranderen, op alle fronten moet er wat gebeuren. Als je alle klimaatrapporten leest dan zit je natuurlijk snel in de modus dat er niets meer aan te doen is. Maar niets doen is geen optie . Niet bij de pakken neerzitten maar met elkaar aan de slag..” 

Een energieke toekomst

“Wat ik nu doe bij deA is voor mij het meest bevredigend. We wachten niet af, of laten het iemand anders doen. We pakken het probleem aan en nemen het in eigen handen. Ik doe dit omdat ik het belangrijk vind, er veel energie van krijg en we het samen doen.

Ik hoop op een wereld met een schonere energie voorziening en een samenleving die in balans is en waar de toekomst centraal staat. Daar wil ik graag een bijdrage aan leveren.”