Stage in de Stad: de voorraad van de stad

Het is alweer tijd voor mijn derde stage-avontuur. Nadat ik de Apeldoornse wijk ‘Brummelhof’ filtervrij heb gemaakt en een kijkje achter de schermen bij het Leger des Heils genomen heb, mag ik deze week een ochtend meedraaien met de Apeldoornse Voedselbank. Hoe zorgen ze, met een team aan vrijwilligers, ervoor dat ook mensen met een kleinere portemonnee (al jaren lang) een voedzame maaltijd op hun bord krijgen?

Verkeerde pand

Om 09.00 heb ik afgesproken bij Kanaal Noord, het pand van de organisatie. Hier word ik ontvangen door, hoewel ik voor de verkeerde ingang stond te wachten, Willem van Weenum. Willem is coördinator en verantwoordelijk voor de uitgifte van de voedselbank. Samen met zijn team aan vrijwilligers: “Er is best wat personeel in Apeldoorn op dit moment. We hebben zo’n 72 medewerkers, allemaal op vrijwillige basis. Denk hierbij aan mensen in de personeelszaken, administratie, chauffeurs, medewerkers op de vloer en magazijnmedewerkers en het bestuur.”

Identificeren

Klanten die hier komen krijgen een pasje, op naam. Ze moeten zich kunnen identificeren: “Als we dat niet doen hebben we straks 50 man op de vloer.” Er komt niet een standaard type mens bij de voedselbank, de doelgroep is aardig breed en divers, zo benoemt Willem: “Ook zien wij veel immigranten, voor hen kan de taalbarrière best lastig zijn.” Veel lastige of moeilijke situaties maken ze niet mee: “De mensen zijn veelal enthousiast, voor veel klanten is het ook een uitje.” De klanten worden gastvrij ontvangen in de wachtkamer van de Voedselbank: “Dit is een hele fijn en rustige ruimte. Het geeft een huiskamersfeer en maakt het laagdrempelig. Voorheen moesten de mensen bij enige drukte op straat wachten, voor de deur. Dat gaat nu veelmalen beter”, aldus Willem. In de wachtruimte kan men een praatje maken en even rustig wat drinken.

Fysiek onmogelijk

Voor de ene voelt het als een uitstapje, voor de ander is het fysiek letterlijk onmogelijk om het pakket op te halen. Ook aan hen wordt gedacht, zo vertelt Willem: “Een vrijwilligers zoekt de producten bij elkaar en zet alles in kratten. In totaal worden er negen pakketten samengesteld, dit betekent dus dat we negen adressen hebben. We bieden drie soorten pakketten; single, klein (circa drie personen) en groot (vier of meer personen). De pakketten worden thuis afgeleverd met een busje, allemaal verzorgd door vrijwilligers van de voedselbank.”

Tegen verspilling

De Voedselbank heeft volgens Willem twee kernactiviteiten, de minderbedeelden voorzien van levensmiddelen en voedselverspilling tegen gaan. “We proberen met alle doelgroepen mee te denken, maar we zijn natuurlijk afhankelijk van wat we krijgen. We hebben bijvoorbeeld niet altijd halal vlees op voorraad, dan bieden we de klant kip of rund en af en toe vis aan. In het algemeen vindt het kippenvlees de meeste aftrek. Het uitgangspunt is dat men minimaal twee maaltijden krijgt, voor de rest zijn de pakketten iedere week anders.” De organisatie ontvangt in de ochtend zo’n 80 klanten, verspreid over drie uur, in de middag verwacht Willem zo’n 76 klanten in de winkel.

Het pand heeft veel weg van een kleine buurtsupermarkt. Voorin de winkel liggen de producten, in het magazijn de voorraad. Natuurlijk zitten de producten iets dichter tegen de THT (ten minste houdbaar tot) aan dan de producten in de supermarkt, maar hier merk je als consument niets van: “Wij vallen onder de voedselwarenwet en moeten alles op datum controleren. Daarin verschillen we niets van een supermarkt.” Ook worden er metingen gedaan qua temperatuur.

De voedselbank

De Voedselbank Apeldoorn werd opgericht in 2006 op initiatief van Reini Imminga en Elly Burger, nadat ze geïnspireerd waren door het initiatief van een voedselbank in Rotterdam. Ondanks enige weerstand van de gemeente begonnen ze met uitdelen in 2006, gesteund door de lokale Kringloopwinkel (het huidige Foenix). In de loop der jaren groeide de Voedselbank, opende meerdere uitgiftepunten en breidde haar diensten uit naar onder andere verjaardagspakketten voor kinderen. Tijdens de jaren werden verschillende uitgiftepunten opgezet en gesloten, maar het aantal klanten bleef groeien. Ondanks uitdagingen zoals inbraken en verhuizingen, bleef de Voedselbank vastberaden om te helpen. In 2019 begon een grote verbouwing, gefinancierd door een genereuze gift, en in 2020 bracht de pandemie nieuwe uitdagingen met zich mee, maar ook solidariteit van de gemeenschap. Ondanks alle moeilijkheden blijft de Voedselbank Apeldoorn toegewijd aan haar missie, en in 2021 vierde ze haar 15-jarig bestaan, hoewel de festiviteiten vanwege de pandemie werden uitgesteld.

Handen uit de mouwen

Ik mag helpen met het bij elkaar zoeken van de pakketten. Samen met Emmy gaan we met een winkelwagen door de straten, ingedeeld in single, klein en groot. Ieder pakket krijg ongeveer dezelfde producten, variërend in praktische producten (zoals deodorant en shampoo) en lekkere snacks: “We geven meestal in iedere geval een brood, een maaltijd en af en toe iets lekkers.” Fouten maken zit er (bijna) niet in, de instructies voor de ‘pakkettenvullers’ zijn duidelijk.

Even bijkomen

Tussendoor gaat het team even zitten voor een kopje koffie en wat lekkers. Ze zetten zich niet alleen in voor een beter doel, maar hebben het ook zeer gezellig met elkaar. Gert heeft jaren lang gewerkt met mensen met financiële problemen en staat al sinds jaar en dag langs (en soms op) de Apeldoornse voetbalvelden. We beginnen ons gesprek over zijn werk als vrijwilliger, de gesprekken gaan al snel over voetbal, maar we komen toch weer bij Gerts weg naar de Voedselbank. “Ik heb jarenlang gewerkt met mensen met een krappe portemonnee, online kwam ik langs een bericht over de voedselbank. Het doel sprak mij meteen aan en ik vind het heerlijk om één of twee ochtenden in de week onder de mensen te zijn.” Gert wordt omschreven als de ‘vliegende keep’ en is verantwoordelijk voor de koelingen, de Apeldoorner helpt pas een paar weken: “Het team is warm. We nemen onze job serieus, maar hebben ook veel plezier onderling.”

De koelingen

Na de koffiepauze is het tijd om weer aan het werk te gaan. In de koelingen wordt hard gewerkt om de producten op datum op te slaan. “Soms zitten de koelingen zo vol, dat er niets meer bij past, de andere week is het echt puzzelen om de pakketten rond te krijgen. We krijgen tegenwoordig steeds meer vega producten, niet iedere klant is hier blij mee. We hebben een keer vegetarische hamburgers gebakken voor de bezoekers, sindsdien is voor een aantal mensen de drempel verlaagd.”

Belang voor de stad

Het is mooi om te zien hoe goed deze vrijwilligers in hun werk zijn. Er wordt hard gewerkt, maar ook gezorgd voor een fijne sfeer op de vloer. Dat moet ook wel, met zoveel vrijwillige medewerkers. Het team is oprecht begaan met de Apeldoornse burger. Er wordt onderling geplaagd, maar er worden ook complimenten uitgedeeld. Organisaties (en mensen) zoals de Voedselbank zijn van belang voor de stad en maken echt het verschil.