De school radicaal veranderen kost meer dan een avondje Tegenlicht

Qua opkomst is het zeker al een succes, de Tegenlicht Meetup van gisteravond (woensdag 20 juni). In de volle zaal zitten vooral vrouwen. Professionals, uit het werkveld, die wel willen weten hoe hun werk als juf, meester, pedagoog of directeur er straks uit ziet. En, belangrijker; Hoe de kinderen in de toekomst les krijgen.

Een antwoord op die vraag blijft uit. De vraag is of dat erg is; de hele avond is opgezet als één grote brainstormsessie. Na 3 korte gesprekken wordt het publiek al gevraagd om zélf naar voren te komen. Ga maar vertellen of je voor of tegen de stelling bent, is het idee. Organisator Wilco Westrik kijkt van een afstandje toe hoe mensen de zaal door schuifelen – van de ‘oneens’ kant naar de ‘eens’ kant en weer terug, naargelang de stellingen die op het bord staan. Er is plaats voor discussie, en er wordt actief nagedacht over de toekomst van de Nederlandse scholen.

Het is de vraag of die scholen met echte problemen kampen op dit moment, en welke problemen opgelost moeten worden. Uit de verhalen die de 3 sprekers houden, alle 3 pioniers in het onderwijs op hun eigen manier, blijkt toch vooral de aandacht uit te gaan naar kinderen en jongeren die achter lopen, moeilijk leren of diagnoses als Autisme Spectrum Stoornis hebben. Aandacht voor die kinderen is belangrijk uiteraard, maar het blijft de vraag of daarmee het huidige schoolsysteem radicaal omgegooid kan worden.

De urgentie van een radicale verandering is wél duidelijk, hoewel de reden wat vaag blijft. Het gaat er vooral om dat de toekomstige scholen nu ontworpen worden. Belangrijk speerpunt is het mengen van enerzijds verschillende leerjaren, en anderzijds verschillende leerniveaus. Dat zou leiden tot begrip, diverser sociaal contact en betere leerprestaties.

Iedereen is anders

Het begint in ieder geval met anders naar leerlingen en kinderen kijken, bepleiten de sprekers van de avond. Kansen, in plaats van beperkingen, en maatwerk waar mogelijk. Om het punt over ‘les op maat’ kracht bij te zetten kreeg iedereen vanaf de eerste minuut een opdracht van ‘onderwijsbouwer’ Wilma ter Riet: ,,Maak een eendje met de legoblokjes op de stoel.” Al snel blijkt dat de eendjes zelden écht slagen. Maar: ,,Als ik alleen maar dezelfde eenden had willen zien, in plaats van al die verschillende creaties die ik nu zie, dan had ik wel robots ingehuurd om dat voor mij te doen. Iedereen is anders en dat moeten we erkennen”, vindt ze.

Juist daar ligt volgens haar de uitdaging die zij met haar school, het Stedelijk Lyceum in Enschede, aangaat. Daar worden leerlingen uitgedaagd om de lesprogramma’s zélf vorm te geven, zelf na te denken over hoe zij de stof tot zich nemen en zelf de nodige begeleiding erbij te vinden. En het werkt, vertelt Ter Riet.

Ook ondernemer Marco Moet van Walhallab in Zutphen vindt dat het roer omgegooid moet worden, maar doet dat wel duidelijk búiten de schoolmuren. Met het particuliere initiatief Walhallab (,,zonder subsidie opgezet, en dat blijft zo”) zorgt Moet ervoor dat leerlingen die moeilijk(er) mee komen in het klassieke schoolsysteem hun kansen kunnen grijpen. Hij benadrukt dat er ook ruimte is voor leerlingen zónder problemen, maar desondanks grijpt Moet wel de kans om trots te vertellen dat het gelukt is om schoolverzuim terug te dringen. Daar claimt hij grote resultaten, althans, in vergelijking met de normale methodes van onder andere leerplichtambtenaren. ,,Waar normale thuiszitters jaren bezig kunnen zijn om weer naar school te gaan, doen wij daar een paar maanden over”, vertelt hij. Een opzienbarend resultaat.

Meet Up initiatiefnemer Wilco Westrik kijkt positief op de avond terug: ,,Het was een enthousiaste club mensen bij elkaar. Veel onderwijzers, ambulante begeleiders, zelfstandige ondernemers en ouders. Deze waren verrast en geïnspireerd door de informatie die werd verstrekt. Wat ik bijzonder jammer vond, was dat er geen vertegenwoordiging vanuit de schoolbesturen aanwezig was.” Apeldoorn Direct zal daarop terugkomen.