Lebensraum: fysiek theater dat je raakt

Wat moet je met een voorstelling die op je af komt als een caleidoscoop? Een wirwar van kleuren en indrukken die zich lastig in woorden laat uitdrukken. Je probeert een rode lijn te ontwaren en te ontwarren in een kluwen van chaos. De in Zweden geboren theatermaker, choreograaf en mimespeler Jakop Ahlbom gunt de toeschouwer alle ruimte om met zijn verhaal op de loop te gaan. Hij reikt je ingrediënten aan waarmee je eigen potje mag koken.

In zijn voorstelling Lebensraum serveert Ahlbom  een non-verbale potpourri bewegingstheater. De enigen die geluid produceren zijn twee muzikanten die als Alomo Race Track door het leven gaan. Ze mogen dan een outfit dragen in de kleuren van het decor, muzikaal behang zijn ze allesbehalve. Ze zijn net zo belangrijk als de drie ’stomme spelers’ die alle facetten van het mime-vak beheersen en nog een beetje meer. Van silly walks tot slapstick, van acrobatiek tot dans. En dat alles ook nog eens perfect getimed en  uniek zijn soort.

Absurd

Het verhaal is absurd. De Jakop Ahlbom Company neemt je mee naar een schier surrealistische wereld van een paar vierkante meter waarin droom en werkelijkheid dwars door elkaar lopen. Het begint allemaal zo rustig. We zien twee heren die de beschikking hebben over 1 enkele kamer hetgeen hen aanspoort tot zeer veel technisch vernuft. Klappen ze hun bed om, dan verschijnt er een piano met kast en spiegel. Met deuren, ramen en kisten spelen ze kruip-door, sluip-door. Een systeem met zandzakjes, draden en raden maakt het bestaan in zo’n beperkte ruimte enigszins leefbaar. Ook met licht weten ze te stoeien.

Het levert komische taferelen op, maar die schijnbare gezelligheid maakt al snel plaats voor een unheimisch gevoel als er een dame in de hoedanigheid van een mechanische huishoudster ten tonele wordt gevoerd, of beter gezegd gedragen. Een door de mannen geschapen pop, die zich even als zodanig gedraagt en manifesteert, maar gaandeweg een eigenzinnig leven gaat leiden waartegen de heertjes niet bestand blijken. Drie is duidelijk teveel in die ene kamer. Dat schreeuwt om Lebensraum met alle gevolgen van dien. Hun eerst zo keurige huishoudinkje ontaardt in een complete chaos. Ook de dame zelf maakt daarvan deel uit en heeft het fysiek soms zwaar te verduren. Zo wordt ze vrolijk uit het raam gekieperd. ,,Als een vrouw komt over de vloer, dan ligt het gevaar op de loer’’, wil Ahlbom in deze warrige tijden van #MeTwo wellicht zeggen, maar niets is zeker in de bizarre en wonderlijke wereld die deze Kunstenaar (met hoofdletter K, ja) creëert.

Frozen face

Ahlbom draagt zijn show op aan Buster Keaton, een held van de stomme film die nooit lachte, maar met een frozen face alles wat hem overkwam onderging. En dat was nogal wat. De kleinste van de twee acteurs komt het dichtst bij de Hollywood-gigant. Maar de theatermaker heeft ook goed gekeken naar Chaplin, Laurel en Hardy, Marcel Marceau en Rob van Reijn niet te vergeten. Met al die bagage is hij op pad gegaan. Lebensraum, alleen die titel al. Daar is lef voor nodig. En een groot creatief vermogen. Ahlbom heeft aan dat door de historie bevlekte begrip Lebensraum een authentieke  invulling gegeven. Met veel in een hoog tempo uitgevoerd  gooi- en smijtwerk en wat subtielere pesterijen. Een voor een breed publiek toegankelijk meesterstuk waarvoor het behoudende Apeldoornse schouwburgpubliek helaas niet massaal was uitgelopen. In Krakau en Genua (februari en maart) weten ze deze universele vorm van fysieke Kunst ongetwijfeld wel op zijn waarde te schatten.

Orpheus. Jakop Ahlblom Company in Lebensraum. Donderdag 31 januari, Rabobankzaal