Paul van Vliet, icoon van de Nederlandse kleinkunst

In een bomvolle Hanoszaal van Theater Orpheus bracht Paul van Vliet samen met het Noordpool Orkest gisteravond, zaterdag 21 december, de voorstelling Paul van Vliet – ‘In concert’ op de planken. Geen traditionele show, maar een mengeling van muziek, overwegingen, verhalen en liedjes waarin Paul van Vliet een kwetsbaar mens laat zien en terugblikt op een lange en succesvolle loopbaan in het theater.

Het orkest opende met een swingende medley van melodieën van bekende liedjes van Paul van Vliet als opwarmer voor een overwegend ouder publiek (een zeer hoog grijsgehalte). Bij opkomst wachtte hem een warm onthaal.

Aangepast aan de tijd

Een mooie aaneenschakeling van liedjes uit zijn omvangrijke tekstboek, hier en daar aangepast aan de tijd. Afgewisseld met verhalen uit de bundel ‘Brieven aan God en andere mensen’ waarin het hele leven aan de orde komt op een integere, invoelende, humoristische en soms confronterende wijze.

Het bekende ‘Meisjes van 13’ had hij omgezet naar ‘Meisjes van 30’ , waarin hij luchtig het levensgevoel van de huidige generatie raak typeerde, een nieuw pareltje om te onthouden. Daarentegen heeft het lied ‘De zee’ met de kernregels:

De zee heeft me verteld dat ie zo moe is
Hij zei dat ie er zeer beroerd aan toe is,

nog niets aan actualiteit verloren.

Van de voorgedragen brieven gaf de brief aan zijn hospita mevrouw Vogel, een Russische vluchteling met een bewogen leven, gehuwd met de heer Vogel, een mooi inkijkje in het studentenleven uit de jaren ´50, waarin een vleugel een belangrijke rol speelde.

‘Veilig achterop bij vader op de fiets’  een heerlijk lied vol verlangen naar geborgenheid en veiligheid paste nog goed in deze tijd.

Voor de pauze eindigde hij met het lied ‘Ik, Jan Tamelijk’, een lied waarin hij de onverschilligheid en desinteresse van de mens aan de kaak stelde. En paar typerende regels hieruit:

Je laten gaan is hachelijk
Een kiem van enthousiasme
Dat sterft in zijn sarcasme
Hij zegt alles onder voorbehoud, gestuurd door zijn verstand

Een pauze om even op adem te komen

Stof ter overdenking dus in de pauze. Na de pauze kreeg het Noordpool Orkest de ruimte om hun kwaliteiten te laten zien. Ze stuurde een ware stortvloed van klanken de zaal in van jazz, bigband en pop. Een goede illustratie van de klankrijkdom van dit orkest.

Hij vertolkte met het lied ‘Overleven’ een redelijk breed in onze samenleving gevoeld onbehagen dat in de volgende regels te lezen is:

Moet je hard zijn om te overleven

Tot de tanden toe bewapend voor je eigen veiligheid
Moet je sluw zijn om te overleven
Voor als het zover is, op het ergste voorbereid
Niemand meer vertrouwen
Altijd afstand houen
En overal op je hoede
Met dat ernstige vermoeden
Dat iedere belofte wordt gebroken met de tijd

Hij concludeerde echter:

Dan zal je overleven
Maar leven is dat niet

Een vertederende brief

De vertederende brief aan Ilse bracht hem terug naar zijn pubertijd op zomerkamp op de Veluwe, waar hij zijn eerste schreden zette op het pad der liefde en het podium ontdekte. Ilse heeft hij nooit meer gezien.

‘Er hangt een huilbui als een onweer in elk van ons’  een illustratie van, althans voor mij, de latente eenzaamheid in ieder mens. De brief aan Audrey Hepburn gaf uiting aan de diepe gevoelens van vriendschap voor haar en hun gezamenlijke werk voor Unicef, waar hij 27 jaar aan verbonden is geweest. Van haar leerde hij dat er geen sprake is van collectieve schuld, maar wel van collectieve verantwoordelijkheid.

‘Ik ben niet bang om dood te gaan’, de eerste regel uit het lied ‘Laatste wens’. Met dit lied appelleerde Paul aan het recht van ieder mens om waardig te sterven zoals hij zelf voor ogen heeft. De slotregels:

Voor straks
Mijn laatste wens
Mijn eigen huis
Mijn eigen bed
En jouw intensive care

Allemaal teksten die tot nadenken stemden Aan het eind van het programma gaf iemand op de eerste rij hem een bosje witte rozen. Paul vroeg: „Wilt u misschien nog wat zeggen?”, waarop de dame antwoordde: „Paul, ik houd van jou.”. Paul zei daarop: „Dat zouden we allemaal wat meer moeten doen.” Een mooi einde aan een mooie avond, restte nog de toegift zoals bij concerten gebruikelijk is.

Paul van Vliet, Theater Orpheus, zaterdag 21 december

Nog te zien:

5 januari, Theater aan het Vrijthof, Vrijthof 47 Maastricht
9 januari, Philharmonie, Lange Begijnestraat 11, Haarlem