Queen-spektakel: Is this real live, or just fantasy?

Op verzoek van Orpheus reist recensent David Levie stad en land af om onafhankelijk van zijn opdrachtgever zijn licht over theatervoorstellingen te laten schijnen. De producties waarover hij schrijft zijn alle binnen afzienbare tijd in het Apeldoornse theater te zien.

Is this real life? Or is this just fantasy? Zie hier de eerste regel uit een van de beroemdste popsongs aller tijden: Bohemian Rhapsody. Het opus magnum van Queen en voorman Freddie Mercury. In de musical ‘We will rock you’, waarin ruim 20 meesterwerkjes van de Britse band zijn opgenomen, krijgt het publiek de klassieker waarop het pakweg 150 minuten heeft moeten wachten. Want zolang duurt de voorstelling waarmee de cast van dit spektakel de Groningse reeks afgelopen zondag (19 januari) in MartiniPlaza afsloot.

Meer dan een paar dagen rust zit er niet in, want komende donderdag (23 januari) begint er een nieuwe serie optredens in Orpheus. Net als in Groningen zonder de zangeres Anastacia, die alleen voor de randstad als publieks- en publiciteitstrekker was gecontracteerd. De plaats van de Amerikaanse is inmiddels door Tia Architto ingenomen. Een Zuid-Afrikaanse dijk van een Killer Queen met het volume van een compleet vissersvrouwenkoor.

Die Killer Queen regeert over de voormalige planeet aarde, waarin geen ruimte is voor het individu, laat staan voor de historie van pop- en rockmuziek. In het futuristische rijk van deze rigide heerseres (een mix van Kim Yong Un, Cruella de Vil en de boze stiefmoeder uit Sneeuwwitje) zijn nagenoeg alle sporen van het verleden uitgewist. Slechts digitaal gecomponeerde deuntjes zijn voor haar onderdanen weggelegd. Maar toch zijn er wat tegendraadse jongelui die voelen dat er meer moet zijn geweest. Met hun vage herinneringen, dromen en een drang naar vrijheid zijn zij de personificatie van het Goede afgezet tegen het Kwaad van Killer Queen en haar handlanger Khashoggi (Stanley Burleston).

Slap script

Over het inderdaad slappe script is veel geschreven. De hoeders van de goede smaak in de zogeheten kwaliteitskranten waren zuinig met het uitdelen van hun sterretjes. Met name het slechte Engels van de grotendeels Italiaanse cast moest het ontgelden. Ach, wat selectieve verontwaardiging is hen niet vreemd. Maar al te goed weten zij dat je bij menig libretto van een beroemde opera je kanttekeningen kunt plaatsen en wie heeft ooit Charles Aznavour zijn Engels kwalijk genomen? Dat staat al sinds mensenheugenis als charmant te boek. Is het Italiaans, Duits of Frans van mening prestigieus operagezelschap of wereldberoemd koor een onderwerp van kritiek? De scribenten weten wel beter. En dan laten we wij Ronnie Tober maar even buiten dit bestek.

De story van scriptschrijver Ben Elton moet je dan ook met een knipoog ‘lezen’. Het is een levend stripverhaal, science fiction, ook dat nog, met bruggetjes en kapstokjes waaraan hij zo’n 25 bekende en minder bekende Queen-songs heeft opgehangen. Dankbaar heeft hij zich laten inspireren door Shakespeare, Leonard Bernstein, de gebroeders Grimm, Walt Disney en George Orwell. Her en der heeft hij wat gepikt (zelfs uit de Middeleeuwse Arthur-romans) en er zijn eigen draai aan gegeven. Bepaald geen diepgravend meesterwerk en ook nog eens met compleet ongeloofwaardige figuren. Maar gaat dat ook niet op voor Batman en Donald Duck ondanks de (uitvergrote) menselijke eigenschappen die ze hebben meegekregen, om maar een paar voorbeelden te noemen?

Het gaat hier om louter amusement zonder al te veel diepgang met oeroude thema’s als de strijd tussen goed en kwaad, de liefde (Galileo en Scaramouche) en jongeren die zich afzetten tegen de gevestigde orde. Onderga het geheel als een stripverhaal met de daarbij horende personages en je en bekijkt het ineens met een andere bril. Is this real life, or is it just fantasy?

Gekunsteld? Ja. Maar dat zijn nagenoeg alle musicals. Je moet van het genre houden. En dat zijn er blijkbaar duizenden, want volgens de dame van de garderobe was het in de afgelopen weken gezellig druk in het Groningse theater. In die laatste voorstelling stond het publiek recht overeind, klapte zich de handen stuk en zong uit volle borst mee.

Elvis

Maar… eerlijk gezegd slaat die Ben Elton wél een beetje door. Als er plots uit een stuk steen een elektrische gitaar tevoorschijn komt als een relikwie uit een ver verleden, dan heeft dat iets lachwekkends. En wat te zeggen van een videoband die één van de nozems steevast bij zich draagt en die hem tegen het kwaad beschermt. Vergezocht allemaal. Dan spreekt het zwaard Excalibur dat Koning Arthur uit een steen trok toch meer tot de verbeelding.

Die onruststokers hebben overigens onderdak gevonden in een honk dat ze tot Heartbreak Hotel hebben omgedoopt. Heeft niets met Queen te maken, maar het geeft wel aan dat ook deze superband heeft geput uit de bronnen van de moderne muziekgeschiedenis. Zonder The King (Elvis) was er geen wellicht geen Queen geweest.

Popmuziek uit het verleden is hot. Vooral het tot in de perfectie imiteren van grootheden. Van Beatles tot Pink Floyd. Razend knap soms, maar de eigen identiteit ontbreekt. ‘We will rock you’ gooit het over een geheel andere boeg. Freddie Mercury valt immers niet te imiteren. Daar moet je helemaal van afblijven. De arrangementen en de uitvoering zijn zonder meer goed tot zeer goed met ‘I want it all’ als absoluut hoogtepunt. Met dank aan de vocalisten en de zeskoppige live band. Het futuristische decor en de gelikte kostuums doen de rest.

Dat op het eind het goede het kwade zal overwinnen weet je al zodra de voorstelling is begonnen. Spannend is het dus allemaal niet. Wat het dan wel is? Real live or just fantasy? Op die vraag mag de theaterbezoeker zelf een antwoord geven.

‘We will rock you’ is van 23 tot en met 26 januari zes keer in Orpheus te zien.