ZZP-en: de nieuwe armoede?

ZZP-en en Freelancen is de trend. Over het echte succes ervan, daar heb ik zo mijn twijfels over. Verkapte werkloosheid en stille armoede is het, een kind van deze tijd in deze economische recessie. De echte ZZP-ers en Freelancers buiten beschouwing gelaten. Zij hebben bewust gekozen voor zelfstandig ondernemerschap of om Freelance werkzaamheden te gaan verrichten, maar voor veel huidige ZZP-ers is dit een “oplossing” om uit of niet in de WW te komen. Bij deze groep ontstaat volgens mij het probleem, want veel van deze startende ZZP-ers weten niet eens waar ze aan beginnen! Ze weten net te weinig over de juridische en fiscale consequenties om succesvol ondernemer te zijn en (niet onbelangrijk volgens mij) betrouwbaarheid en zekerheid te bieden aan hun opdrachtgevers.

Laten we beginnen met de begrippen ZZP-er en Freelancer. Hoewel deze begrippen veelal door elkaar gebruikt worden is er wel degelijk een fors verschil. De juridische en fiscale consequentie komt uiteindelijk op het bordje van de opdrachtgever te liggen, soms met dreigend faillissement als afscheidscadeau. Heel extreem gesteld, ik weet het, maar stel je als serieuze ondernemer op de hoogte van de nodige feiten of begin er niet aan.

Een Freelancer is dus niet hetzelfde als een ZZP-er. Een Freelancer mag, om te beginnen niet meer dan 16 uur per week freelance werkzaamheden verrichten. Bij opdrachten van meer dan 16 uur per week moet de Freelancer zich inschrijven als ZZP-er. Wie is nu ZZP-er en wie is Freelancer?

De ZZP-er… 
is volgens de fiscus een ondernemer, staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, heeft meestal een BTW nummer en stuurt facturen. Om zijn status richting opdrachtgevers te verduidelijken krijgt hij van de fiscus een VAR (verklaring arbeidsrelatie), waarin staat dat zijn inkomsten als winst uit onderneming worden gezien. (VAR WUO) Of de ZZP-er is Directeur Grootaandeelhouder van zijn eigen BV. (VAR DGA) De ZZP-er regelt zelf zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering, omdat hij niet kan terugvallen op het UWV als hij ziek wordt. Ook heeft hij geen recht op een WW uitkering bij werkloosheid.

De Freelancer… 
is een zelfstandige, in die betekenis dat hij zelf zijn opdrachten regelt, zelf afspraken maakt over verdiensten, werkzaamheden en de duur van de opdracht, maar die fiscaal niet de status van ondernemer heeft. Hij heeft dus geen inschrijving bij de Kamer van Koophandel, geen BTW nummer en geen VAR WUO of VAR DGA of in zijn bezit. Een Freelancer is in het bezit van een VAR ROW (resultaat uit overige werkzaamheden). De freelancer kiest ervoor om verloond te worden binnen een (al dan niet fictieve) dienstbetrekking. Een freelancer mag geen factuur sturen, maar er dient altijd een loonverwerking plaats te vinden met afdrachten voor loonbelasting en sociale premies. Zodoende heeft de Freelancer wel recht op bijvoorbeeld een ziektewet of een werkloosheidsuitkering.

Ik vermoed dat de meesten die zichzelf doorgaans Freelancer noemen eigenlijk ZZP-er zijn. Hoe je het ook noemt, dat maakt ook eigenlijk niet veel uit, zolang je handelen naar deze begrippen maar correct is. Dat betekent ook dat als je staat ingeschreven als ZZP-er op een bepaald vakgebied, je ook werkzaamheden dient te verrichten op dát vakgebied. Begeef je je voor een bepaalde opdracht op een ander vakgebied om toch in je inkomsten te blijven voorzien, dan dien je een andere VAR aan te vragen.

Dan hebben we het nog niet gehad over verkapt dienstverband. Er zijn genoeg werkgevers en werknemers die menen dat ZZP-en de oplossing is om geen onbepaalde tijdcontract met elkaar aan te gaan en toch de werkzaamheden voort te zetten. Dat kan niet! Het is een verkapte arbeidsrelatie en heeft juridische consequenties die je juist wil voorkomen.

Zijn er dan helemaal geen marges? Niet een paar maanden om toch een opdracht af te ronden, zonder er meteen juridische en contractuele consequenties te aanvaarden? Jawel. Laat je, ook als potentiële ZZP-er, eens goed voorlichten door een bureau die daarin gespecialiseerd is. Dat kan een uitzendbureau zijn met wie je een goede relatie hebt of een goede payrollorganisatie die de zaken juridisch en fiscaal goed op orde heeft. Laat daarbij altijd je gezond verstand spreken. Tenslotte is je gezond verstand nog altijd een groot rijkdom.