Cabaretier Fuad Hassen in Orpheus: Pareidolia

Het is donderdagavond, 11 februari 2016, ik verheug me op een avond grappen in de schouwburg Orpheus te Apeldoorn. Fuad Hassen, zijn voornaam betekent letterlijk ‘Goed Hart’, is afkomstig uit Brabant, met een Eritrees kleurtje. Hij start zijn optreden met het volgende verhaal:

,,Ik ben met mijn moeder, samen met mijn jongere broertje, aan het boodschappen doen in een dorp ergens in Brabant. Tijdens de wandeling naar de supermarkt neem ik en mijn jongere broertje een andere route naar de supermarkt. Op deze route worden we door een groep jongens overvallen. We moeten rennen voor ons leven. Mijn jongere broertje gooit nog een steen, die pal in het gezicht komt van de aanvallers. Gelukkig weten we deze jongens te ontvluchten en komen heelhuids thuis”.

Hij eindigt met hetzelfde verhaal, maar dat speelt zich af in Eritrea:

,,Ik ga naar Eritrea met mijn diepgelovige moeder en broertje en ik voel me hier direct thuis. Echter ik merk ook meteen dat het niet mijn thuis is: ik val op doordat ik een West-Europees kapsel heb. En wat gebeurt er: Ik wil boodschappen doen en ook hier wordt ik overvallen, samen met mijn jongere broertje. Conclusie: Hier ben ik dus ook niet thuis”. Ontluisterend!

Brabant en Eritrea: dit is het noodlot van Fuad; hij is nergens thuis. Moeder is katholiek en vader is moslim; hij voelt zich letterlijk beklemd tussen deze 2 godsdiensten en tussen deze 2 werelddelen. Beklemming zal zijn hele leven bepalen en die beklemming komt heel mooi tot uiting in zijn volgende verhaal:

,,Ik had een vriendin die glutenvrij is. Alles is glutenvrij aan haar; zelfs de seks is glutenvrij. Ook ik ga aan de gluten; samen zijn we glutenvrij. Zelfs midden in de nacht ging ik op zoek naar de gluten en ik zocht op internet alles over gluten. Als mijn vriendin mij midden in de nacht betrapt, zeg ik maar snel dat ik porno kijk; en gelukkig accepteert zij mijn smoes. Porno is minder erg dan de gluten. Mijn hele leven werd beheerst door de gluten. Vreselijk. Mijn goede hart beklemde mij heel erg”.

De beklemming dat Fuad in 2 werelden leeft, dat hij in de relatie zo erg voelt, weet hij op een sprankelende, aanstekelijke en onderhoudende manier over te brengen. Fuad laat ons zien hoe het is om zonder een écht vaderland op te groeien; hij laat ons zien hoe lastig dat is, dat de kans op vervreemding groot is.

Pareidolia heet de voorstelling: je ziet wat je wilt zien; je geeft een betekenis aan de beelden die tot je komen. Fuad heeft op deze manier woorden gegeven hoe hij onze westerse samenleving ervaart.

Door zijn naam en de donkere huidskleur, hij noemt zichzelf Pigmentgehandicapte, is het voor hem een kunst om zich in de blanke, westerse wereld te bewegen: hij kan alleen maar kiezen voor een beroep als bloemenkoerier of cabaretier. Fuad heeft gelukkig voor het laatste gekozen: hij heeft mij én het publiek een heerlijk avondje cabaret bezorgd: ik heb me geen moment verveeld!

Ineke Muijsert-Bijleveld