Cultuurdebat: genoeg problemen, maar ook kansen

Volgens wethouder Detlev Cziesso is er weer hoop voor de culturele sector. Geld is er weer, de instellingen draaien stukken beter en er wordt steeds meer samengewerkt. Zijn positieve mantra sloeg dood op een verder kritisch publiek. Er is nog genoeg werk aan de winkel, vindt het publiek.

Cor Wijn, uitgenodigd als spreker, noemt het rijtje zorgen op: De reserves van de grootste instellingen dreigen te verdwijnen, bedrijfsformules die eerst wel werkten worden onrendabel, amateurverenigingen zien hun ledenbestand krimpen en de subsidies zijn elk jaar lager.

Cultuur van de toekomst

Hij stelt voor dat de cultuur van de toekomst ook buiten de traditionele muren van de instellingen plaats kan vinden. Dat idee krijgt later invulling van een bezorgde medewerker van Markant. In de wandelgangen van die muziekschool gonst het volgens hem van de geruchten dat ZZP-docenten Markant gaan verlaten om voor zichzelf te beginnen. Zo wordt de vraag van Cor Wijn eigenlijk al beantwoord, maar of dat Markant zal helpen is zeer de vraag.

De kloof tussen oud en jong is ook bij de culturele sector te merken. Tegenover Orpheus dat aangeeft dat jongeren wegblijven en bijna onbereikbaar zijn staan Gigant en Markant met elk zo’n 20.000 jonge bezoekers (niet allemaal uniek). Het leverde wel een interessant dilemma op. Moeten de culturele instellingen inspelen op de vergrijzing en de vaak welvarender ouderen binnenhalen, of juist de vergrijzing tegengaan met een jonger publiek?

Amateurkunst in de problemen

Meta Neeleman, directrice van Orpheus, geeft nog een belangrijk signaal af. Het gaat niet goed met de amateurkunst. Goedbedoelende en enthousiaste theatergroepen kunnen steeds moeilijker op het podium van Orpheus terecht. Vaak kunnen ze het domweg niet betalen en moet Orpheus naast een aanzienlijke korting zelf nog bijleggen met onder andere eigen personeel. ,,maar wij moeten ook zuinig zijn, we kunnen dit niet blijven doen,” waarschuwt Meta Neeleman.

Er wordt door Jasper van der Graaf (programmamanager cultuur) al nagedacht over andere manieren om amateurkunst betaalbaar te houden, ondanks de teruglopende ledenaantallen. Ook Markant is bang dat ‘cultureel ondernemen’, waarbij de prijs van podia vaak omhoog schiet, de deur dichtslaat voor goedbedoelende Apeldoornse initiatieven met een klein budget. ,,We zijn hier ook voor Apeldoorn” vindt Meta Neeleman. Een ander merkt weer op dat amateurclubs steeds kleiner worden. Geert Hogeboom van de Culturele Pleinmarkt kan Orpheus nu 3 dagen vullen met alle goedbedoelde maar toch kleine, onafhankelijke initiatieven die in Apeldoorn opkomen. Dat was vroeger 1 dag.

Huisvesting kost 6 miljoen

De huisvesting van cultuur was de hoofdact van de avond. Zes miljoen kost dat per jaar, de helft van het totale cultuurbudget van twaalf miljoen. Een krappe helft in de zaal vindt dat teveel, waaronder iemand in het publiek die voorstelt om het vastgoed aan de markt te geven. ,,Hoe kan het goedkoper,” vraagt hij zich af, waarna hij gelijk de vraag terug krijgt van de afdeling vastgoed ,,maar hoe ga je dat betalen”? De suggestie dat het dan aan de markt gegeven moest worden (bijvoorbeeld aan banken) rekende op weinig bijval. De wethouder wil in ieder geval niet afboeken ,,en dan weer tien jaar in de shit zitten’’.

Zo zijn er dus nog weinig oplossingen voor de problemen die nu spelen, maar wel veel ideeën. Er wordt gehamerd op samenwerking tussen organisaties, de 6 miljoen subsidie die naar ‘stenen in plaats van cultuur’ gaat moet volgens veel aanwezigen op de schop, en de amateurkunst moet vernieuwen. De meningen van woensdagavond worden meegenomen in de bespreking van de Cultuurnota Cultureel Kapitaal 2017-20122 eind oktober.