Apeldoornse burgers verbijsterd over uitslag in VS

Nederland heeft in de afgelopen nacht massaal naar de Amerikaanse presidentsverkiezing gekeken. Ook in Apeldoorn floepten in het pikkedonker de lampen in huiskamers aan. Verslaggevers Daniël van Harmelen en David Levie gingen vanmiddag de straat op en peilden her en der de meningen.

Met kleine oogjes leest Alfred van Geijn in ACEC zijn ochtendblad. De krant is al voor de bekendmaking van de uitslag gedrukt en kan niet meer melden dan een nek-aan-bek-race. Alfred van Geijn was als een van de eerste Apeldoorners op de hoogte van de verrassing van het jaar. Niet Hillary Clinton, maar Donald Trump mag zich de 45-ste president van de Verenigde Staten noemen.

De importeur van Beierse delicatessen werkte in een vorig leven als directeur voor Heineken. Zijn netwerk is wereldwijd en reikt tot diep in Amerika. Bij nacht en ontij skypte en chatte Van Geijn met Amerikaanse vrienden. Geen echte fans van Hillary, maar bij gebrek aan beter brachten ze hun stem op haar uit. ,,Ze hadden de keus uit twee slechten’’, zegt Van Geijn. ,,De slechtste van de twee van de twee is het geworden’’, chatte een vriend. Van Geijn knikt bevestigend. Wijt de tweede grote uitglijder van de journalistieke voorspellers en ’ deskundigen’(Brexit en presidentsverkiezingen) aan de verborgen kiezer. Van weg van de burelen en ivoren torentjes van de mannen en de vrouwen die het allemaal al wisten: op het Amerikaanse platteland.

Elders in de stad, aan de Deventerstraat tegenover Albert Heijn, is een broodjeszaak die net zo Amerikaans is als de Mac: Subway. De filiaalmanager had het al zien aankomen en is allesbehalve verbaasd. ,,Veel Amerikanen wilden gewoon wat anders. Ze waren het een beetje zat. Daarom is Trump het geworden.’’

In het Cafeetje van Marja in de Hoofdstraat is de nederlaag van Clinton en de duidelijke zege van Trump hèt gesprek van de dag. ,,Ze hebben nergens anders over’’, zegt eigenares Marja Fahner. En dat zal nog wel even aanhouden. Haar etablissement doet immers mee aan de Week van de Dialoog. ,,Ik verwacht nog wel het een en ander.’’

In Zevenhuizen, in het winkelcentrum De Anklaar is Jeroen Brouwer nog niet op de hoogte van het verrassende nieuws. De uitslag? Ik heb het nieuws niet aangehad, joh. Is het Trump ja? Niet zo mooi. Dat is de slechtste van het slechtste.’’

,,Mijn man is beter bekend met de Amerikaanse politiek, maar ook hij is er niet blij mee’’, zegt een mevrouw die liever niet haar naam prijsgeeft. ,,Mijn dochter maakt zich grote zorgen om onder anderen homo’s, gehandicapten en mensen die ‘anders’ zijn. Op de HAVO leert zij bij maatschappijleer over gelijke rechten voor iedereen, het eerste artikel van de grondwet. En als de president zich daar niet aan kan houden, dan krijg je onrust. Gelukkig is hij niet de enige die macht heeft. Eer zit ook nog een Senaat onder, maar toch. Vooral het gehakketak op elkaar vond ik vreselijk. Als het cabaretiers waren, dan had je geen kaarten voor ze gekocht.’’

Daan Boerman doet boodschappen in de Lidl en spreekt van een treurige uitslag. ,,Trump is een nog grotere randdebiel dan Clinton. Hij zal alleen net zo’n marionet worden als Obama die ook weinig voor elkaar kreeg. Ik maak mij meer zorgen over ons eigen kikkerlandje. Over Wilders en zijn stemmers die nu kunnen zeggen ‘daar zit iemand van ons allooi’. Ik schrok ervan toen ik het vanochtend zag. Als een donderklap bij heldere hemel.’