Binnenstad kan niet zonder kunstenaars en kunstenaars niet zonder binnenstad

De Apeldoornse kunstenaarswereld is volop in beweging. Het ene pand buiten de binnenstad is nog niet betrokken, of kunstenaars kiezen alweer voor een ander als dat in hartje Apeldoorn ligt. In dat stadscentrum hebben veel kunstenaars een werk- en expositieruimte in het kader van leegstandsbeheer. Maar de markt trekt aan en vastgoedeigenaren ruiken geld. En wie is er dan de klos? Juist de kunstenaar, want die kan geen eisen stellen en is destijds akkoord gegaan om desgevraagd heel snel zijn biezen te pakken.  Een momentopname.

De klos? Zo zou Frans Polman het niet willen omschrijven. Al een paar keer mocht hij zijn schilderijen inpakken en wegwezen met zijn objecten.  Het meest schrijnende voorbeeld is het oude Stadskantoor (Westpoint)  waar luchtfietsers een universiteit wilden opstarten. Het pand verkrotte, krakers maakten er een grotere puinhoop van. En nog steeds staat het enorme pand leeg en laat een mega-super op zich wachten. Iets verder aan het Beekpark is nu een Italiaans restaurant. Frans Polman en zijn kompaan Emiel Bruggeman hadden het pand (ooit huisde er de Stichting Beeldende kunst met z’n kunstuitleen) net iets te mooi opgeknapt.  Wegwezen dus. Nu werken Polman en Bruggeman in de voormalige bibliotheek aan de Zilverschoon in Zevenhuizen.  Met dank aan CODA. Vandaar geen kwaad woord van de twee. Maar het publiek dat dagelijks langskomt, komt niet binnen.  Diep in hun hart willen ze wel naar het centrum kruipen. Maar de ruimte – in de meest letterlijke zin – die ze zoeken ligt niet voor het oprapen.   ,,Er moet sprake zijn van continuïteit, we moeten de niet al te hoge huur kunnen betalen en we moeten er kunnen werken.’’

Roel  Ottow en zijn kunstenaarscollectief H10a wil ook niet onaardig zijn tegenover degene die hem en zijn collega’s hielp toen hij pakweg een jaar geleden het nu nog steeds leegstaande pand op de hoek van de Hoofdstraat en de Stationsdwarsstraat moest verlaten.  Met veel tamtam namen Ottow c.s. hun fraaie ruimte aan de Christiaan Geurtsweg in gebruik.  Maar ze geven de locatie al weer op. Recht tegenover de museumingang van CODA, in het voormalige pand van welzijnsinstelling Stimenz, doen zich nieuwe kansen voor. ,,De plek waar we gebruik van kunnen maken is te mooi om te laten schieten’’, zegt woordvoerder Roel Ottow onder wiens vleugels H10a uitgroeide tot een collectief van beeldende kunstenaars.

H10a kan floreren dankzij het systeem van leegstandsbeheer.  Dat was aan de Hoofdstraat en de Christiaan Geurtsweg al zo en dat is aan de Vosselmanstraat straks niet anders. ,,We nemen het risico’’, zegt Roel Ottow.  ,,We zitten straks in het Cultuurkwartier. En we staan open voor iedere vorm van samenwerking.’’ Begin volgende maand komt de verhuizing op gang, de eerste expositie is op 17 januari.

Ook Ingrid Wierts (Brinklaan) en Wim Streep (Rustenburgstraat) zijn in beweging. Noodgedwongen, want ’de huur’ is opgezegd.  Wierts – ze houdt komende zaterdag (12 december) aan de Brinklaan 150 uitverkoop van 12 tot 17 uur – heeft al weer onderdak gevonden, Streep is nog zoekende. Maar het centrum wil hij liever niet uit.

Zo is het ook met Jack Liemburg die nu al een paar maanden in het stationsgebouw zijn deuren heeft geopend. Maar Jack is een uitzondering. Zijn workshops waarop naar zijn zeggen maandelijks 2000 liefhebbers uit het hele land afkomen, bieden hem een stevige financiële basis waarvan zijn collega’s alleen maar kunnen dromen. Het stationsgebouw kost hem nauwelijks geld, in tegenstelling tot  de ruimte aan de Christiaan Geurtsweg waar de workshops plaatshebben. Daar mag en kan hij de portemonnee trekken.

En dan is er nog Bert Diks. Beeldend kunstenaar met een eigen galerie (PS20 aan de Stationsstraat 45a) en bemiddelaar van kunstruimtes. Ook hij had een prachtige opening  (in het voormalige UWV Gebouw aan de Christiaan Geurtsweg)  en ook hij is daar al weer weg. Nu past hij zijn concept (bemiddeling) toe in het gebouw van Centraal Beheer.  Ingrid Wierts is straks een van de gebruikers. Maar helemaal tevreden is Diks niet. ,,Kunst hoort in het centrum. En de leegstand biedt kansen. Ik zal me blijven inzetten om die te benutten.’’

Rest de stichting Ateliers Apeldoorn, de club van (semi)professionele kunstenaars. Hun podium, de villa aan de Loolaan 49 staat op de lijst van de gemeente om te worden verkocht. Tot eind van dit seizoen (medio 2016) mogen ze van het pand gebruik maken. Voorzitter Adèle Reiss heeft nog geen nieuwe behuizing gevonden. ,,We zijn in gesprek, ook over mogelijkheden in het centrum waar onze voorkeur naar uit gaat. Maar er is nog niets concreet.’’

Het voormalige pand van Stimenz is met ingang van medio januari het nieuwe podium van H10a.

Foto’s: Gerard Oltmans