Sanne en Rina brengen hommage aan Bert Huisman

Bert Huisman, tussen oktober 2014 en mei 2017 een regelmatig blogger op Apeldoorn Direct, overleed eind 2019 vrij plotseling. In die periode schreef hij 34 blogs die vaak een glimlach bij de lezer teweegbrachten. Met zijn geheel eigen kijk op de gebeurtenissen om hem heen verraste hij menigeen.  Verder ken ik Bert’s werk uit de berichten die hij gedurende een aantal jaren op Facebook plaatste en onder andere aan zijn bijdragen bij openingen van exposities in de Weekend Galerie.

Met de uitgave van de bundel ‘Zonder motor ga ik verder’ brengt zoon Sanne van Ark [1] samen met Rina Mannak een eerbetoon aan Sanne’s vader Bert Huisman. De bundel is een bloemlezing uit de rijke verzameling proza en poëzie die Bert heeft geschreven.

Hoe zijn jullie ertoe gekomen deze bundel uit te brengen?

Rina: ,,Ik was best wel verdrietig toen ik hoorde dat Bert was overleden. En na een tijdje ging ik zijn verhalen enorm missen. Ik dacht: Het is toch zonde dat al die prachtige verhalen verloren gaan?! Omdat ik ervaring heb met boeken op de markt brengen, besloot ik mijn ervaring en kennis kosteloos in te zetten om al die mooie verhalen te behouden. Ik heb er een tijdje mee rondgelopen en daarna de stoute schoenen aangetrokken en contact gezocht met Sanne. En Sanne en zijn familie reageerden positief, dat was fijn.”

Sanne: ,,Bert vertelde mij wel eens dat hij zijn werk niet wilde publiceren, omdat er al genoeg was; er werd al zoveel gepubliceerd. Hij nam het schrijven serieus, maar zichzelf minder. Ik weet niet of hij zijn verhalen en gedichten genoeg waard vond om te publiceren. Daarnaast was het een bescheiden man die zich niet op de voorgrond wilde plaatsten. Zelf verwoordde hij het publiceren als ‘gedoe’. Nadat hij was overleden dacht ik er wel eens over na om al die prachtige verhalen te bundelen, als eerbetoon en voor de mensen die het leuk zouden vinden om zijn verhalen nog een keer te lezen. Toen Rina mij benaderde met de vraag wat ik ervan zou vinden om zijn verhaal tot een bundel te maken was ik direct enthousiast. Rina heeft het voortouw genomen en de verhalen gerangschikt op thema, daarna hebben we nog een keer scherp gekeken welke verhalen we wel en welke we er niet in wilden. Ik ben Rina nog altijd dankbaar dat zij met het idee is gekomen en er zoveel werk in heeft gestoken.”

Sanne, hoe vertrouwd was je met het werk van je vader en wat betekent het voor jou?

 ,,Ik las zijn werk met regelmaat, al hield ik lang niet alles bij. Hij stuurde mij wel eens verhaaltjes, maar nadat hij met pensioen ging, hij heeft 15 jaar bij afdeling evenementen van de gemeente Apeldoorn gewerkt, begon hij veel meer te schrijven. Facebook was voor hem het perfecte platform om zijn verhalen te plaatsen. Zoals dat zo vaak gaat zag ik na zijn overlijden nog meer de schoonheid van zijn verhalen en herkende ik hem er ook in. Die herkenning zat hem in de nuchtere observerende manier van schrijven.”

Rina, hoe heb jij Bert leren kennen en wat maakte hem speciaal in jouw ogen?

,,Ik heb Bert leren kennen via Facebook. Elke dag plaatste hij wel een verhaaltje of gedicht. Op een gegeven moment heb ik hem gevraagd of hij in de radio-uitzending van de Cultuurbrunch bij RTV Apeldoorn mijn gast wilde zijn. Daar reageerde hij echt op zijn ‘Berts’ op. Twijfelend, aarzelend verlegen. Maar bij Bert wist je nooit of het echt of gespeeld was. Hij appte mij dat hij het eng vond en of hij onder de tafel mocht gaan zitten? Ik antwoordde: dat is prima joh, genoeg ruimte onder de tafel en het is toch geen TV, niemand merkt dat. Dat was het goede antwoord, want meteen daarna zei hij ‘ja’. Het interview werd mooi en Bert heeft nog wat voorgedragen uit eigen werk. Daarna hielden we app-contact. En wat hem speciaal maakt? Bert was een bijzonder mens, zeer relativerend, veel humor en durfde zijn kwetsbare kant en zijn twijfels te laten zien. Dat vind je terug in zijn verhalen.”

Sanne, nu we het hem zelf niet meer kunnen vragen, kun jij misschien iets zeggen over de drijfveer en motivatie waarom hij het deed?

,,Er was geen specifieke diepere betekenis. Hij vond het leuk om te doen, schiep er genoegen in om een mooi verhaal te schrijven. Via Facebook kreeg hij veel positieve reacties, dat zal hem nog verder gestimuleerd hebben. Hij kon lachen om de reacties die onder zijn verhalen op Facebook stonden, sommige mensen namen zijn verhalen serieus, veronderstelden dat het op waarheid berust, maar zijn verhalen zijn grotendeels verzonnen. Of zoals hij schrijft ‘het is niet totaal verzonnen, er zitten randjes waarheid aan’.”

Ik begrijp dat er zoveel nagelaten werk voorhanden was dat het maken van deze bloemlezing heel wat tijd heeft gevraagd. Welke criteria hebben jullie daarbij gehanteerd?

Rina: ,,Eerst de pareltjes eruit halen. En toen ben ik gaan zoeken naar thema’s. En een opbouw. De thema’s staan niet genoemd in het boek, maar het begint met Ochtend en daarna volgen thema’s zoals Kunst, Zomer, Vader, Moeder, Apeldoorn/Buurt, Liefde, Maatschappij en nog wat bundelingen. Ik wilde ook dat de vormgeving mooi klopte, soms gebeurde het dat Sanne met een verhaal kwam wat hij er ook graag in wilde, dan haalde ik het hele structuurtje overhoop. Haha… maar bijna altijd hadden Sanne en ik dezelfde keuzes gemaakt, onafhankelijk van elkaar. Vanaf driekwart van het boek ben ik de energie gaan afbouwen naar Stilte om uiteindelijk uit te komen bij verhalen en gedichten die hij schreef vlak voor zijn overlijden.”

Sanne: ,,Het was lastig om daarin een selectie te maken, er waren nog veel verhalen die we er wel in had gewild. We hebben gekeken naar welke verhalen bij welk thema passen. Daarnaast heb ik gekeken in welke verhalen ik hem duidelijk herkende. In een eerder radio-interview met Rina geeft hij aan zich solidair te voelen met mensen die niet direct in de maatschappij passen. Hij trok zelf ook zijn eigen pad, in de verhalen zijn dit ook vaak de mensen waar hij over schrijft.”

Sanne, jij stond dicht bij hem. Wat was het voor een vader?

,,Terwijl hij niet mijn biologische vader is heeft hij mij vanaf baby af aan opgevoed en bijgestaan. Dit waardeer ik nu ik zelf vader ben nog meer. Het was niet de vader die om 17.00 uur thuiskwam en het vlees sneed. Hij ging bijvoorbeeld ook nooit mee op vakantie. Dat was niet zijn ding en dat was ook prima. Hij was vrij van geest, en voedde ons ook zo op. Het was een vader die er onvoorwaardelijk voor je was. Als ik weer eens ergens in Nederland was gestrand was, dan belde ik Bert en kwam hij mij met zijn busje ophalen. Bert oordeelde niet snel, hij kon zich goed inleven. Daardoor voelde ik mij vrij om alles met hem te kunnen bespreken. Dit gaf een diepere betekenis aan onze band.”

Rina, wat sprak jou het meeste aan in de persoon Bert Huisman?

,,Nou, wat ik hierboven al aangaf. Zijn relativeringsvermogen, humor en fantasie. En ook dat hij zijn kwetsbaarheid durfde te tonen. Ik kende hem niet supergoed natuurlijk, maar hij leek me geen betweter. En wat ik heel erg gevoeld heb, en daar hoef je vaak niet iemand heel goed voor te kennen, is dat Bert ‘echt’ was. En dat is een groot goed.”

Hoe zijn jullie aan de titel ‘Zonder motor ga ik verder’ gekomen?

Sanne: ,,Rina en ik waren aan het denken wat voor titel we de bundel zouden geven, hoe de voorkant eruit moest gaan zien. Ik vond het lastig om zelf een titel te verzinnen ‘zou de titel wel recht doen aan het boek?’.”

Rina: ,,Ja, eigenlijk zou het boek eerst anders gaan heten. ‘Een stoel van pitriet’, dat kwam voor in een verhaal (wat overigens nu niet in de bundel staat). Ik was met Sanne aan het appen over een foto voor de cover. Sanne zei: ik herken Bert eigenlijk niet zo hierin. Hij had van die stalen frame stoelen in zijn werkkamer….”

Sanne: ,,Toen bedacht Rina zich ineens dat Bert een keer een soort van bundeltje naar haar toegestuurd had. Dit met de titel ‘Zonder motor ga ik verder’. Rina had dit bundeltje nog ergens op haar computer staan. Toen we de omslag zagen hadden we direct het idee om deze te gebruiken.”

Rina: ,,En het werd helemaal van toepassing toen Sanne vertelde dat die kunststof kop met motorbril altijd op zijn bureau had gestaan.”

Sanne, als je je vader in 4 woorden zou moeten karakteriseren, welke woorden zouden dat dan zijn?

,,Moeilijk om iemand waar ik zoveel van houd te omschrijven in 4 woorden. Een paar dingen springen er wel uit als ik aan hem denk: dat is het creatieve, dat de kunst hem altijd getrokken heeft. Vroeger had hij een galerie aan huis, hij was regelmatig aan het schilderen of schrijven. Het was een gevoelige man, die op zichzelf was. Verjaardagen en dat soort bijeenkomsten was niks voor hem, hij zat er vaak eventjes bij en ging dan weer weg of hij ging een ommetje maken. De dingen die veel mensen juist prettig vinden; mooi weer in de zon zitten dat vond hij juist niet per se prettig. Er waren periodes waarin hij depressief was, het leven was voor hem niet altijd makkelijk. Door dit van dichtbij te hebben gezien besef ik mij ook goed dat er een andere kant aan het leven is. Hij was intelligent, hij wist overal wat van. Bij grote beslissingen was hij mijn raadgever. Nog steeds bedenk ik regelmatig bij een beslissing wat hij ervan zou vinden.”

Rina, aan jou dezelfde vraag. Welke woorden komen bij jou naar boven?

,,Nou, wat we al gezegd hebben eerder in dit interview. Laat ik het gewoon houden bij 1 woord: Prachtmens! Ik ben blij dat hij nu voort blijft leven in zijn boek.”

[1] Mijn naam is Sanne van Ark, ben vernoemd naar mijn moeder. Bert is niet mijn biologische vader, dat is hij van mijn broertje. Hij heeft mij vanaf baby opgevoed en bijgestaan, ook hebben we altijd samengewoond. Ik zie hem echt als mijn vader.

Hier is het boek verkrijgbaar of neem contact op met Rina Mannak