In Beeld: Bhaskar (Wil), bewoner van Ashram ‘Sada Shiva Dham’

Wie er graag gaat wandelen en het klompenpad in Loenen weleens gelopen heeft, zal hier vast even hebben stilgestaan. Middenin de Loenense bossen ligt Ashram ‘Sada Shiva Dham’. Achter een poort met pilaren staat een imposante tempel. Wie nieuwsgierig is aangelegd, zal op de deur van de tempel lezen dat iedereen welkom is om binnen te komen (wel even je schoenen uit doen). Wij waren benieuwd wat er zoal in de tempel gebeurt en wie er op deze plek wonen. Bhaskar (Wil) is één van de gelukkige bewoners, we dronken een kop thee met hem.

Je hebt een bijzondere naam, hoe kom je daar aan?

“Mijn Nederlandse naam is Wil. Ik maakte kennis met een Indiase leraar (guru) die in India een Ashram had en op bezoek kwam in Nederland. Die guru had een spirituele naam gekregen. De spirituele naam die hij had gekregen vond ik zo bij hem passen dat ik nieuwsgierig werd wat mijn spirituele naam zou zijn. Ik schreef hem vervolgens een brief waarin ik hem dit vroeg. Op die brief kreeg ik een antwoord terug: ‘Bhaskar Anand’. Bhaskar betekent lichtgever (naam voor de zon) en Aanant staat voor geluk. Hier in de Ashram noemt iedereen mij eigenlijk zo. Ik gebruik beide, zowel mijn Nederlandse als mijn spirituele naam door elkaar heen. Naar familie toe gebruik ik gewoon Wil. De guru die mij mijn naam gaf was geen man van veel woorden maar stil van binnen en eenvoudig. Veel mensen kwamen naar hem toe met persoonlijke vragen. Vaak beantwoorde zijn stilte hun vragen al. Deze guru was een opvolger van Babaji.”

Wie is Babaji?

“Babaji was de heilige reïncarnatie van god welke tot 1984 in India leefde. Hij kwam met een missie naar de mensen: Waarheid, eenvoud, liefde. Hij zei: ‘Dit is een tijd van verandering, transformatie. Het is nodig dat de mensen in hun hart veranderen en anders met elkaar omgaan. Laat alle negatieve emoties varen. Stel je dienstbaar op ten opzichte van de medemens. Als dat niet op collectief niveau gebeurt, dan gaat het mis met de wereld. Elkaar respecteren ongeacht de religie die hij/zij heeft. Iedere religie is in principe goed. Maar we moeten de negatieve kant daarvan transformeren. We zijn op aarde om te leren en vooruit te gaan’. Dienstbaar zijn ten opzichte van de mensheid dat kan in ieder beroep. Zolang je het met de juiste intentie beoefend en er niet teveel ego in gaat zitten.”

Hoe zag je jeugd eruit?

“Ik ben opgegroeid in een katholieke familie en wilde dus priester worden omdat ik god beter wilde leren kennen. Daarvoor heb ik 4 jaar lang een seminarium gevolgd. Het was een interne school in het zuiden van het land en alle docenten waren priester. In die tijd (eind jaren 60) stond heel de katholieke kerk op z’n kop. Uiteindelijk is dat seminarium zelfs opgeheven en heb ik op een regulier gymnasium mijn school afgemaakt. Ik ben natuurkunde gaan studeren en tijdens mijn eerste jaar ben ik begonnen met een meditatiecursus. Na dat jaar was het duidelijk voor me, ik moest terug naar wat er in de mens zelf leefde, daarna veranderde ik van studierichting.”

Hoe ben je in contact gekomen met het Babaji?

“Ik ging psychologie studeren. Ook ging ik lesgeven in meditatie. Dat deed ik tot eind jaren’80. Met een paar vrienden had ik een meditatiecentrum. Tijdens een uitje met die vrienden kwam er een vreemde vrouw op ons af met een baby die ze bij een vriend van mij op schoot zette terwijl zij het toilet bezocht, en weg was ze. Dat vonden we vreemd, we keken elkaar verbijsterd aan. De vrouw kwam terug en we raakten in gesprek. Zij bleek de vrouw van de voorzitter van deze club te zijn. Zij waren in India geweest en hadden daar Babaji ontmoet.

Nadat we ook met haar echtgenoot hadden kennisgemaakt bleek dat er niet veel later een guru uit India bij hen in Den Haag op tournee zou komen. Ze nodigden ons hiervoor uit. Er werden mantras gezongen en er vond een vuurceremonie plaats. Het echtpaar was opzoek naar een plek waar ze maandelijks bij elkaar konden komen. Wij hadden die plek in Wassenaar waar we destijds woonden. Na een bezoek van het stel aan Wassenaar, werd niet veel later besloten opzoek te gaan naar een centraler gelegen plek. Een jaar later vonden we deze plek in Loenen. Ondertussen hadden we een stichting opgericht waarin mensen geld gestopt hadden, zodat we deze plek konden kopen. We zijn hier in ’91 begonnen, in ’94 is het afgebrand en hebben we door verzekeringsgelden dit weer kunnen herbouwen. In 2012 in de tempel opgebouwd uit (inter)nationale donaties.”

Is het een religie, levenswijze of …

“Als je het een naam wilt geven dan zou ik zeggen: ‘Sanatan Dharma‘. Dat kun je vertalen naar een soort oerreligie. Babaji zegt dat het iets is dat door alles heen loopt, het staat voor: waarheid, eenvoud en liefde.”

Zou je in Jip-en-Janneketaal kunnen uitleggen waar we te gast zijn?

“Dit hier heet een Ashram, ook wel een spiritueel centrum, retraite centrum of karma-yoga centrum genoemd. Overdag doen we hier veel vrijwilligerswerk, we noemen dat ook wel ‘karma-yoga’. In de weekenden ontvangen we hier veel (yoga) groepen. Zo’n groep komt onder begeleiding van hun eigen leraar. Vaak geldt een verblijf in de Ashram als onderdeel van een yoga opleiding. Er komen ook individuen die dit kennen en hiernaartoe komen om aan het programma mee te doen. Dat kan een nacht zijn, maar ook een maand.”

Waarom komen mensen hier?

“Om rust en vrede te vinden in zichzelf, te ontspannen, verfrissen en op te laden zodat je thuis weer met nieuwe inspiratie en energie aan de slag kunt. Om de vrede te vinden in hun hart, zodat ze niet steeds achter hun eigen gedachten aan hobbelen.”

Wie komen er zoal bij jullie over de vloer?

“Het is een komen en gaan van mensen. Sommige mensen komen een paar keer, de één regelmatig, de ander nu en dan. Soms komen ze hier iets ophalen om daar vervolgens thuis mee verder te gaan. Het type mens is niet te benoemen, zowel ondernemers als studenten als mensen die in de bijstand leven. Ook stellen en gezinnen met kinderen zijn welkom. Kinderen mogen ook deelnemen aan ceremonies in de tempel als ze dat willen maar dat hoeft niet per se.”

Weet je iets over de geschiedenis van deze plek?

“Er stond hier eerst een Noors gebouw dat op een schip vanuit Noorwegen deze kant op was gekomen. Het was een houten gebouw met een plat dak waar vroeger zelfs gras op lag en geiten op liepen. Er leefde een excentrieke man die altijd in korte broek rondliep. Hij hield van scouting en verongelukte door een val van een uitkijktoren op een scouting terrein. Het huis zag er netjes uit, we konden er zo in. Op de laatste dag van 1991 zijn we begonnen met onze ceremonies en zingen in de tempel.”

Zo’n prachtige plek als deze vraagt om behoorlijk wat onderhoud, waar halen jullie de middelen en mensen vandaan?

“Dat onderhoud komt voort uit de ‘karma-yoga’ (vrijwilligerswerk), bijvoorbeeld houthakken en werken in de moestuin. Zolang het geen werkzaamheden zijn die écht professioneel moeten gebeuren, doen we ze zelf. We ontvangen geen subsidies, de inkomsten komen hier deels uit de groepen en mensen die hier verblijven. Daarvoor geldt een financieel bijdrage en we hebben donateurs, zowel vast als eenmalig. Rondkomen redden we hierdoor net. We proberen steeds meer duurzaam en zelfvoorzienend te leven. Bijvoorbeeld door het verbouwen van eigen producten in de moestuin.”

Waarom is jullie Ashram juist op deze plek gebouwd?

“Het doel was: midden in het land en liefst in de natuur en een beetje rustig als het kan. Dat laatste is door de naastgelegen a50 niet helemaal gelukt. Nu blijkt dat er om ons heen meer spirituele/alternatieve centra zitten. Onder andere het Maitreya Instituut, ’t Zonnehuis, Aventurijn.”

Wie wonen hier eigenlijk? Doen ze dit permanent? Zijn dit ook stellen of gezinnen?

“We wonen hier permanent met z’n vieren. Zonder partners of kinderen. Het is niet bedoeld als een community waar heel veel mensen wonen.”

Beschrijf eens, hoe zien jullie dagen eruit?

“We kennen hier geen vaste check-in tijden of zo. Een algemene dag voor een bezoeker start rond 07:00 uur met een ceremonie in de tempel. De mensen die de ceremonie voorbereiden staan al iets eerder op, rond 04.00 uur. Na de ceremonie, die ongeveer een uur duurt, ontbijten we. Na het ontbijt is het tijd voor ‘karma-yoga’. Er is hier altijd iets te doen, dat gebeurt vaak in stilte zodat je er echt aandachtig mee bezig kunt zijn. In de middag is het verteringsuur op zijn best, dus lunchen we warm en vegetarisch. Die wijsheid komt uit de oude gezondheidsleer ‘Ayurveda‘. Na de lunch is er vrije tijd tot half 5 en kun je doen wat je wilt. Dan vervolg je je ‘karma-yoga’ en is er ruimte voor meditatie, yoga of een wandeling. Om 19.00 uur zijn we terug in de tempel voor de tweede ceremonie en rond 20.00 uur is het avondeten. Om 22.00 uur is het hier stil. En zo gaat het sinds ’92 al.”

Welke feestdagen vieren jullie en welke niet?

“Kerstmis vieren we hier op kerstavond uitgebreid, compleet met kerststal. Op eerste kerstdag is er een vuurceremonie, een vuurmeditatie waarin we ook aandacht aan Christus geven. In de tempel zie je een afbeelding van Christus. Babaji zei altijd dat je de religie waaruit je komt moet blijven respecteren. God is één en die heeft veel verschillende namen en vormen, het is één ziel. Pasen is hier bescheiden maar vieren we wel. Als er kinderen zijn mét chocolade paaseieren. Hemelvaartsdag geeft voor groepen vaak aanleiding om een lang weekend hierheen te komen. We hebben een aantal Indiaase feestdagen, waaronder: ‘Maha Shivaratri‘. Dat heeft met maanstanden te maken net zoals Pasen en is in februari/maart. Dan is er ‘Navratri‘, 9 nachten betekent dat letterlijk. Het zijn 9 dagen waarin je aandacht geeft aan het vrouwelijke aspect van god, de godin, de moeder. God is zowel mannelijk als vrouwelijk als neutraal. Je merkt dat je energie zachter wordt tijdens deze 9 dagen. Tijdens de volle maan van juli vieren we ‘Guru Purnima’, een feestdag voor de leraar (guru), wie dat ook mag zijn voor jou. Net zo goed als vader- en moederdag gevierd wordt.”

Wat gebeurt er zoal tijdens zo’n viering/ceremonie?

“Het ceremonieel wassen van zijn sandalen staat centraal. Sandalen vertegenwoordigen het fysieke, geestelijke en spirituele aspect van de guru. Die sandalen hebben we hier ook symbolisch staan in een meditatieruimte op het terrein. Je kunt in deze ruimte voelen dat er energetisch iets aanwezig is. Het komt voort uit een eeuwen oud gebruik. Er was ooit een koning, een goddelijke incarnatie in India. Hij had vier vrouwen. De derde vrouw had op een gegeven moment iets goeds gedaan voor de koning en mocht van hem een wens doen. Hij zou deze vervolgens vervullen beloofde hij. De derde vrouw wenste haar zoon op de troon, iets dat eigenlijk niet kon. Ondanks dat dit niet kon gebeurde het wel en werd de oudste zoon met zijn vrouw verbannen. Zij gingen het bos in en de plaatsvervangende zoon wilde met ze mee gaan. Dit kon niet omdat hij de troon op moest, dus vroeg hij de eerste zoon om zijn sandalen. Die sandalen zette hij op de troon omdat het niet zijn rechtmatige zetel was. Dus als iemand ergens afwezig is maar daar wel hoort te zijn, dan zet je symbolisch sandalen neer.”

Ik hoorde ook een paar keer ‘Vuurceremonie’ voorbijkomen, vertel eens.

“In het weekend organiseren we de vuurceremonie, ‘Havan‘ in Indiaase termen genoemd. Je zou het een meditatie kunnen noemen waarin je granen en bloemen aan het vuur geeft. Je voedt als het ware het vuur. De plek van het vuur kun je zien als een soort mond van goddelijke moeder. De offerte gaan gepaard met gebed. Je zegt bijvoorbeeld: ‘Ik geef iets aan god in de vorm van ‘Shiva‘, ik geef iets aan god in de vorm van de moeder…’. Zo zijn er tientallen namen. Het is niet alleen een offer aan het vuur maar ook aan je eigen hart, een voeding en zuivering van je eigen ziel. Wanneer je uit de ceremonie komt is dikwijls de ervaring dat zorgen of gedachten weg zijn. Wees welkom!”

Zijn er bepaalde voorwaarden waaraan ik mij als gast moet houden?

“We zijn altijd geopend en iedereen kan bijna overal aan mee doen, ongeacht opvattingen, seksuele voorkeur of geloof. We vragen een lange rok of wikkeldoek/longi in de tempel en tijdens ceremonies te dragen, dat geeft een eenheid. Je gedraagt je gepast en verstoort de rust niet. Alcohol en drugsgebruik past hier niet. Roken gebeurt nog wel eens, maar enkel buiten. Schoenen gaan uit voor we naar binnen gaan en we eten vegetarisch. Tijdens de ceremonies verwachten we dat mensen nuchter deelnemen. Met volle maag krijg je niet de meditatieve rust.”

Welke plannen en wensen zijn er nog voor de toekomst?

“Een heleboel! We willen het ecologische gebeuren graag wat uitbreiden. We denken aan een ‘eco-camping’ en ‘Tiny-houses’, maar daarvoor moet de gemeente ook meewerken. Jaarlijks organiseren we (internationale)festivals waar we met ca. 400 mensen bij elkaar zijn. Dan zingen we samen en zijn er activiteiten.”

Ook in coronatijd?

“Dat festival hebben we af moeten lassen voor begin juli dit jaar. We kunnen nu ook maar beperkt samenkomen. Fysiek contact is voor ons niet belangrijk, maar mensen die elkaar lang kennen willen elkaar wel graag huggen. Ik zeg altijd: ‘Je moet niet denken aan afstand nemen, je moet denken in termen als ruimte geven’.”