Stadsambassadeurs: Imca Schoots, stadsfotograaf

Imca Schoots is de nieuwe stadsfotograaf van Apeldoorn en neemt het stokje over van Sven Scholten die deze functie de afgelopen jaren heeft vervuld. Op de site van de gemeente Apeldoorn typeert Peter Lous, voorzitter van de selectie commissie, haar als volgt: “Imca bewandelt geheel haar eigen fotografische weg en heeft een unieke kijk op Apeldoorn. Dit maakt dat de commissie in haar een goede Stadsfotograaf en ambassadeur voor Apeldoorn en haar inwoners ziet.”

Je bent nu zo’n sinds kort stadsfotograaf. Hoe is dat eigenlijk begonnen?

“Hoe ze bij mij terecht zijn gekomen, geen idee. Ik werd gewoon gebeld in februari door Peter Lous, voorzitter van de selectiecommissie. Of ik interesse zou hebben om de nieuwe stadsfotograaf van Apeldoorn te worden. Ik was compleet verrast, ik dacht echt: Hoe komen jullie bij mij? Ik heb mezelf ook nooit gezien als stadsfotograaf. En dat komt met name omdat ik bijna 30 jaar buiten Apeldoorn bezig ben en eigenlijk helemaal niet bezig was met Apeldoorn en de Apeldoorners. Ik heb hier geen sociaal leven dus ik snapte er niets van. Voor de functie kon men wel kandidaten aan dragen. Zo is het blijkbaar gebeurd, maar ik heb geen idee wie dat zijn. Daar wilden ze overigens niets over vertellen. Ik zie het zeker als een eer. Het eenmaal wetend, stroomde mijn hoofd vol met ideeën.”

Even een blik geworpen op je website. Woorden die mij daarbij te binnen schoten zijn mysterieus, verhullend, sferisch, ontluikend. Hoe zou je je werk zelf om/beschrijven?

“Wat ik merk is dat er in alle thema’s die ik behandel een zekere onzichtbaarheid aanwezig is. Waarmee ik wil bereiken dat het onzichtbare meer zichtbaar wordt. Mijn fotografie is niet expliciet. Het geeft heel veel ruimte aan de kijker om er een eigen invulling aan te geven. En een eigen verhaal erbij te bedenken. Het gaat heel veel over gevoel. Ik gebruik daarom ook heel veel onscherpte omdat dat meer raakt aan gevoel. Het roept sfeer en emotie op en dan is het aan de kijker om dat te interpreteren. Er is altijd ruimte voor eigen invulling. Ik heb, samen met fotograaf Monique Goessens een serie gemaakt in 5 leegstaande  ziekenhuizen. Monique komt uit de ziekenhuiswereld waar ze werkzaam was als  OK assistent. Ik ontmoette haar op de fotovakschool. Met het maken van deze serie, wilden we de ziel van het ziekenhuis vangen en vastleggen. In dit project ging het om het ontdekken van de fotografie. Voor Monique tevens het afscheid van de ziekenhuiswereld. We hadden exclusief toegang tot de 5 ziekenhuizen voor dit project.  Zo zijn we vrienden geworden.”

Wat kunnen we nog van je verwachten als nieuwe stadsfotograaf?

“Het mooie van het concept stadsfotograaf is dat je volledige artistieke vrijheid krijgt. Zo zal ik op mijn manier mijn licht op Apeldoorn laten schijnen . Het zal over Apeldoorn gaan, maar ik ben daarin helemaal vrij. Het zal dan ook heel anders zijn dan mijn voorgangers. Nadat ik wist dat ik het zou worden vormden er zich al 3 ideeën die zich laten uitwerken in 3 projecten die naast elkaar zullen worden gerealiseerd in de komende 2 jaar.  Het eerste project gaat over inwoners van Apeldoorn. Daarin ga ik op zoek naar mensen die binnen Apeldoorn niet zozeer gezien worden, maar buiten de stadsgrenzen des te meer, soms zelfs wereldberoemd zijn, terwijl in Apeldoorn nog niemand van deze persoon gehoord heeft. Het zijn mensen die echt met hun passie en ambacht bezig zijn. Dit past binnen mijn thema: zichtbaar maken wat onzichtbaar is. In dit project ga ik samenwerken met RTV Apeldoorn. Zij gaan mij volgen en van betrokkene het verhaal vastleggen terwijl ik met mijn foto’s die persoon in het licht zet. In het tweede project wil ik een serie maken van stadsbomen. Ik heb al heel veel bomen in de omgeving van Apeldoorn gefotografeerd. Ik heb echt wel een fascinatie voor bomen, maar de bomen in de stad heb ik nog niet echt bekeken. Laatst zag ik dat de gemeente bomenwandelingen organiseert. Ik heb 2 van die wandelingen meegelopen. Je krijgt zo heel veel informatie over de bomen en ik ga zien of er een samenwerking uit kan voortkomen. Zo zal ik ook op zoek gaan naar de verhalen achter de bomen. De resultaten van het project daarna zichtbaar maken voor de Apeldoornse burger. Het derde project gaat meer over het stedelijk gebied van Apeldoorn, de mate waarin en hoe het stedelijk gebied zich aanpast aan de tijd waarin we leven. Ik beweeg me eigenlijk altijd buiten Apeldoorn, maar zie wel dat er erg veel veranderd in de stad. De blik is gericht op de toekomst en niet zozeer op het verleden. Ik wil daarbij ook betrekken dat Apeldoorn door het WEF (World Economic Forum) is aangewezen als een Smart City, een spannend onderwerp. Dat wil ik onderzoeken en meer zichtbaarheid aan geven.”

Wanneer werd je gegrepen door de fotografie?

“Eigenlijk zei iedereen altijd over mijn vakantiekiekjes: Joh, dat doe je leuk, daar moet je eens wat mee gaan doen. Toch heb ik 20 jaar voor de modeketen The Sting gewerkt. Dat is begonnen als vakantiewerk. Ik dacht ik ga een jaartje werken om te kijken wat ik ga studeren. Op een bepaald moment kwam er bij The Sting een sollicitatiebrief binnen van iemand die studeerde aan de fotoacademie en die zocht daarnaast een baantje. Toen klikte er iets bij mij: dat is wat ik ook wil gaan doen, later als ik hier stop en zo ben ik dus in 2009 begonnen aan de fotovakschool, daarvoor deed ik niets met fotografie. The Sting was gewoon een heel leuk bedrijf om voor te werken. Mezelf verder ontwikkelt binnen het bedrijf en dat heeft me gevormd tot wat ik nu ben. Ik heb afscheid genomen van The Sting toen ik moeder werd. Ik was inmiddels regiomanager en het werd moeilijker om een drukke baan en het moederschap te combineren. Ik ben toen gestopt met werken en heb ik de fotografie daadwerkelijk opgepakt, 1 dag in de week naar school en verder kun je je eigen uren indelen om te studeren en praktijkervaring op te doen.”

Waar heb je het vak geleerd?

“ik heb hier in Apeldoorn de fotovakschool gedaan. Ik ben begonnen met de basisopleiding, daarna doorgegaan met de vakopleiding. Daar leer je alle technische aspecten van het vak. Hoe je een goeie foto maakt qua scherpte/diepte, compositie  en overige techniek. Ik merkte dat er nog iets in mij zat wat er nog niet uitkwam en dat was creativiteit. Ik ben toen doorgegaan met de derde cursus Fotografische Vormgeving. Daar heb ik alle technische kennis losgelaten en ben ik volledig vanuit mijn gevoel  en conceptmatig gaan fotograferen. Alles bij elkaar ben je dan 5 jaar bezig. De opleiding is volledig gericht op digitale fotografie. Later ga ik me zeker nog verdiepen in de analoge fotografie/film met alles wat erbij hoort donkere kamer, zelf ontwikkelen en afdrukken.”

Eerdere stadsfotografen zochten soms de samenwerking met de stadsdichter, staat iets dergelijks jou ook voor ogen?

“Dat heb ik gezien. Maar sinds kort heeft Apeldoorn ook een stadsrapper. Daar wil ik heel graag contact mee zoeken om samen te zien wat we gezamenlijk zouden kunnen doen in de ‘urban’ context. Rappers zijn in feite de dichters van de toekomst. Ik ga zeker de samenwerking zoeken.”

Wat wil je vertellen met je fotografie?

“Fotografie is voor mij een vorm van zelfexpressie waarin ik veel ruimte laat aan de kijker om het zelf in te vullen. Ik heb niet perse een hele dringende boodschap  Het is iets waar ik vorm aan wil geven. Het is mooi als mensen zich erin herkennen, maar dat is niet mijn eerste doel of opzet.”

Heb je nog beroemde voorbeelden uit de wereld van de fotografie?

“Vooral toen ik startte met mijn fotografieopleiding kwam ik al heel vroeg beelden tegen van Todd Hido, een Amerikaanse fotograaf. De sferische beelden die hij maakte, spraken me ontzettend aan. Hij heeft me heel  sterk geïnspireerd in mijn eigen werk. Ik heb in 2012 ook de mogelijkheid gehad om in Amsterdam een week lang een workshop te volgen van hem. Die hij destijds éénmalig in Nederland heeft gegeven. Dat was een hele bijzondere, intense week. Hij is mijn grote inspirator.”

Heb je in je werk nog last gehad van de coronacrisis?

“Omdat fotografie niet mijn broodwinning is, heb ik er niet zo’n last van gehad. De voorbereidingen voor exposites werden wel stilgelegd en ikzelf heb ook de stilte een beetje opgezocht. Nu komt dat allemaal weer gelukkig op gang.”

Waar en hoe kunnen mensen kennis maken met je werk, naast de website?

“Ik was in Parijs op de beurs Paris Photo. Daar is een hele grote boekenmarkt, de Offprint en ik hou ontzettend van fotoboeken. Ik droomde van een eigen fotoboek, hoe gaaf zou het zijn om daar met je eigen boek te liggen. Daar ontmoette ik Sebastiaan Hanekroot. Hij blijkt een wereldberoemde lithograaf te zijn, hij werkt samen met vele fotografen over de hele wereld om kunstboeken uit te brengen. Ik heb hem mijn werk laten zien en hij heeft me 3 telefoonnummers gegeven. Dat was het startpunt van mijn reis die 2 jaar heeft geduurd totdat mijn boek ‘You ain’t seen me” uitkwam bij Lecturis, gelanceerd werd tijdens Unseen, een bekende fotobeurs in Amsterdam en in Parijs kwam te liggen. Sebastiaan heeft de lithografie van mijn boek gedaan. Alles bij elkaar een kostbare aangelegenheid, maar ik heb alles kunnen crowdfunden.”

Wat zijn je plannen en ambities voor de komende 5 tot 10 jaar?

“Ik heb dus heel veel ideeën die ik de komende 2 jaar als stadsfotograaf hoop te realiseren. Daarnaast heb ik nog een eigen project op de plank liggen waar ik ook mee aan de slag ga. Ik ben altijd heel erg solistisch bezig en doe mijn eigen ding. Maar ik heb nu als stadsfotograaf een podium gekregen en dat podium ga ik betreden.”