In Beeld: Muziek voert de boventoon in huize Harmony van Henny en Wilma Vels

Topdrukte in Huize Vels te Oosterhuizen. Henny is dirigent en artistiek leider van het orkest MMT waarin zijn echtgenote Wilma accordeon speelt. Op zaterdag 16 juni geeft MMT een uitvoering in de Hanoszaal (concertzaal, 1250 plaatsen) van theater Orpheus. Aan het eind van dit jaar volgt een tournee langs nog veel grotere zalen in Shanghai. MMT (Multi Muzikaal Theater) reist in de kerstdagen met 80 personen af naar China voor een vijftal concerten. Een unicum in het bestaan van de muziekvereniging die nimmer voltallig buiten Apeldoorn musiceerde.

Wilma Vels denkt af en toe nog wel eens terug aan het concert van 4 jaar geleden. Ze zat op die bewuste avond niet op het podium, maar in de zaal. Te weinig oefenuren in de vingers, luidde het oordeel van de dirigent, die ook nog eens haar echtgenoot is. Getrouwd of niet, als Henny eenmaal zijn dirigeerstokje vast heeft zijn alle orkestleden voor hem gelijk. Het zal Wilma niet nog een keer overkomen. Hoeft ook niet, want ze heeft het wat minder druk dan in 2014 toen werk de accordeon even naar de achtergrond verwees. Nu is ze ijverig als vanouds en speelt ze haar partij mee. Zowel in Apeldoorn als in Shanghai. En als ze heel goed haar best doet zit er in China misschien wel een solootje in. Maar dat is aan Henny.

In een gesprek met de Velsjes gaat het er anders aan toe. Wilma voert voornamelijk het woord. De post public relations zit in haar takenpakket en die job neemt ze zeer serieus. Bovendien heeft ze een aantal aanstekelijke anekdotes in petto die voor de leden van de club een openbaring zullen zijn. De belangrijkste gaat over de liefde. Want ze mag dan sinds 1995 met Henny zijn getrouwd, ze was nog maar 12 jaar toen ze verliefd op haar 24-jarige leraar werd. Een liefde die op haar 37ste pas werd bezegeld toen beiden een scheiding achter de rug hadden. Ze wist dus met wie ze ging trouwen: met haar accordeon-docent, wiens liefde voor de muziek kan wedijveren met die voor zijn vrouw. Vandaar dat ze geen enkele rancune kende toen Henny haar destijds buiten zijn selectie hield. ,,Hij had gelijk. Leuk was het niet, maar het zou ook niet goed zijn als Henny mij had voorgetrokken. Ik begreep zijn beslissing als dirigent heel goed.”

Een kus van de leraar kon er niet af

Wat minder begrip had ze in een verder verleden, na het behalen van een eervolle tweede plaats bij een nationaal kampioenschap dat zich overigens niet op het allerhoogste niveau afspeelde. Om dat te bereiken en uiteraard om haar leraar te imponeren trok Wilma letterlijk alle registers open. Al die ijver leverde een derde plaats in Gelderland op. Maar een kus van de leraar (niet ongebruikelijk voor een leerling die het goed doet) kon er uiteindelijk niet af. Het bleef bij een handdruk. ,,Ik was daar goed ziek van”, blikt Wilma terug.

Henny glimlacht minzaam. Ze vormen een hecht stel dat voor de muziek en de vereniging leeft. Hij is als oprichter nog steeds de artistieke motor waarom alles draait, zij ondersteunt het bestuur, verzorgt de kleding en de pr. Maar de kracht van Henny is tegelijk zijn zwakte. Komt er ooit zand in die motor dan zal het nooit meer zo worden als het nu is. Pogingen van het orkest om een opvolger te vinden en in te werken zijn op niets uitgelopen. Er bestaat namelijk geen tweede orkest als het huidige MMT, dat jarenlang als Apeldoorns Accordeon Orkest (AAO) door het leven ging en er is geen tweede Henny Vels. Een man die alle muziekstukken arrangeert, met een bescheiden vergoeding genoegen neemt en met hart en ziel aan de club verbonden is. ,,Het houdt hem jong”, zegt Wilma. ,,Henny is iemand die nieuwe ontwikkelingen in de muziek volgt en dat zie je terug in zijn werk. Drieënveertig verschillende partituren. Ga er maar aan staan. En daarnaast ook nog een podium bieden aan jonge solisten en niet alleen instrumentaal.”

Vels verdiende zijn brood onder meer aan conservatoria. Zijn meest talentvolle leerlingen van het orkest stoomde hij klaar voor de hoogste muziekopleiding die ons land kent. Maar hij heeft geen enkele moeite om naar een wat lager niveau af te dalen. Al eist hij wel volledige inzet. Iedere maandag repeteert MMT. Nu er een concert nadert zijn er extra repetities op de zondagochtend, maandelijks twee keer. Normaal gesproken werken ze anderhalf jaar na die uitvoering aan een nieuwe. Nu Shanghai voor de deur staat is alles anders. Niet eerder ging het orkest op tournee. Logistiek een schier onmogelijke opgave en veel te duur. Daarom heeft Henny als musicus eigenlijk nooit die erkenning gekregen (ondanks een koninklijke onderscheiding) die hij verdient.

Erkenning komt van de andere kant van de planeet: China

Hoe vreemd is het dan ook dat die erkenning uit het buitenland moet komen. Uit China nog wel, aan de andere kant van de planeet. Met dank aan een Chinese zakenman die in Nederland woont en in heel Europa in zee gaat met bijzondere orkesten die hij in China laat optreden. David, de zakenman en naar verluidt een verdienstelijk trombonist, werd getipt door een van zijn scouts hetgeen leidde tot een auditie in Apeldoorn. Zijn echtgenote genoot zichtbaar, David bleef als echte Aziaat strak in de plooi. Maar uiteindelijk slaagde MMT met vlag en wimpel en kan het tussen eind 2018 en begin 2019 een handvol concerten geven in zalen met pakweg 2500 belangstellenden. Henny heeft in zijn hoofd het programma al gereed. Met de uitvoering van 16 juni Orpheus heeft ”Shanghai” niets te maken. In China’s grootste metropool wordt het een show waarin successen van het AAO uit het verleden zijn opgenomen en nog wat extra’s. ,,Ik hoef in ieder geval niet allemaal compleet nieuwe arrangementen te maken”, zegt de dirigent die kan putten uit een groot reservoir dat in zijn bestanden is opgeslagen.” Wilma – handig met computer – heeft hem wel wat geholpen in die begintijd, maar naar haar zeggen verdient Henny alle credits. ,,Hij heeft het zichzelf allemaal geleerd. Het ligt hem ook wel. Henny is een strategische denker.”

Uiteraard spreken ze samen vaak over muziek en de vereniging. Ook al hebben ze het onafhankelijk van elkaar druk. Wilma werkt voor Achmea, Henny is met pensioen, maar dat is zeer betrekkelijk. De tijden van de Muziekschool, Markant en de conservatoria zijn weliswaar voorbij, maar muziek beheerst zijn leven. ,,Ongeveer 70 procent van onze gesprekken gaan over MMT”, geeft Wilma toe. ,,Zeker na een repetitie als je laat thuiskomt. Dan ga je niet meteen slapen.”

De tuin van hun rustieke woning met de naam Harmony in het landelijk gelegen Oosterhuizen doen ze samen. Wat uitblazen in een hotel aan De Middellandse zee doen ze af ten toe ook. Verder zitten er wat natuurreizen in de pijplijn. Antarctica prijkt op de bucketlist van Wilma. Evenals Groenland. Of ze er ooit zullen geraken zal de tijd leren. Hun focus is eerst op Orpheus gericht, na het zomerreces volgt Shanghai. ,,De kroon op Henny’s werk”, zegt Wilma. Want Vels heeft nationaal geknokt voor de accordeon, in zijn ogen een volwaardig symfonisch instrument. En leiding gegeven aan een orkest dat het predicaat bijzonder verdient. Goed voor een vrijwel volle concertzaal in Orpheus. Zo’n vijftien maanden repeteren voor een optreden van een enkele avond. Bizar tegelijkertijd. Wat die erkenning uit het verre buitenland voor Henny betekent? ,,Veel, maar een beetje wrang is het wel”, geeft hij schoorvoetend toe.

Ook de kinnesinne van andere verenigingen komt ter sprake. Want die is er als we Wilma mogen geloven. Het heeft bepaald geen felicitaties geregend nadat Apeldoorn Direct de Shanghai Tour wereldkundig maakte. Henny heeft wel altijd met het Apeldoornse verenigingsleven verbinding gezocht. Het heeft hem niet al te veel waardering opgeleverd. Ja, met muziekvereniging Eendracht zijn de banden hecht, Bel Canto krijgt een pluim net als het Mannenkoor Oosterhuizen, maar er zijn ook clubs die niet eens de moeite nemen om schriftelijke verzoeken tot samenwerking te beantwoorden. Wilma weet dat ”sinds Shanghai” verenigingen MMT niet meer op internet volgen. ,,Er is veel jaloezie bij verenigingen onderling.”

MMT heette heel lang AAO, maar de vlag dekte de lading al een tijd niet meer. Zeker, de accordeon speelt met zestig procent nog steeds figuurlijk de eerste viool, maar daarnaast hebben andere instrumenten hun intrede gedaan. Van gitaar tot slagwerk, van saxofoon tot hoorn. En de menselijke stem niet te vergeten. In Orpheus zingen straks twee zeer talentvolle jochies van tien jaar. Te jong voor Shanghai. Zeker, zal daar bekend werk ten gehore worden gebracht. Daarover na de zomer meer, maar een tip wil Henny wel oplichten. ,,Er is ons gevraagd om twee Chinese stukken te brengen.”

Een arrangement van het Chinese volkslied zit daar niet bij. Dat valt onder de heilige huisjes en biedt veel minder speelruimte dan bijvoorbeeld ons Wilhelmus. Wel zegt Henny geen concessies te doen aan hetgeen MMT kán bieden. ,,We gaan er in de volle breedte tegenaan.”

Vandaar ook geen thema volgende week zaterdag in Orpheus. Henny wilt zich niet laten begrenzen. Uitpakken is zijn devies. Zo breed mogelijk. Van licht klassiek tot kleinkunst met het betere Nederlandstalige lied.

Orpheus en China. Het vraagt het uiterste van zijn orkest. En van een bevlogen mens. Van een bevlogen echtpaar beter gezegd. Wilma heeft 25 jaar op Henny moeten wachten, Henny een heel muzikaal leven lang op een tournee met zijn ”kindje”. Dat leven bracht hem als jonge uitvoerende musicus op het hoogste podium een Europese titel en een vice-wereldkampioenschap. Nu in de herfst van zijn leven, valt hem mooiste geschenk ten deel. Alleen Wilma weet hoe diep hij daardoor is geraakt.

Meer informatie en kaartverkoop: mmtproducties.nl