Apeldoorner Mathijs Souhoka (62) zocht naar (h)erkenning

Recentelijk bekeek ik de documentaire van de EO over de Apeldoornse Mathijs Souhoka. Voor veel, heel veel Apeldoorners was deze kunstenaar misschien wel beter bekend als dé tekenleraar van de Heemgaard in de Maten. Onlangs bereikte mij het bericht dat deze lieve, bijzondere en fascinerende leraar op 62-jarige leeftijd overleed aan een slagaderlijke bloeding. Mijn hart huilde.

De man vertelde in de documentaire eigenlijk op zoek te zijn naar zichzelf. Op 2-jarige leeftijd kwam hij na de Tweede Wereldoorlog in Nederland en werd zijn familie en vele andere Molukse gezinnen in een kamp geplaatst in het oer-christelijke, zwarte kousen Rouveen. Ze hadden daar nog nooit een zwarte gezien, waren de letterlijke woorden van een geïnterviewde Rouvener. Het kamp was een kamp dat in de Tweede Wereldoorlog was gebruikt om de Joden er in op te sluiten, wachtend op hun transport naar…

In de barakken leefde de geur van angst voort. De angst voor wat? Voornamelijk de angst voor het lot van deze naar Nederland getransporteerde Molukkers. Waarom zaten ze 8 jaar in een kamp, waarom had de overheid de vaders van al deze Molukse KNIL-militairen die voor Nederland vochten ontslagen, waarom mochten ze niet werken en waarom of all places in Rouveen? Twee culturen die elkaar niet begrepen, terwijl het christendom in beider volken zo verheven was. Twee verschillende kleuren, twee verschillende talen. Met welk vooruitzicht zaten de Molukse gezinnen daar?

In de jaren dat Souhoka in het kamp opgroeide zag hij naast broederschap ook de eerste deukjes van irritatie. En het uitzichtloze zorgde er ook voor dat sommige vaders hun oplossing dachten te vinden in drank. Maar de gevolgen waarom soms desastreus. Een boeiende documentaire waarin een Molukse man op zoek gaat naar zijn ik. Omdat hij verloren is in deze samenleving, omdat hij zoekt naar de afkomst van zijn persoon. Een man met een missie, maar ook een man met zoveel onbesproken leed.

En ik schrijf dit omdat ik het in mijn directe omgeving van de Molukse en Indische gemeenschap steeds vaker zie. De generatie van onze ouders hebben een heel  stuk van hun leven verloren. Een stuk hier, een stuk daar. Er is een compleet stuk van hun leven uit hun ziel gerukt en het lijkt dat de pijn en frustraties in barre tijden als deze ineens op lijken te spelen. Of misschien wel omdat ze de klok van het leven uitzitten. Ik weet het niet… het lijkt wrok. En niemand die daar hardop over spreekt. Ik weet niet wat die pijn is, maar ik heb dankzij de documentaire over Souhoka een reden gevonden om op zoek te gaan naar het waarom? Waarom de meest dierbare Molukse en Indische mensen om mij heen met zoveel wrok leven? Waarom hekelen sommigen hun vaderland Indonesië en waarom hekelen anderen weer Nederland? Vragen met een vervolg en als ik het weet zal ik het delen.

Mochten er lezers zijn die mij op weg kunnen helpen, laat het mij weten. Post berichten, deel uw visie en meningen. Herkent u dit of kent u Molukse of Indische mensen (bij voorkeur uit Apeldoorn e.o.) die ook zoveel leed bij zich lijken te dragen? Deel het met mij, met ons.

Bekijk op de website van Holland Doc  de documentaire van die mooie Molukse Apeldoorner Mathijs Souhoka. En laat zijn ziel voor altijd rusten in vrede.