Gemeenteraad verliest grip op sociaal domein

De Apeldoornse politiek kan niet controleren of de gemeente Apeldoorn wel goed beleid voert bij arbeidsintegratie en participatie op de banenmarkt. Beleid dat in de begroting opgenomen wordt is later niet te controleren in de jaarstukken. Of het beleid effectief is geweest en wat de effecten ervan zijn blijft zo onduidelijk. De conclusies staan in een experimenteel onderzoek van de Rekenkamercommissie.

Het onderzoek is een experiment volgens de Methode Duisenberg. Die methode moet duidelijk boven water krijgen of beleid van de gemeente goed uitgevoerd wordt en of geld wel nuttig besteed wordt. En, belangrijker, of de gemeenteraad dat nog wel kan controleren. Hoofdconclusie: Nee. Op het gebied van arbeidsparticipatie en arbeidsintegratie schiet de gemeente tekort. Beleid is moeilijk of niet te controleren op rechtmatigheid, doeltreffendheid en doelmatigheid.

Zo wordt beleid te vaag omschreven, komen afspraken die opgenomen zijn in de begroting niet terug in de jaarstukken en wordt een enkele subsidie vergeten. Ook blijft nog onduidelijk of de ondersteuning van statushouders in Apeldoorn leidt tot tekorten in de begroting. En niet geheel onbelangrijk: Wie moeten er precies maatschappelijk actief zijn? Een redelijk essentiële vraag die nu, achteraf, onbeantwoord blijft.

Het gestelde doel ‘Iedereen die er recht op heeft krijgt een uitkering’ is zo vaag dat het doel praktisch gezien gehaald is, maar de verdieping mist. Wat is er bijvoorbeeld gebeurd met bijstandsaanvragers die geweigerd werden, en hoe nuttig was de sociale recherche? Het blijft onduidelijk. En zo is er meer. De kansen op de arbeidsmarkt zouden toenemen volgens de jaarstukken, maar welke kansen dat zijn en of die ook daadwerkelijk tot werk en banen leiden, is nergens te vinden.

,,We voelden ons onthand, maar dat sterkte ons juist om door te gaan”, vertelt Gert-Jan Walgemoed van de VVD. Hij stelde samen met ex-raadslid Myrthe Kuiper (CDA) het rapport op. Tijdens het onderzoek viel op hoe slecht de raad kan controleren wat het beleid van de gemeente het doet. Toch is niet alles kommer en kwel. ,,Het valt nu op omdat we dit voor de eerste keer zo analyseren. We willen nu in overleg met het college om te kijken wat we aan deze situatie kunnen doen.”

Walgemoed noemt het rapport een succes. Er is ruimte voor uitbreiding volgens hem. ,,De raad wil dit graag doorzetten om erachter te komen of de politiek elders de grip aan het verliezen is. Dat zou dan niet meer door de Rekenkamercommissie onderzocht worden, maar door de gemeenteraad zelf. We willen dan meer dan één domein doorlichten.”

Gisteravond besprak de gemeenteraad de uitkomsten van het rapport (PDF).