Wat maakt iemand goede bestuurder?

Eerst even over de laatste woorden van de titel “gewoon een goede bestuurder”. Niet alle bestuurders in gemeente Apeldoorn waren goed. In mijn politieke tijd heb ik in ieder geval twee wethouders meegemaakt die gewoonweg niet op de juiste plaats zaten. De ene wethouder kon alleen maar iets zinvols zeggen als er een ambtenaar naast stond. De ander maakte het wel heel bont: Vrijdag was zijn vrije dag, op veel raadsvergaderingen kwam die niet (!). Het niet komen op een raadsvergadering, is gewoon minachting van de raad. Was hij (inderdaad het is een hij) wel op de raadsvergadering, en zijn onderwerp kwam ter sprake, dan nam al snel een andere wethouder het woord, hij bazelde wat en had het talent om een ieder in de gordijnen te jagen. Hij had gelukkig geen portefeuille met een hoog afbreukrisico.

Ik heb ook een wethouder meegemaakt die verantwoordelijk was voor een huurcontract van een horecaondernemer. Er werd geen vaste huur betaald, de huur was afhankelijk van het aantal bierfusten dat aangeslagen werd. Of deze soepele regeling te maken had met het feit dat diezelfde wethouder met die horecaondernemer op wintersport vakantie ging, zou wel heel suggestief gesteld zijn.

Dan heb je nog wethouders die – na een vernietigend rapport over het beleid – aftreden voor dat het raadsdebat een eindoordeel vellen. Persoonlijk vind ik dat laf, niet eens aanwezig zijn, en je aan verantwoording onttrekken. Neem dan een voorbeeld aan de afgetreden minister Hennis. Zij ging de confrontatie met de Tweede Kamer met opgeheven hoofd en weerbaar aan. Over die wethouder die “weg vluchtte”, hij werd wegens verdiensten ook nog snel ergens burgemeester. Maar goed die wethouder was lid van een partij waarvan relatief de meeste bestuurders in aanraking zijn geweest met justitie. In die partij gelden andere normen en waarden.

Door nu naar de “ Van der Laan” bestuurder

Niet elke portefeuille maakt je aantrekkelijk voor het brede publiek. Ben je wethouder van financiën dan kom je maar weinig oog in oog te staan met je kiezers. Heb je dan al eens een discussie met zo’n bestuurder dan gaat het al gauw over rentederivaten, ook al niet zo’n sexy onderwerp. Heb je kunst en cultuur dan bereik je ook al snel een select publiek. Kunst en cultuur is breed, maar vaak professioneel of verheffend. Met zelden thema’s waar mensen van “Het Slaaphuis” of “De Klup” in zijn geïnteresseerd.

Wethouder van Ruimtelijke ordening is ook al niet iets waar je persoonlijk niet mee scoort, iedereen heeft daar een mening over en je doet het nooit goed.

En dan Sociale zaken, de wet maakt het nauwelijks mogelijk om bij de bijstand een persoonlijk probleem op te lossen, dus je bent een strenge bestuurder.

Blijft over een wethouder die te maken heeft met alle lagen van de bevolking, ziek of niet ziek, oud of jong, zwervend of wonend in een villa.

Tijdens mijn politieke periodes heb ik meerdere wethouders meegemaakt die een deel van de hiervoor genoemde portefeuille beheerden.  Maar toch, de meesten waren nauwelijks zichtbaar of, als je ze al eens tegen kwam, moeilijk benaderbaar. In een enkel geval zelfs afwerend met de opmerking “neem maar contact op met die ambtenaar, hij daar, links achter”.

Conclusie

Je moet een portefeuille hebben waar iedere burger mee te maken heeft.  Je moet – om te weten wat er onder de mensen leeft – werkweken maken van meer dan 60 uur en bij de kleinste activiteiten aanwezig zijn. Je moet de juiste persoonlijkheid hebben. Niet afstandelijk, maar, in tegendeel, iedereen benaderen met een uitgestoken hand. Ik geloof dat zo iets empathie heet. Je moet bereikbaar zijn, dat betekent dat je niet alle post laat afhandelen door je secretaresse. Je moet probleemoplossend zijn, ook bij ogenschijnlijke details. En als laatste en misschien wel de belangrijkste: Zonder goede ambtenaren ben je niets.

Over het “Van der Laan effect”, publiceerde het NRC een treffende column . Het is triest dat Van der Laan zo wordt opgehemeld, iedere volksvertegenwoordiger zou een “Van der Laan” moeten zijn.

Afsluitend

Nog even en de stoelendans begint weer. Begin 2018 komt er een nieuw college. Partijen: hou rekening met de persoonlijkheid van de kandidaten. Vakidioten zijn er genoeg, maar die zijn niet nodig.  Ambtenaren  beheersen het vak.

Over de foto’s: Twee in mijn ogen aimabele bestuurders, tegenpolen qua belangenbehartiging, beiden inmiddels vertrokken.