Aanwezigheidsschaamte

Lief klein meisje,

Ik stuur je deze brief omdat ik de hele week aan je denk. Ik zag de foto, waarop jij in het water ligt, en het laat me niet meer los. Jij bent één van de mensen die in de Middellandse Zee verdronken zijn. Je bent gevlucht vanuit je land omdat het daar niet meer veilig was. Er is veel over je geschreven en gesproken in de afgelopen week. En dat is precies de reden dat ik je deze brief schrijf.

Ik heb last van aanwezigheidsschaamte. Ik ga je uitleggen wat ik hiermee bedoel. In de media word je “gelukszoeker” genoemd. Je wordt als bedreiging gezien voor de welvaart in het land waarin ik woon. Er wordt gezegd dat mijn huis minder waard wordt wanneer je bij mij in de buurt gaat wonen.

Terwijl jij in nood was, wordt er in mijn land “op hoog niveau” dagenlang gesproken over de “bed-bad-brood” regeling en zijn de “topmannen” van een paar grote banken druk in de weer om hun bonussen veilig te stellen en zich te verbazen over de weerstand in de samenleving tegen deze, meer dan riante, beloning. Dichterbij huis, in mijn eigen woonplaats, is er weerstand tegen de vestiging van een asielzoekerscentrum.

Terwijl ik mij druk maakte over wat ik wilde eten, welke kleding passend zou zijn en of mijn haar wel goed zit, lig jij verdronken in zee. Je had nog een heel leven voor je en je was op weg naar een plaats om te leven met een beetje meer vrede en geluk dan in het land waar je woonde. Je was op weg naar een leven als puber, adolescent en uiteindelijk naar een leven als vrouw. Wat heb je meegemaakt in jouw leven? Was je samen met je vader, moeder, broertjes, zusjes? Welke plannen had je gemaakt voor de toekomst?

Ik probeer mij voor te stellen hoe het is om te moeten vluchten, om je dierbaren achter te moeten laten omdat er geen toekomst is in je moederland. Ik probeer mij voor te stellen hoe jouw laatste uren zijn geweest op de boot met zoveel andere mensen. Ik probeer het mij voor te stellen……………maar kan ik dat? Het is voor mij theorie en voor jou was het de harde realiteit.

Lief, klein meisje,

Ook al is er in de afgelopen week op een positieve manier gesproken over hoe er hulp geboden kan worden aan mensen op de vlucht en worden er plannen gemaakt om deze hulp te realiseren, het gevoel van schaamte kan ik niet ontkennen. Ik schaam mij dat jij niet gered bent, ik schaam mij dat er zoveel mensen op de vlucht zijn en ik schaam mij dat ik niet goed weet hoe ik hulp kan bieden.

Voor jou komt de hulp te laat. Dat is precies de reden dat ik mij schaam.