Bezuinigen met de kaasschaaf (Deel 3)

Een van de grote nadelen van democratie is dat je geen specialisten hebt zitten voor moeilijke tijden maar vaak goed bedoelende mensen die vanuit de politiek hun dingetje doen in de gemeenteraad. Nu wij ook in Apeldoorn voor een moeilijke bezuinigingsopgave staan, is het vaak erg humoristisch om de fractie’s te horen roepen hoe het zou moeten. In essentie komen ze niet verder dan:

– meer vanuit ondernemersgeest kijken
– er zal meer uit het bedrijfsleven gevraagd moeten worden
– dit zal iedereen treffen
– bestuurlijk elan
– leiderschap
– verantwoordelijkheid nemen
– duurzaam zijn
– meer samenwerken

Als je daar eens een fractielid op aanspreekt, komen ze zelden verder dan verwijzen naar het verkiezingsprogramma. Dat blijf ik uiteraard een zwaktebod vinden omdat er nu mensen moeten opstaan die het complete plaatje weten te zien en vakinhoudelijk weten waar ze het over hebben.

Afschieten is altijd makkelijk, doen we zelf ook graag, maar inhoudelijk besturen en pijnlijke maatregelen nemen vanuit een coalitie is een stuk moeilijker, zeker als de coalitie zwak is. Dan wordt het de kaasschaafmethodiek.

We zijn zelf de laatste tijd aan het kijken wat er precies gebeurt en waar het geld naar toe gaat. Ik vind dus, na 4.000 A4’tjes lezen, dat elke organisatie verplicht moet worden gesteld om in haar jaarverslag te publiceren wat er met subsidiegeld gebeurt.

Als voorbeeld haal ik Markant aan. In het goedgekeurde jaarverslag van de gemeente Apeldoorn 2010 staan er 2.500 cursussen begroot van de gemeente Apeldoorn, gerealiseerd 2.600 en ze roepen zelf 4.000 tot 14.000. Ook als ik de directie daarop aanspreek, zie bezuinigen kaasschaaf 2, krijg ik nog steeds niet de exacte cijfers en subsidiestromen boven tafel. Dit zou niet mogen en niet moeten kunnen. Markant is hier niet de enige in, de meeste gesubsidieerde organisaties in Apeldoorn gaan hier zo mee om.

Ik krijg onderhand het idée dat iedereen bang is voor de exacte cijfers. Probeer maar eens Accres, Grondbedrijf of Vastgoed boven tafel te krijgen. En als je een jaarverslag van Wisselwerk ziet is dat een groot halleluja-verhaal, mooi gedrukt, maar ook weer zonder cijfermatige onderbouwingen. Ik wil per instantie weten wat ze kost per lid of deelnemer. Waarom mag ik niet weten wat een vrijwilligers organisatie exact uitgeeft?

Een paar fictieve niet controleerbare voorbeelden:

• Als Accres 10.000.000 kost hoeveel mensen profiteren daar dan van?
• Op het grondbedrijf is inmiddels genoeg afgeschreven, maar hoe is dat met de onroerend goed portefeuille van Apeldoorn?
• Hoe is het met alle leningen die overal uitstaan, zijn die nog inbaar?
• Als Orpheus nu 250.000 euro extra krijgt wil ik weten of dat genoeg voor het jaar is, of dat er straks weer zoveel bij moet.
• Als de buurt bieb toch weer open moet? Hoeveel mensen komen daar? Is 1 goede bieb niet beter dan meerdere halve?
• Cultuur gaat ineens samenwerken? Word er nog gesproken over subsidie per bezoeker? Of blijft dit niet controleerbaar?

Zo kunnen we nog wel even doorgaan, maar er behoort gewoon een transparantie te komen, die iedereen begrijpt en kan lezen.

Binnen de lokale politiek zijn maar een paar zwaargewichten die dit soort cijfers redelijk kunnen interpreteren, de rest niet. Spreek een gemiddelde wethouder of fractielid aan met een intelligente vraag, en ze zullen je het antwoord schuldig blijven, en daarna komt er een discussie hoe je de cijfers behoort te interpreteren. Dit zou absoluut niet mogen kunnen.

Ik wil iedereen oproepen, voordat er wordt begonnen met bezuinigen, te zorgen dat deze cijfers openbaar, per instantie op 1 A4’tje, inzichtelijk worden gemaakt. Dan pas kan er fatsoenlijk beleid worden gemaakt en reële keuzes gemaakt worden. Ik vind ook dat elk fractielid dit behoort te kunnen dromen. En moet ophouden met onzinnige dingen te roepen zonder onderbouwing. Dan wordt het werk van Fokko ook weer een stuk leuker!