Herdenking 80 jaar na crash ‘Little Guy’ raakt jong en oud
Door Kevin van Es
Bij het Apeldoornse Boschbad werd vanmiddag stilgestaan bij de 80 jaar geleden neergestorte B-17 bommenwerper. Dit gebeurde in het een na laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar, in het kader van 80 jaar vrijheid, krijgt de herdenking extra aandacht. Namens de gemeente Apeldoorn toonde burgemeester Ton Heerts zijn betrokkenheid met een aantal mooie woorden en het leggen van een krans. Leerlingen van groep 8 van OBS Berg en Bos en directe betrokkenen ontvingen een herdenkingsmedaille.
Na het spelen van de ’taptoe’ volgt een indrukwekkende minuut stilte en wordt zowel de Nederlandse als Amerikaanse vlag gehesen. Niet alleen de minuut stilte, maar ook het schaalmodel (1:15) van het viermotorige B-17 toestel maakt indruk. Deze staat opgesteld naast het monument. Tijdens de minuut stilte valt de laatste draaiende motor symbolisch stil.
Little guy
Op 26 november 1944 nam de B-17 bommenwerper “Little Guy,” samen met meer dan 1.000 andere Amerikaanse vliegtuigen, deel aan een grootschalige aanval op Duitse spoorwegviaducten, rangeerterreinen en olie-installaties. Tijdens de missie raakte het toestel al op de heenweg een van zijn vier motoren kwijt. Op de terugweg vielen ook de tweede en derde motor uit, waardoor de B-17 niet langer hoogte kon houden. Boven Apeldoorn sprongen acht bemanningsleden met parachutes, op commando van Smith, uit het vliegtuig. Piloot Kyle Scott Smith bleef aan boord om het toestel onder controle te houden.
Smith kwam tragisch om het leven toen de bommenwerper uiteindelijk neerstortte in de kanovijver bij het Boschbad. Wel redde hij de levens van de vierkoppige familie Van Houtum. Marten van Houtum, destijds zeven jaar oud en een ooggetuige van het incident, was aanwezig bij de herdenking. Smiths heldendaad wordt jaarlijks herdacht bij het monument dat nabij de crashlocatie is opgericht en wordt onderhouden door groep 8-leerlingen van basisschool Berg en Bos.
Restanten
Hoewel een groot deel van het vliegtuig direct na de crash werd geborgen, vond in 2010 een nieuw onderzoek plaats, uitgevoerd door Defensie en begeleid door de gemeentelijke archeologische dienst. Dit leverde nog enkele honderden kilo’s aan restanten van het oorspronkelijk 25 ton zware toestel op. Op verzoek van de gemeente Apeldoorn onderzocht de Aircraft Recovery Group 1940-1945 (AWA) deze resten en identificeerde enkele opvallende onderdelen, die nu een tastbare herinnering vormen aan deze historische gebeurtenis.