Kijk op de Wijk: de Schoonbroekstraat

Je zult vast niet denken: “Dit heeft met een schone broek te maken.” Inderdaad, de oorsprong van deze straatnaam is echt heel anders. Het heeft wel met een broek te maken en dan niet het kledingstuk, maar een type landschap. Van oudsher kwamen in Apeldoorn al lager gelegen gebieden voor waar de afwatering niet optimaal was. Zo’n lagere plek in het landschap wordt ‘broek’ genoemd, maar waarom dan ‘Schonenbroek’?

Verdwenen gebouw

Ja, het onderwerp van deze reeks is: straten genoemd naar (verdwenen) gebouwen. Nu staat er op dit ogenblik geen gebouw met ‘Schoon’ in de naam in deze omgeving, dus het zal wel gaan over een verdwenen gebouw. Helemaal goed! In deze omgeving stond in vroegere tijden een gebouw ‘Sconenbroke’, in de huidige spelling dus Schoonbroek. Het was niet zomaar een pandje, maar het was een versterkt stenen bouwwerk van 24 bij 8 meter. Zo’n bouwwerk zet je natuurlijk niet in een drassig gebied, het is namelijk op een zandrug gebouwd die in het gebied ook voorkomen. Versterkt was het zeker: dikke muren en omgeven door een dubbele gracht.

Verbrande resten

Bij archeologische opgravingen werden resten van het gebouw gevonden die aangeven dat het rond 1350 gebouwd is, te herleiden uit de jaarringen van het gevonden hout. Helaas werden bij de opgraving vooral verbrande resten aangetroffen. Wanneer die brand precies plaatsvond is niet meer na te gaan, maar het was waarschijnlijk niet zo heel lang ná de bouw. Apeldoorners die de omgeving kennen weten misschien nog dat er in die buurt, ongeveer op de plek waar nu die kantoorkolos ‘Het Nieuwe Kantoor’ staat, ooit een huis met de naam Schoonbroeck stond. Dit pand werd afgebroken in 1977. Sconenbroke stond ongeveer 500 meter verderop.

Opgravingen

De informatie voor dit artikel is deels afkomstig van de Gemeente Apeldoorn. Die heeft heel veel resultaten van archeologische opgravingen online staan. Zo ook deze folder: een heel mooie uitgave met tekeningen van hoe de omgeving van dit huis er uit zag. De opgraving werd gedaan door een professioneel bureau: Raap Archeologisch Adviesbureau. Maar het mooie is dat ook Apeldoorners hebben geholpen. De leden van de Archeologische Werkgroep Apeldoorn mogen vaak helpen bij zo’n opgraving. Deze werkgroep is ook lid van het Erfgoedplatform Apeldoorn,  een stichting waarbij meerdere verenigingen en stichtingen op het gebied van Erfgoed in Apeldoorn zijn aangesloten.