vrijmarkt

De vrijmarkt op Koningsdag heet World’s Biggest Flee Market te zijn. Vroeger heb ik er ook aan meegedaan. De zolder werd leeggetrokken en de meuk werd op een kleedje gezet. Aan het eind van de dag had je, als het meezat, 200 gulden waarvan de helft aan het eind van de dag in het dichtstbijzijnde restaurant werd gespendeerd. De helft van de spullen zat trouwens weer in de kofferbak, want veel troep was natuurlijk onverkoopbaar. Maar lol hadden we wel. ‘Doet dat koffiezetapparaat het nog een beetje?’. ‘Ehh, ja meneer. Een beetje’. Het enige wat we niet verkochten was ons oranje T-shirt.

Veel variatie is er op zo’n vrijmarkt niet. Iedereen heeft kennelijk ongeveer dezelfde troep op zolder. LP’s van ABBA, Lekturama-boeken, incomplete puzzels, gebruikte scheerapparaten. Kilometers lang een oneindige herhaling van hetzelfde aanbod. Wel leuk om langs te lopen en de verkopers en bezoekers te observeren. Het gaat op Koningsdag allang niet meer om het bij elkaar brengen van vraag en aanbod. Het is een ritueel geworden van je troep laten zien om aan het eind van de dag grotendeels weer mee te nemen naar je stoffige zolder. En wie iets koopt, legt het gekochte volgend jaar zelf op z’n kleedje. Dit is herkauwen maatje XL en altijd nog beter dan op de vuilnisbelt gooien. Alhoewel… dit IS de vuilnisbelt.

Na een paar straten afgewerkt te hebben valt mijn oog op een verzameling boeken met opvallende titels. Ik lees ZENSEKS op een donkerrode kaft met daarop een silhouette van een verstrengeld mensenpaar. En daarnaast een boek SEXTASE, wat kleiner van formaat en met een kleurenfoto op de kaft die niet veel aan de verbeelding overlaat. Nog zo een: KAMASUTRA THUIS OP UW BANK. Er omheen nog een stuk of acht vergelijkbare titels. Dit is destijds geen toevallige miskoop geweest, hier was sprake van een bewuste aanschaf of verzamelneiging. Het maakt me nieuwsgierig naar de verkoper.

Achter de verzameling zit een man van een jaar of 75 op een krukje. Hij heeft een afwezige blik en een viezige baard. Hij lurkt via een roze rietje langzaam aan een pakje yoghurtdrank. Opvallend is dat hij een knalgeel trainingsjasje aan heeft, temidden van al dat oranje. Op een of andere manier geeft mij de combinatie van ZENSEKS en deze man een wat ongemakkelijk gevoel in m’n maag. Ik denk namelijk in plaatjes. Sommige combinaties zijn er beter maar niet, maar toch is het zo. Kan best zijn dat deze man 40 jaar geleden een woestaantrekkelijke Zorba was, maar het actuele beeld staat al op mijn netvlies gebrand. Het is even intrigerend als afstotend. Ik vrees echter dat mijn interesse het wint.

‘Die boeken, daar zit vast een verhaal aan’, zeg ik tegen de man. Hij stopt met lurken en kijkt me glazig aan. Er valt een stilte en even denk ik dat het gesprek hiermee al ten einde is. Maar dan zegt hij: ‘De 70-er jaren, meneer’. Het klinkt noch als excuus, noch als verklaring. ‘Ik had een buitenechtelijke vriendin en dat was een wilde aangelegenheid kan ik u zeggen’. Van de schrik van deze openbaring begin ik in SEXTASE te bladeren. Veel tekst, weinig plaatjes. Ik durf niets te lezen en quasi-nonchalant leg ik het daarom maar terug. De man vervolgt: ‘Het was mooi en fijn en we bereikten met elkaar ongekende hoogten, als u begrijpt wat ik bedoel. We kochten de boeken en lazen ze terwijl we naakt op onze rug in het gras lagen. We lachten erom en maakten er grapjes over’.

Ik merk dat ik transpireer. Koningsdag 2015 en ik ben in luttele minuten verstrikt geraakt in een bizar gesprek met een yoghurtdrank-lurkende baardsenior. Dit moet een bijnadoodervaring zijn. ‘Waarom kochten jullie de boeken?’, vraag ik terwijl ik schrik van dat ik dit zeg. En de man gaat verder: ‘Ieder mens zoekt, meneer. Wij zochten ook. Of er nog meer was, of we nog iets niets wisten. Maar weet u wat het vreemde was? We vonden eigenlijk niets. Het was er al, we hadden het al’. Enigszins in verwarring vraag ik: ‘Hoe bedoelt u: we hadden het al?’. De man: ‘Door de boekjes leerden we dat onze liefde volmaakt was en er niets ontbrak’. Inmiddels is de man opgestaan en heeft zijn armen gespreid. Ik zie nu een soort straatpredikant voor me. Het wordt er voor mij allemaal niet gemakkelijker op.

Ik probeer het gesprek een andere kant op te duwen: ‘Waarom draagt u eigenlijk een gele jas op deze dag?’. ‘O’, zegt de man, ‘sorry. Ik dacht dat het oranje was. Ik ben kleurenblind’. Het maakt hem opeens aandoenlijk. De man die alles had en nu hier op een kleedje zit. In de verkeerde outfit. Met z’n zogenaamd educatieve seksboekjes. ‘Hoe lang heeft u die vriendin niet meer gezien?’, vraag ik. Hij laat een pauze vallen en zegt in gebrekkig Engels: ‘The assumption is the mother of all fuck-ups, meneer’. Als hij mijn vragende gezicht ziet spreidt hij zijn armen wat verder, lacht me toe en zegt hardop: ‘Ze is thuis. Eind van de dag haalt ze me op en rijden we naar Parijs voor een korte vakantie. Een sfeervol hotel aan het Canal St Martin. De vonken zullen er weer afspringen. De boekjes laten we thuis’.

-jertaa