Toekomst

Dat het altijd maar doorgaat is strikt genomen verbazingwekkend. Met ogenschijnlijk dezelfde krantenjongen vroeg in de ochtend. De supermarkt meestal open. Met een buurman zeulend met de afvalcontainer, een buurvrouw altijd op tijd en het journaal met dezelfde beelden. De gewelddadigheden her er der, het niet kunnen vinden van een oplossing, een van hot naar her rijdend konvooi van witte vrachtwagens, gesloten grenzen en een plaatselijk festival van de ’toekomst’ met alleen maar deelnemers uit het verleden met volgens zeggen hoop op het betere. Is het de ’toekomst’ dat het maar doorgaat, geeft het houvast en hoop dat het ooit anders wordt?

De man met de vlag, het centrale herdenkingsmonument in het Oranjepark, heeft twee voorgangers gehad. Het was de toenmalige burgemeester van Apeldoorn Quarles van Ufford die het initiatief nam kort na de bevrijding in 1945 een monument op te richten waarmee alle gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog in de ’toekomst’ in Apeldoorn konden worden herdacht. Het Raadhuisplein was de gedroomde locatie van Quarles van Ufford, maar de gemeenteraad kon het daarover niet eens worden. Dan maar een tijdelijk monument want we moeten wat met de ’toekomst’ moet de burgemeester hebben gedacht en hij benaderde de Apeldoornse tekenleraar en kunstenaar Gerard Post Greve en gaf hem opdracht een eenvoudig, tijdelijk monument te ontwerpen. ‘In de ’toekomst’ zien we dan wel verder.’ Post Greve ontwierp een simpele kolom van vier steigerpalen, omgeven door gaas en gedrapeerde vlaggen. Op het brede voetstuk stond: ‘Apeldoorn gedenkt zijn gevallenen’. Het werd geplaatst op het plein voor de Grote Kerk.

Het stond er maar kort, tot augustus 1945. Het beeld moest statiger en de ’toekomst’ kunnen overleven. Post Greve kreeg opdracht ook dat tweede monument te ontwerpen. Het werd een geprofileerde betonnen zuil met daar bovenop de leeuw die ook in het koninkrijkswapen voorkomt. Ook dit beeld stond bij de Grote Kerk. Het ’tijdelijke’ duurde tot 1960, toen een volgens sommige gewild en echt ’toekomst’ bestendig beeld, ‘de man met de vlag’ in het Oranjepark werd geplaatst. Er was protest en een aantal dissidente Apeldoorners waaronder een plaatselijke transporteur ontmantelde het beeld in de nacht van 3 op 4 april. In een met veel geheimzinnigheid omgeven transport vertrok een dieplader in de vroege ochtend van 4 april richting het dorp Kootwijk waar het beeld van Post Greve, beroofd van haar ’toekomst’, op een niet meer bekende plaats in het Kootwijkerzand werd begraven.

De ’toekomst’ ach, liever een ‘festival van het heden’. Want de ’toekomst’, die redt het wel.

Bron: www.oud-apeldoorn.nl