In Beeld: Esther van Tongeren-Koldenhof, van juf naar uitvaartbegeleider

We denken er allemaal wel eens over na: is het werk dat ik doe wel wat ik wil? Het schijnt in deze coronatijd zelfs vaker voor te komen dat mensen twijfelen aan hun baan. Aan de invulling en/of voldoening ervan. Je kunt je schouders ophalen en denken dat het morgen beter gaat. Je kunt ook eens precies uitzoeken wat je wilt en dan een carrièreswitch maken. Dit deed Esther van Tongeren-Koldenhof. We vroegen haar hoe dit in zijn werk is gegaan.

Je was eerst lerares, was dit een bewuste keuze?

“Zeg maar juf, haha, ik was gewoon juf. Nadat ik de HAVO had afgerond had ik niet echt een idee over een vervolgopleiding. Mensen in mijn omgeving vonden mij wel geschikt om juf te worden, dus heb ik de PABO gedaan. Ik heb dit absoluut niet met tegenzin gedaan, hoor, het was echt heel erg leuk. Ik kwam er wel achter dat ik de stages leuker vond dan het leren. Daarna heb ik bijna 20 jaar op verschillende basisscholen in Apeldoorn gewerkt, altijd in de bovenbouw. Ik vind kinderen in groep 7/8 geweldig. Het zijn halve pubers natuurlijk, maar ik vond het heerlijk om ze te mogen begeleiden naar het middelbaar onderwijs, om ze door die tijd en keuze heen te loodsen.”

Je zat op je plek zou je zeggen, dus?

“Op de PABO riep ik al dat ik dit niet mijn hele leven zou blijven doen, er is immers nog veel meer te leren en te doen. Tijdens mijn werk als juf heb ik al veel rondgekeken en nagedacht en samen met mijn man hebben we toen besloten dat ik zou gaan schakelen zodra de jongste van onze 2 zonen naar het middelbaar onderwijs zou gaan. Dat was in elk geval het plan.”

En liep het ook zo volgens plan?

“Niet echt. Laat ik vooropstellen dat het onderwijs een prachtig vak is, maar het brengt ook een zekere mate van stress met zich mee. De hartritmestoornissen, die ik al wel eerder had, bleken erg  gevoelig voor stress. Ik kwam thuis te zitten. Een Arboarts zei op een gegeven moment tegen me: ‘Wil je dit werken in het onderwijs nog wel, jij moet zo hard knokken, is het dit wel allemaal waard?’ Dit was een eyeopener. En zo werd ik gedwongen iets anders te gaan doen en het oorspronkelijke plan te vervroegen.”

En toen?

“Eerst heb ik binnen PCBO Apeldoorn meegedaan met een outplacement traject en heel veel met mijn man Marco gepraat. Toen besloot ik het op mijn eigen manier aan te pakken.”

En wat is jouw manier?

“Ik ben nogal van de structuur, plannen maken, checklists maken, dus maakte ik een lijst met daarop alle beroepen waarvan ik wel eens geroepen had dat het me wel leuk leek. Dat varieerde van bloemist tot uitvaartondernemer en nog van alles daar tussenin. Mijn interesses zijn heel divers en breed. Daarna ben ik van elk beroep een ervaringsdeskundige gaan aanspreken. Soms bleef het bij een gesprek, maar vaak mocht ik een dag meelopen. Dit was voor mij de beste manier om dingen af te strepen. Bloemist zijn leek me bijvoorbeeld zo leuk, totdat ik er achter kwam dat ik elke morgen voor dag en dauw moest opstaan, haha, dat ging hem niet worden. Zo werd ik ook eens, tot mijn grote schrik, aangenomen voor een half jaar bij een apotheek. Ik vond het niet leuk, zwaar, maar had wel weer wat geleerd.”

Maar hoe kwam je dan tot uitvaartbegeleider?

“Ik had al gemerkt dat de uitvaartwereld een best wel gesloten wereld was. Maar ik raakte eens in gesprek met Arthur Brinkman van De Oversteek. Wij hadden direct een klik met elkaar en hij bood me aan eens mee te draaien met het begeleiden van condoleances. Na afloop voelde ik me meteen gelukkig en blij!”

Wat trok je zo aan dan?

“Ik vond het praktische deel heel fijn. Ik vind het fijn om te helpen, handen uit mouwen en snel reageren. Het was fijn om mijn organisatorische kant in te zetten. Ik wilde meer, dat wist ik zeker. Ik mocht toen een kleine uitvaart verzorgen van een oude man die door 2 echtparen was verzorgd. Het was de eerste keer dat ik een uitvaart van a tot z meemaakte. Na afloopt zei één van de aanwezigen: ‘Jij bent er geknipt voor, dat gaat goed komen.’ Ik liep nog dagen met een grote smile.”

Dus je was gesetteld qua werk?

“Nou nee, want ik had geen opleiding en we moesten het thuis natuurlijk eerst goed met elkaar eens worden. Ik zag er best tegenop. Hoe kan ik alles plannen? Wat als ik ‘s nachts weg moet? Hoe moet dat met de wisselende diensten van Marco? Ik heb ook veel overlegd met mijn fantastische netwerk. Wij voeden onzen kinderen sowieso best wel zelfstandig op, maar de jongste zat nog op de basisschool. Met hem we geoefend wat te doen als mama opeens moet werken. In deze branche heb je nu eenmaal geen vaste werktijden. Ook de schoolvakanties zou ik niet meer hebben, dus we hebben het als gezin goed met elkaar overlegd. Marco waarschuwde me voor een ‘had ik maar…’ moment. Toen ben ik met de opleiding begonnen en sinds 2019 werk ik vast bij De Oversteek.”

De switch was gemaakt!

“Ja, en het bevalt me prima. De kinderen voelen zich niet verwaarloosd, waar je als moeder toch altijd wat angstig voor bent. Ze zijn er zelfs al helemaal aan gewend. Af en toe moet ik wel eens een feestje ofzo overslaan, maar alle belangrijke dingen heb ik kunnen bijwonen. Ik zeg wel eens: ’Ik heb een nieuwe jas gevonden waar ik weer in pas!’.”

Je klinkt vrij gestructureerd maar de uitvaart is geen 9 tot 5 baan…

“Het klopt dat ik erg van structuur houd, maar die vind ik nu in mijn gezin. Etenstijden, schooltijden, werktijden van de andere gezinsleden, de hond uitlaten, dat soort dingen verschaffen me nu structuur. Het is een stukje verschoven. Ik ga nu ook anders met mijn tijd om en dat is heerlijk.”

Hoe kijk je er op terug, wat heeft het jou opgeleverd?

“Ik ben zo blij dat ik het lef had! Maar zeg eerlijk dat ik mijn omgeving wel heel erg mee had. Ik heb nu ook veel meer zelfvertrouwen, ik heb zoveel over mezelf geleerd. Het is een toffe werktaak dat me het gevoel geeft iets waardevols te doen. Je wordt toch maar toegelaten in de meest intieme momenten. Ik werk met plezier, ik zit op mijn plek. Achteraf was de keuze misschien toch niet zo vreemd. Mijn moeder heeft haar vader verloren toen zij 11 jaar was. Zij wilde afscheid nemen van haar vader, maar dat mocht niet volgens de toenmalige regels omdat ze nog geen 12 was, en haar zus van 13 jaar móest afscheid nemen, maar wilde niet. Dit verhaal heeft mijn moeder heel vaak verteld. Waarschijnlijk is toen het zaadje al gepland, wie zal het zeggen.”

Mis je dan helemaal niets van je vorige werk?

“Ja, natuurlijk mis ik mijn oud collega’s, waarvan niemand overigens opkeek van mijn switch omdat ik de rouwverwerking op school altijd al op me nam en er vaak en graag over sprak, en de gezelligheid van een heel team van collega’s. Nu ben ik samen met Arthur, terwijl zijn vrouw Anita op de achtergrond de nodige zaken regelt. Maar ja, voor deze branche is een klein team juist gemoedelijker en persoonlijker.”

Wat zou je een twijfelaar aanraden?

“Neem zelf het heft in handen! Schrijf op waar je naar uitkijkt, wat de moeilijkheden zijn die je tegenkomt. Ga naar een ervaringsdeskundige en ga het gesprek aan. Zoek oplossingen voor wat je tegenhoudt, denk aan financiën, oppas en ga zo maar door. Als alles op een rijtje staat zal je ontdekken wat je echt wilt. En bedenk dat zo’n belangrijke switch niet meteen morgen hoeft en leg je erbij neer als je ontdekt dat je huidige baan eigenlijk nog niet zo gek is. Zolang je hart er maar in zit!”