In Beeld: Marije Kramer- ‘Werken in Het Oude Kantongerecht is geen toneelstukje’

Het uitgesleten trapje voor de ingang van Het Oude Kantongerecht verraadt vele voetstappen. Geen wonder, want het pand aan de Stationsstraat 168, staat er al sinds 1880. Velen zullen er gespannen naar binnen zijn gegaan, om het vonnis van de rechtszitting aan te horen. Tot 2005 heeft het gebouw de functie van kantongerecht gehad.

Sinds 2007 is het een leer- en werkbedrijf voor mensen met een verstandelijke beperking, een onderdeel van Stichting de Passerel. Vanaf die tijd is Het Oude Kantongerecht in Apeldoorn een brasserie. Tijdens een heerlijke high tea kijk je gezellig uit over het Marktplein. Iets later werd er op de bovenverdiepingen een Bed & Breakfast met 7 kamers gerealiseerd. Er is beneden ook ruimte voor grotere gezelschappen. Denk aan een babyshower of een familiefeestje.

We spraken een van de begeleidsters, Marije Kramer. Maar ook 2 medewerkers, Aleida en Josia, willen hun zegje doen. Al snel gaat het gerucht dat er ‘een mevrouw van de krant’ is en komen veel medewerkers even een kijkje nemen tijdens het interview en een aantal gaat graag mee op de foto’s. Gezamenlijk stralen ze die typische sfeer van Het Oude Kantongerecht uit: lief, gezellig en oprecht.

Waar bestaat jouw werk uit?

“Ik ben persoonlijk begeleider en teamcoördinator. Wat betreft het eerste: ik bekijk samen met elke medewerker apart, wat hij/zij in zijn/haar mars heeft. Aan de hand daarvan stellen we doelen. Op welke manier kun jij deel uitmaken van Het Oude Kantongerecht? Kun jij je inzetten voor de brasserie, voor de keuken of voor de B&B? Het doel is dat wij als begeleiders met de handen op de rug toekijken hoe onze medewerkers alles runnen. Wij coachen en sturen natuurlijk, maar zij voeren alle taken uit.”

Mogen ze wel zelf kiezen wat ze willen doen?

“Jazeker! Wij gaan uit van wat zij zelf kunnen én van wat zij zelf willen. Natuurlijk moet er veel aangepast worden. Als iemand heel graag in de keuken wil werken maar geen recepten kan lezen, dan passen we de wens aan, met afbeeldingen bijvoorbeeld. Dan wordt zo iemand daar toch heel erg blij van. Een ander aangepast idee zijn onze bestelbriefjes, waar bezoekers hun bestelling kunnen aanstrepen. Op deze manier kunnen onze gastvrouwen toch een bestelling opnemen en maken ze tegelijkertijd persoonlijk contact. Zij hebben op die manier voldoening. De mate van voldoening ligt voor iedereen op een ander vlak of niveau en daarom is persoonlijke begeleiding van groot belang.”

Hoe ben je hier terechtgekomen?

“Toen ik nog heel klein was wilde ik stewardess worden, maar wie niet, haha! Het werd eerst de Hotelschool. Dit was eerlijk gezegd geen heel erg serieus idee, omdat ik nog niet goed wist wat ik wilde. De horeca die ik kende was van bijbaantjes en dat beviel prima. Maar hier leerde ik dat horeca natuurlijk wel iets meer inhield. De werktijden vond ik heel onhandig en niet echt aantrekkelijk. Na een jaar hield ik het voor gezien. Ik wilde graag ‘iets’ met mensen doen en volgde de studie pedagogiek. In deze studie ging het vooral over jonge kinderen, interessant, maar ik miste nog iets. Ik heb daarna kort in Zuidbroek gewerkt, bij Brasserie Briljant, ook met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Met wat oudere mensen werken trok mij duidelijk meer. Vervolgens kwam de Passerel op mijn pad. Toen viel alles op zijn plaats! Deze combinatie van zorg en horeca vind ik echt fantastisch en past me goed.”

Wat vind je het leukst en het minst leuk aan dit werk?

“Het leukste is het zien groeien van de medewerkers. En hun enthousiasme. Ze komen met een glimlach binnen en gaan met een glimlach naar huis. Ook als er die dag iets vervelends gebeurd is. Ze zijn gewoon zo blij met hun werk en met hun collega’s. En trots natuurlijk als ze er weer iets bijgeleerd hebben. Over het minst leuke moet ik heel diep nadenken… Om een voorbeeld te geven: ik ben net terug van zwangerschapsverlof en twijfelde even of ik wel zin had om weer te gaan werken, maar zodra ik maar het puntje van mijn grote teen over de drempel stak was dat gevoel helemaal weg. Ik doe mijn werk hier nu eenmaal heel graag.”

Hoe blijven de medewerkers zich ontwikkelen?

“Wij zijn met 6 begeleiders en 30 medewerkers en voldoen graag aan de wensen van de medewerkers. Daarom geven wij cursussen waarmee ze leren zelfstandiger te werken. Je moet denken aan een cursus gastvrouw/gastheer. Hier leren ze omgang met de bezoekers, hoe spreek je ze aan, wat zeg je eerst en hoe verzorg je een bestelling. Het leuke is dat ze voor elk onderdeel een certificaat kunnen behalen. Dus behalve een stukje kennis, een stuk zelfvertrouwen, krijgen ze ook een officieel papiertje.

Een ander voorbeeld is ‘de tafel indekken voor een high tea’. Eerst doen we het samen, dan moeten ze het met behulp van een foto nadoen en ten slotte kunnen ze het zelfstandig. In de keuken zijn certificaten te behalen voor hygiëne, snijdtechnieken en kooktechnieken. Bij de B&B hangt een werkplan, waarop met tekst èn met afbeeldingen alle handelingen opstaan die ze moeten verrichten en ook in welke volgorde. Zo’n certificaat werkt goed, het stimuleert en sluit aan bij hun persoonlijke plan, waarin we steeds bespreken ‘waar wil je beter in worden?’”

Hoe ging het gedurende corona?

“We pasten ons aan. De eerste lockdown was heel vervelend en best heftig, omdat het niet te overzien was, zeker niet voor onze medewerkers. Toen we daarna ’s zomers weer open mochten hebben we eerst 14 dagen met elkaar getraind. Het afstand houden, het handen wassen, de desinfectie bij toiletten, de looproute, het was tenslotte toch anders dan voorheen. We moest eerst vertrouwen kweken en daarna zijn we de hele zomer op deze manier aangepast opengebleven.

Tot … we in oktober weer dicht moesten. We hebben de medewerkers zo veel mogelijk laten komen. Naast de bestelde lunches en high tea klaarmaken voor afhalen, hebben we veel inpakwerk gedaan. Sinterklaascadeautjes voor een school, chocolaatjes voor bakker Frenz, beugels, batterijtjes en dergelijke voor een industrieel bedrijf. Het was op zich best een rustige en gezellige tijd, er was meer ruimte voor grapjes. Van een arbeidsmatige dagbesteding gingen we naar een ‘gewone’ dagbesteding. Ook hier hebben we aanpassingen moeten doen. Hoe leer je iemand die niet kan tellen een pakje van 8 stuks te maken? Ik tekende op een vel papier 8 vakjes, eerst moest hij dan in elk vakje een product leggen en vervolgens die bij elkaar inpakken. Zo kon hij toch meedoen.”

Worden de medewerkers altijd op hun juiste waarde geschat?

“Door ons wel, maar door buitenstaanders niet altijd. Ze worden nogal eens onderschat. Soms komen bezoekers hier binnen en verwachten hetzelfde als in een gewoon restaurant, dat klopt niet altijd. Het gaat hier wat langzamer. Soms hoor ik wel eens: ‘Wat kunnen ze veel!’ en dan denk ik ‘Ja, waarom niet?!’ Ook zie ik vaak dat bezoekers geneigd zijn te helpen, maar dat is beslist niet nodig. We spelen hier geen toneelstukje, het is een echt horecabedrijf. Voor onze medewerkers is dit echt hun werk. En wij doen ons best hen in hun eigen kracht te zetten. De visie van de Passerel is dan ook: de medewerkers moeten een onderdeel van de samenleving vormen, ze moeten zich niet anders voelen. Het Oude Kantongerecht is daar een heel mooi voorbeeld van.”

Aleida en Josia, hoelang werken jullie hier al?

Aleida (59): “Ik werk hier nu 6 jaar.”

Josia (29): “Ik werk hier al 11 jaar, eerst liep ik hier stage en ik ben toen gebleven.”

Wat doen jullie en waar ben je goed in?

Aleida: “Ik vind alles leuk om te doen, in de bediening beneden of boven in de B&B. Ik ben het best als gastvrouw, omdat ik goed kan omgaan met de gasten. Ik vraag ook altijd ‘is alles naar wens?’ Ik houd vooral van gezelligheid.”

Josia: “Ik vind de bediening leuk, maar bedden opmaken vind ik ook heel leuk om te doen. Ik kan heel goed rondleidingen geven. Als er een klas van een school komt, kan ik alles vertellen over hier.”

Hoe heb je coronaperiode beleefd?

Aleida: “Niks aan! Ik woon op ’s Heeren Loo en mocht in het begin niet eens het terrein af en zo kon ik niet naar mijn werk. Gelukkig kon ik wel bellen en dat heb ik best veel gedaan.”

Josia: “Vreselijk! Ik moest in het begin thuis blijven, maar mocht van mijn ouders niet eens mee boodschappen doen. Al het inpakwerk was wel leuk, gezellig met elkaar.”

Wat vind het lekkerste van wat jullie serveren?

Aleida: “Ik vind alles lekker!”

Josia: “Champignonsoep en een broodje kaas.”

Waar kijk je naar uit?

Aleida: “Naar veel gasten.”

Josia: “In onze stadstuin zitten, als de regen stopt.”