In beeld: Mireille Langendijk, architect van MiniStek

Mireille Langendijk is architect en draagt graag haar steentje bij aan een betere wereld. Met haar passie en talent werkt ze aan duurzame projecten met als hoogtepunt MiniStek. In een interview vertelt ze over haar visie, haar favoriete project, het vak zelf en nog veel meer. Natuurlijk was ik ook benieuwd naar hoe zij, als architect, zelf woont. Ben je ook benieuwd? Je leest het hier.

Als iemand jou zou voorstellen, wat zou diegene zeggen?

“Dit is Mireille. Ze is een architect en een verbinder. Ja wat zouden ze zeggen? Ik ben iemand die ideeën van mensen omzet naar een ontwerp. Ik ben graag op mezelf, kan heel goed alleen zijn. Maar ik houd wel heel erg van groepsdynamiek omdat je samenwerkt aan een gemeenschappelijk doel. En je ontzettend veel kan leren van de kennis en kunde van andere mensen. Ze zouden ook zeggen dat ik ambitieus ben, maar dat is nooit geldgedreven. Nu lijkt het alsof ik niet heel zakelijk ben. Iedereen heeft natuurlijk inkomsten nodig om brood te kunnen betalen, maar ik draag graag mijn steentje bij voor een betere wereld. Ik ben daar heel gedreven in. Werken aan een toekomst voor mijn kinderen en voor iedereen eigenlijk. Ik wil naar bed gaan met het gevoel van, ik heb iets bereikt vandaag, iets goeds gedaan. Het kunnen hele kleine stapjes zijn. Wat mensen ook nog wel zouden zeggen is dat ik altijd dicht bij mezelf blijf. What you see is what you get. Ik weet heel goed wie ik ben en wat ik wil.”

Heb je altijd architect willen zijn?

“Ja eigenlijk wel al van jongs af aan. Niet dat ik als vijfjarige al wist wat het was natuurlijk, maar ik ontdekte al vroeg dat ik creatief en technisch ben. Ik tekende veel en maakte dingen. Daarnaast was ik, zoals veel kinderen vroeger, heel veel buiten, in de natuur. In de brugklas kwam ik erachter wat een architect doet en toen wist ik het gelijk. Ik heb nog wel een beetje rondgekeken, dat moet dan van school, maar dat was dan meer uit verplichting. Ik wist gewoon wat ik wilde. Architect worden.”

“Dat is niet meer vanzelfsprekend. Ik denk dat veel mensen niet hun geluk halen uit het werk wat ze doen en dat is ontzettend zonde. Als je goed weet wie je bent, waar je talenten liggen, waar je gelukkig van wordt en je kan hiermee je bijdrage leveren aan de samenleving en er voor betaald krijgen is dat het ultieme. In Japan noemen ze deze zoektocht Ikigal. Het voordeel voor mij, als zelfstandige, is dat ik zelf bepaal wat voor welk ik aan neem. Dat vergroot wel echt mijn geluk.”

Wat voor eigenschappen heeft een architect nodig?

“Je moet wel echt een verbinder zijn. In een bouwproces heb je met heel veel mensen te maken. Je werkt met de opdrachtgever, de constructeur, een aannemer en zo zijn er nog veel meer partijen. Als architect ben je echt de verbinder tussen alle partijen. Creativiteit natuurlijk. Voor het ontwerpen, maar ook om tot oplossingen te komen. Soms moet ik heel streng zijn in waar ik voor sta, maar soms moet ik ook inzien dat het proces beter gaat als ik een paar dingen losser laat zodat we weer samen door kunnen. Betaalbaarheid is altijd een belangrijk aspect want als het te duur is heb je geen project. De creativiteit zit dan in het zoeken naar een passende oplossing waarmee de kosten omlaag gaan, de wens van de opdrachtgever overeind blijft en ik nog achter het ontwerp kan staan. Hoewel ik graag alleen werk vind ik het ook leuk om samen te komen in een proces om vervolgens weer mijn eigen ding te doen en daarna weer samen te komen. Heel lekker, die afwisseling.”

Wat onderscheidt jou van andere architecten?

“Ik ben geen standaard architect. Ik probeer met gezond verstand en creativiteit tot een goed ontwerp te komen dat is afgestemd op de locatie en de zon. Net zoals de natuur, inheemse volkeren en onze voorouders het vroeger ook deden. Dan moet je denken aan passieve zonwering, slimme indeling, gezonde materialen, ramen op de juiste plek en een ontwerp dat toekomstbestendig is doordat het weer uit elkaar te halen is of aangepast kan worden aan een nieuwe behoefte. Daarnaast probeer ik de verbinding met de natuurlijke omgeving te versterken. Vaak probeer ik een ecoloog aan de voorkant van het ontwerpproces erbij te betrekken die mij kan adviseren over het lokale ecosysteem en hoe ik die kan versterken. Zo kunnen vleermuiskasten helpen om muggenoverlast te voorkomen. Of integreren we vogelhuisjes in de gevel zodat vogels zich kunnen nestelen. En hierbij is de juiste beplanting natuurlijk essentieel om de plek nog aantrekkelijker te maken. Voor zowel de dieren als de bewoners. Want bomen, planten en waterpartijen zorgen voor verkoeling op warme dagen, waterbuffering bij regenbuiten, maar ze geven ons ook rust. We ontspannen bij het zien van groen, het licht en schaduw van de zon, de reflectie van het licht, de schittering van het water, van natuurlijke patronen en structuren. Een goed stedenbouwkundig of architectonisch ontwerp bevorderd onze gezondheid. Dit is vaak niet in geld uit te drukken, maar natuurlijk onbetaalbaar.”

Heb je een bepaalde werkwijze?

“Ik probeer vooral heel erg te luisteren naar mijn gevoel. Creativiteit of juist de focus om een document door te spitten kan je niet altijd plannen en oproepen. Ik probeer daarin flexibel te zijn. Daarom werk ik vaak met een lijstje met het werk dat ik moet doen en dan kijk ik waar ik op dat moment zin in heb. Uiteindelijk komt alles dan wel af.”

Wat vind je het leukst aan je werk?

“Ik wil dingen ontwerpen die ook echt gerealiseerd worden. Ik vind het zonde als het alleen luchtkastelen zijn. Dingen doen, daar leert iedereen het meest van. Het hoeft niet in een keer perfect te zijn. Samen leren we van dingen, we laten dingen weg of er komt iets bij. Dat hele proces vind ik heel leuk. Ik heb ook echt mijn eigen proces gecreëerd. ‘Normaal gesproken’ ga je alle partijen één voor één af. Je volgt een soort rijtje, een lineair proces. Ik zet iedereen gelijk aan tafel en probeer vanaf het begin de ruimte te creëren zodat iedereen zijn/haar ideeën kan inbrengen. Een integraal en circulair proces. Het maakt het proces vaak wat complexer omdat je met veel mensen rekening moet houden, maar het ontwerp wordt er veel beter van.”

Je bent natuurlijk altijd op de hoogte van de nieuwste woontrends, innovaties etc. Hoe woon je zelf? En ben je daar tevreden mee of maakt het juist onrustig?

“Wat betreft mijn eigen woning ben ik juist heel rustig en gebalanceerd. We wonen net in het buitengebied. We hebben een hectare grond met een aantal koppen, geitjes, varkens en een grote groentetuin, dus ik ben veel buiten. Thuis heb ik veel rust. Ik kan ook heel goed thuis blijven. Een weekend vol verschillende dingen maakt me ook erg onrustig. Doordeweeks is geen dag hetzelfde. Mijn man en ik hebben allebei een eigen bedrijf met een eigen agenda en we hebben natuurlijk twee kinderen die overal naar toe moeten. Dus die rust is echt belangrijk. Mijn droom is wel om mijn eigen huis te bouwen. Het huis waarin we nu wonen hebben we niets aan hoeven doen. Maar het is nu nog niet de tijd.”

Waar heb je een hekel aan?

“Waar ik echt niet tegen kan is als mensen hun kop in het zand steken. De wereld staat in de fik en dat sommige mensen alleen maar met zichzelf bezig zijn. Natuurlijk zijn er een hoop mensen die vooral proberen te overleven en genoeg zorgen aan hun hoofd hebben. Maar er is een grote groep die wél het verschil kan maken en gewoon hun eigen ding blijft doen. Ik begrijp dat niet. Helemaal niet als ze zelf kinderen hebben.”

Waar ben je het meest trots op?

“In MiniStek zit bijna alles waar ik voor sta en waar de meeste mensen mij van zullen herkennen. Ik merk ook dat ik dat het moeilijkst kan loslaten. Ik heb er nog geen euro aan verdient, maar ik kom wel elke keer een stapje verder. Het fijne, maar tegelijkertijd ook het lastige in MiniStek is dat ik zelf de opdrachtgever, ontwerper en ook wel een soort van de producent ben. Dat maakt het wel complex.”

Is er genoeg ruimte in Apeldoorn voor MiniStek?

“MiniStek is niet zozeer een products dat alleen in Apeldoorn kan landen. Er is veel interessen vanuit het hele land en het buitenland. De interesse vanuit landgoederen en de recreatiesector is nu het meest relevant, omdat zij zelf grond hebben. Ik heb een mailbox vol met particulieren die graag MiniStek zouden willen kopen, maar het is heel lastig om grond te krijgen waarop je (tijdelijk) een bouwwerk mag plaatsen.Dat is echt een ding. Tiny houses, of andere kleine huisjes, zijn ook echt niet de oplossing voor het woningtekort, maar het gaat er wel om dat sommige mensen die woonbehoefte hebben. Ik zie MiniStek als een aanvulling op het woningaanbod. Het is zonde dat het zo lastig is.”

“Het lastige is ook dat de mensen die aan de knoppen kunnen draaien, die invloed kunnen uitoefenen op de regelgeving, zelf geen behoefte hebben aan zo’n woning. Die snappen het concept niet. Maar het gaat niet om hen, maar juist om de mensen die er wel behoefte aan hebben. Dat is ook zo’n groot probleem. De Gemeente Apeldoorn vond het een paar jaar geleden ook heel spannend toen ze ruimte wilden creëren voor een aantal Tiny houses. Er waren maar weinig gemeenten die een vergelijkbaar project waren begonnen, dus je moet toch een beetje je eigen plan trekken en pioneren. Uiteindelijk is Klein Zuidbroek van de grond gekomen en kunnen ambtenaren, bewoners, buren en andere geïnteresseerden hier ontzettend veel van leren.”

Heb je een missie?

“De wereld mooier maken. Mensen inspireren”. Ik heb een boek geschreven met Jaco Appelman en Anoek van der Leest, dat ‘Zo kan het ook’ heet. Hiermee willen we laten zien dat het anders kan en dat het niet is dat het alsmaar minder en minder moet, maar door een stapje terug te doen en andere keuzes te maken krijg je ergens anders meer. Als iedereen kritisch naar zichzelf zou kijken en probeert bewust te worden van zijn/haar eigen gedrag. Welke stappen kan je zelf zetten om een positieve impact te maken? Niet focussen op anderen, maar je verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gedrag. En als de politiek dan ook zijn verantwoordelijkheid neemt en de regelgeving aanpakt, dan ben ik heel hoopvol over de toekomst.”

Wat hoop je over 5 jaar te hebben bereikt?

“Ik hoop dat MiniStek dan draait. Dat je het huisje kan bestellen en de productie klopt en mensen inspireert. En dat er meer mooie projecten uit mijn hand gerealiseerd zijn waar mensen gelukkig van worden, zich goed bij voelen en die een bijdrage leveren aan een gezonde toekomst.”