Gezocht: Leiderschap

Bijbels verhaal over Mozes

In Exodus staat het verhaal van Mozes die een Egyptenaar doodsloeg, toen hij zag dat niemand ingreep. Deze man mishandelde een dwangarbeider, een Jood. De consequentie voor Mozes bestaat uit een vlucht naar het buitenland en een leven als schaapherder tot z’n oude dag. Terwijl hij was opgevoed aan het hof met het vooruitzicht op een geslaagde maatschappelijke carrière. Een Bijbels voorbeeld van wat er gebeurt als een leider zelf de regels breekt. Wanneer hij doet alsof de regels niet op hem van toepassing zijn en hij het recht in eigen hand neemt.

Apenrots

Tegenwoordig leven we in een tijd waarin we op zoek zijn naar leiderschap. In andere landen is gekozen voor het type leiders zoals de mannetjesputters Poetin, Erdogan en Trump. Zij roepen op tot vaderlandsliefde en zeggen dat zij de gewone man welvaart zullen brengen. Opvallend is dat ze dat willen doen door voor zichzelf andere regels te hanteren dan voor anderen. Een andere opvallende overeenkomst is dat ze een zondebok creëren. Maar het lijkt wel alsof ze ermee wegkomen. Ze intimideren hun tegenstanders. In zo’n klimaat durft maar een enkeling zich uit te spreken. Het lijkt in de huidige tijd wel of de onderbuikgevoelens het winnen van de beschaving. Ook in Nederland zijn er leiders die oproepen tot loyaliteit aan de eigen groep en een gezamenlijke vijand aanwijzen. Dat is belangenbehartiging. En een stap verder, als je alleen opkomt voor gelijkgestemden en minderheden de mond snoert is dat in strijd met de democratische waarden zoals ze in onze grondwet staan.

Beeldvorming

Het gaat tegenwoordig veel over beeldvorming en beleving. Hoe komt iemand over? En wie gaat met wie? In het nieuws wordt gevraagd om uitleg in enkele zinnen en verdieping en dialoog zijn zelden. Volgens sommigen is dat omdat de politiek geen oplossingen meer heeft. Maar als politici geen inhoudelijk eigen verhaal hebben, hoe kun je het kiezers dan kwalijk nemen dat ze niet weten op wie ze moeten stemmen? De politiek is het aan haar kiezers verplicht om haar beslissingen en plannen uit te leggen. Simpele oplossingen doen de werkelijkheid geweld aan en zijn meestal te mooi om waar te zijn. Dat snappen kiezers ook.

Inhoud en uitvoering

Politici moeten richting kiezers duidelijkheid bieden, kunnen aangeven wat hun idealen zijn en hoe ze die willen bereiken. Moreel leiderschap betekent dat je je dienstbaar opstelt voor het doel waarvoor je bent aangesteld, niet dat je je oren laat hangen naar de waan van de dag. Dat je het algemene of hogere belang zoekt in je besluiten, maar ook dat je rekenschap aflegt van de manier waarop je hebt gehandeld. Het doel heiligt de middelen niet.

De Bijbel zegt: Aan de vruchten herken je de boom.

Jeannet Huizing, raadslid ChristenUnie Apeldoorn